:

آرتریت روماتوئید یکی از انواع بیماری های مزمن محسوب میشود و گسترش این بیماری میتواند باعث تخریب مفصل  و ناتوانی و معلولیت  در سنین بزرگسالی شود (5 ).آرتریت روماتوئید یک بیماری التهابی  خودایمنی مزمن پیشرونده با علایم بالینی متغیر میباشد. آرتریت روماتوئید تاثیر منفی روی ابعاد زندگی افراد مبتلا داشته وبا التهاب خفیف تا شدید مفاصل سینوویال مشخص میشود که میتواند منجر به درد ،خشکی و تخریب مفصل همراه با بدشکلی های فیزیکی و ناتوانی های بعدی همراه باشد. این بیماری میتواند یک علت اصلی ناتوانی و مرگ و میر باشد.این بیماری  در هر منطقه و نژادی با فراوانی متفاوتی دیده میشود.عموما 1درصد جمعیت جهان را متاثر میکند.شیوع آن در کانادا و امریکا تقریبا 1درصد و فراوانی اش در زنان ، سه تا چهار برابر بیشتر از فراوانی مشاهده شده در مردان می باشد.فراوانی ان در کشور های حوزه مدیترانه  36/0 درصد گزارش شده است  (6). در سال 1998 شیوع این بیماری بین 2 تا 4 نفر در هر 100000 نفر بود (7 ) . میزان شیوع این بیماری به طور قابل ملاحظه ای در سال های اخیر افزایش یافته است.  آمارها نشان داد در سال 2008 بیش از 2 میلیون آمریكایی به این بیماری مبتلا هستند( 8). در ایران طی مطالعه جمعیتی بر اساس طرح ( [2] (COPCORDدر سال 1388 شیوع آرتریت روماتوئید معادل 19/ 0درصد بوده است     ( 9).

در مطالعات مختلف یافته های  متفاوتی درباره میزان توان خودمراقبتی و عوامل مرتبط  با توان خودمراقبتی  در بیماران آرتریت روماتوئید گزارش شده است.در زمینه  ارتباط بین  توان خودمراقبتی و ناتوانی نیز به نظر  میرسد “ناتوانی” بیمار ممکن است روی ”  توان مراقبت از خود” در بیماران  آرتریت روماتوئید تاثیرگذار باشد (6).  در مطالعه  تُکِم و همکاران  در بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید درترکیه ، توان  خود مراقبتی بیماران در سطح متوسط بود و  بین ناتوانی و توان مراقبت از خود ارتباط وجود داشت، بطوریکه  هرچه میزان ناتوانی بالاتر ، توان خودمراقبتی پایین تر بوده وبررسی عوامل مرتبط با خودمراقبتی نشان  داد توان خود مراقبتی در مردان  و  در افراد با تحصیلات دانشگاهی بهتر از دیگر بیماران بوده است (18). در مطالعه ای دیگر در ترکیه توسط اُوایولو و همکاران ،  میزان  توان  خود مراقبتی بیماران  آرتریت روماتوئید ضعیف گزارش شد و بین ناتوانی و توان مراقبت از خود ارتباط وجود داشت بطوری که با افزایش  سطوح ناتوانی بیماران ، میزان توان  خود مراقبتی آنها کاهش یافت   اما  هیچ رابطه قابل ملاحظه ای بین متغیر های فردی -اجتماعی و توان خود مراقبتی وجود نداشت (6). یافته های  َالینجِر و همکارانش  در آمریکا حاکی از سطح متوسط یا بالایی از توان مراقبت از خود در بیماران آرتریت روماتوئید بود  و بین  ناتوانی و توان مراقبت از خود هیچ ارتباطی وجود نداشت و  سطح  تحصیلات و طول مدت بیماری دو عامل مرتبط با توان خودمراقبتی بود (32).

خرید متن کامل این پایان نامه در سایت nefo.ir

از آنجا که در سال های اخیر محافظت ، نگهداری و بهبود سلامت به درمان بیماری پیشی گرفته است.بنابر این  در این راستا ، نقش پرستار بیشتر در جهت گسترش خودمراقبتی و شناسایی  عوامل  موثر و مرتبط  و پیش بینی کننده  توان خودمراقبتی  متمرکز گردیده است که  در نهایت  باعث ارتقای توان خودمراقبتی  ، بهبود و تسهیل  اجرای برنامه خودمراقبتی ، ارتقای  سطح سلامت و در نتیجه بهبود کیفیت زندگی   میشود (6).پرستاران با توجه به نقش های گسترده شان ،میتوانند بیشترین تاثیر گذاری را در شناسایی سطح توان خودمراقبتی و عوامل مرتبط داشته باشند (33). پرستاران در مواجهه با بیماران با توجه به تاثیر بیماری بر توانایی فرد در انجام کارهای روزمره زندگی ، میزان توان خودمراقبتی آنان را سنجیده و کمبودها را تشخیص داده و نیاز سنجی مینمایند (30). سپس توانایی بیماران در برآورده کردن نیاز های مراقبت از خود را ارزیابی نموده و   سپس با توجه به توانایی ها و محدودیت های بیمار ، یکی از سیستم های جبرانی کامل ، جبرانی نسبی و سیستم حمایتی –آموزشی را در طرح برنامه مراقبتی به کار میبرند (15و 34) . هم چنین  پرستاران هنگامی  که از بیمارانی که سابقه ناتوانی دارند یا اخیرا دچار ناتوانی شده است ،مراقبت می کنند، باید از مفهوم ناتوانی برای فرد و اثرات آن بر زندگی ،احساس خوب بودن در حال حاضر و آینده ، توانایی مشارکت در مراقبت از خود ،کنترل بر خود و توانایی دریافت مراقبت های بهداشتی و غربالگری آگاه باشند.مدیریت پرستاری ، از مرحله بررسی  تا ارزشیابی مداخلات پرستاری باید از نظر اطمینان از تغییرات ضروری برای ارائه مراقبت های یکسان به افراد ناتوان مورد ارزیابی قرار گیرد. علاوه بر این پرستاران و سایر ارائه دهندگان خدمات ، باید روش های انجام کار و تسهیلات موجود را برای اطمینان از اینکه نیازهای افراد دچار ناتوانی به خوبی مورد توجه قرار گرفته است  را بررسی کنند(2).

در افراد  مبتلا به بیماری های مزمن مانند آرتریت روماتوئید ، توجه به ” توان خودمراقبتی ”  و تعیین عوامل مرتبط به د لیل  باری كه عدم توانایی آنان در خودمراقبتی  برا ی نظام بهداشتی-درمانی خواهد داشت ، امری ضرور ی به نظر می رسد (35). از آنجا که یکی از اهداف مهم در کنترل بیماری های مزمن، توانمندسازی بیماران در انجام خودمراقبتی است، (36) ، عامل کلیدی در مدیریت موفق بیماری آرتریت روماتوئید ، تشویق و ترغیب و آموزش بیماران جهت شناخت رفتارهای خودمراقبتی صحیح و مناسب می باشد.به عبارتی با رعایت رفتارهای صحیح خودمراقبتی علایم بیماری تخفیف می یابد و سلامت بیماران آرتریت روماتوئید میتواند حفظ و ارتقا داده شود (37).

1rheumatoid Arthritis

2  Community oriented   program for control of rheumatic disease

[3] World  health organinization

self care [4]