تصویر فرشتگان مقرّب در دیوان مولانا و عطار و متون مقدّس |
فصل دوم : زندگینامه مولانا و عطار میباشد.
فصل سوم: ملائکه و فرشتگان و جایگاهشان در متون مقدس میباشد.
فصل چهارم: فرشتگان مقرب میباشد.
فصل پنجم : نتیجه گیری
تصویر ملائکهی مقرّب در دیوان مولانا و عطار بجز غزلیات شمس و متون مقدّس
1-3- بیان مسأله
از عناصر اساسی تلمیح در شعر فارسی ملائکهی مقرّب خداوند (جبرئیل، اسرافیل، عزرائیل، میکائیل) میباشند، این موجودات آسمانی در ادیان سامی حضوری پررنگ و تعیین کننده داشتهاند و دارند و بخشی از باورهای دینی را تشکیل دادهاند. نفوذ اسرائیلیات و باورهای مسیحی و اسلامی و اسطورهای به شعر فارسی از همان سپیده دم تاریخ شعر دری محسوس بوده است.
بنابر این ملائکهی چهارگانه همواره در تلمیحات شعرای پارسی گوی منشأ مضمون سازیهای بکر و خلاقانه بودهاند از آنجایی که شاعران کلاسیک در شعر خود استشهاد به تلمیحات دینی و اسطورهای را مد نظر داشتهاند و تصاویر زیبایی از این گونه موضوعات در شعر خود آفریدهاند شایسته است که این مقوله در شعر عطار و مولانا به جز(غزلیات شمس) که از شاعران صاحب سبک قرنهای 5 ، 6 و 7 هستند و در تغییر و تحول سبک شعر فارسی نقش عمدهای را ایفا کردهاند و از پرچمداران ادبیات عرفانی محسوب میشوند مورد بررسی و ارزیابی دقیق قرار گیرد. تا نحوه استفاده و بکارگیری این موجودات و تصویری که از آنان در شعر خود ارائه دادهاند و تفاوتها و شباهتهایی را که احیاناً در نحوه مضمون سازیهای این دو شاعر به چشم میخورد بررسی شود.
1-4- اهداف تحقیق
- شناخت گوشهای از ناشناختهها برای دوستداران عرصه علم و ادب فارسی
- پاسخ دادن به سؤالاتی که همواره دغدغهی خاطر این جانب بوده است.
- آشنا کردن ادب دوستان با جنبههای خلاق ذهن دو شاعر بزرگ و سبک ساز
- سوق دادن دوستداران علم و ادب برای توجه کردن به جنبههای کمتر شناخته شده تفکرات دو شاعر
1-5- فرضیهی تحقیق
- طرز تلقی شاعران مورد بحث از ملائکه مقرّب با دگر شعرای پارسی گوی چندان متفاوت نیست.
- دو شاعر مورد بحث از سایر شاعران کلاسیک و شاعران معاصر از این موجودات در جهت اهداف خود و برای فهم مطالب به خواننده با آوردن تلمیحات و اشارههایی به این موجودات توانستهاند کار را در حدی آسانتر جلوه دهند.
- استناد، تلمیح و اشاره به این موجودات در شعر دو شاعر یاد شده به وفور یافت میشود.
1-6- پیشینه تحقیق
از آنجا که این موضوع، موضوع بدیع و تازهای به شمار میرود تحقیقات زیادی در این زمینه صورت نگرفته است. تنها مقالهای با موضوع
خرید متن کامل این پایان نامه در سایت nefo.ir
عزرائیل توسط آقای دکتر حسن بیرق برای استفاده کنندگان دراین زمینه نگارش یافته است. که در دایره المعارف اسلامی به چاپ رسیده است.
1-7- روش تحقیق
این تحقیق بر اساس روش توصیفی- تحلیلی و بر پایهی مطالعات کتابخانهای انجام شده است. نخست از طریق مطالعه و یادداشت برداری، اطلاعات جمعآوری شده و بعد به توصیف آنها پرداخته شده است. در نتیجه با توجه به فرضیه و سؤالهای تحقیق، به تحلیل اطلاعات جمعآوری شده پرداختیم.
1-8- مشکلات و محدودیتهای تحقیق
از آنجایی که کمتر کسی در این زمینه کار کرده است، طبیعتاً برای جمعآوری اطلاعات در این موضوع، با مشکلات فراوان روبرو بودم از جمله بررسی دیوانهای دو شاعر مذکور به صورت بیت به بیت و نبود منابع کافی در دسترس، اما نهایتاً با توکل به خدا و تحمّل مشکلات و همراهی استاد راهنما ومشاور توانستم کار را به اتمام برسانم.
2- زندگینامه مولانا و عطار
2-1- مولانا
« نام او باتفاق تذکره نویسان محمد و لقب او جلال الدین است و همه مورخان او را بدین نام و لقب شناختهاند و او را جز جلال الدین به لقب خداوندگار میخوانند. لیکن شهرت مولوی (بمولانای روم) مسلم است و همچنین آقای الفت اصفهانی عقیده دارد که تخلص مولوی خاموش بوده زیرا در خاتمه اکثر غزلها این کلمه را بطریق اشارت و تلمیح گنجانیده است».
(فروزانفر، 1376: 3، زوّار)
جلال الدین محمد که با القاب خداوندگار، مولانا، مولوی در میان پارسی زبانان و با نام رومی میان اهالی مغرب زمین شهرت یافته. یکی از بزرگترین متفکران جهان و یکی از شگفتیهای تبار انسانی است و این آتش افروخته در بیشه اندیشهها در دو محو تفکر و احساس که کم و بیش با هم سازگاری ندارند به مرحلهای از تعالی و گستردگی شخصیت رسیده که به دشواری میتوان دیگر بزرگان تاریخ ادب را در کنار او با او سنجید. (شفیعی کدکنی، 1318: 13)
نوشتن سرگذشت مردی چون مولانا جلال الدین محمد کار آسانی نیست. مردی که درباره او هر چه بگویند و بنویسند باز هم ناگفتهها بسیار است. بهاء ولد موعظههای خود را با سخنان صوفیان میآمیخت و به همین دلیل مجلس او گرمی و شوری داشت و او را در مقام مقایسه با فقیهان و مدرسان بلخ قرار میدادند. (استعلامی، 1383: 10)
عاشقان ایرانی و افغانی هنوز ترجیح میدهند که جلال الدین را «بلخی» بخوانند. زیرا خاندان او پیش از مهاجرت به سوی غرب، در بلخ زندگی میکردند. (بدرهای، 1377: 18)
2-1-1- مولد و نسب
« مولد مولانا شهر بلخ است و ولادتش در ششم ربیع الاول سال 604 هجری قمری اتفاق افتاد و علت شهرت او به رومی و مولاناء روم همان طول اقامت وی در شهر قونیه بوده که اقامتگاه اکثر عمر و مدفن اوست، چنانکه خود وی نیز همواره خویش را از مردم خراسان شمرده و اهل شهر خود را دوست میداشته و از آنان فارغ التحصیل نبوده است. نسبت او به گفته جامی از جانب پدر به ابوبکر صدیق میپیوندد و پدر مولانا محمد بن حسین خطیبی است که به بهاء الدین ولد معروف شده است و او را سلطان علماء لقب دادهاند. وفات او به روایت احمد رازی در سال 628 واقع گردید و بنابر این ولادت او مصادف بوده است با سال 543». (فروزانفر، 1376: 8)
فرم در حال بارگذاری ...
[یکشنبه 1400-05-17] [ 11:09:00 ق.ظ ]
|