در شرع مقدس اسلام برای هر فعلی از افعال انسان‌ها حکمی است. تولد هر انسانی ناشی از پدر و مادری است که او را به وجود آورده‌اند. این تولد یک نوع ارتباط طبیعی بین طفل و به وجود آورندگان او ایجاد می‌کند که در اصطلاح حقوقی نسب نامیده می‌شود. مبنای نسب قانونی، ازدواج و رابطه مشروع است.بنابراین در زمان انعقاد نطفه، باید رابطه قانونی بین زوجین برقرار باشد.

طفلی که در فاصله بین شش الی 10 ماه از رابطه ایجاد شود، ملحق به شوهر است زیرا فرض بر این است که زن به شوهر خود وفادار بوده است. چنانچه نسب قانونی باشد، قرابت و خویشاوندی ایجاد می‌کند که این قرابت بر حسب دوری و نزدیکی آثاری را به همراه دارد. این آثار گاهی به صورت حق است مانند حق حضانت و حق ولایت و گاه به صورت تکلیف است مانند تکلیف اطاعت و احترام اولاد نسبت به والدین. نسب در حکم قانون نسبی است که مبنای آن رابطه ناشی از اشتباه و اکراه باشد. نسب غیر قانونی ناشی از رابطه نامشروع است. اثبات نسب مادری در مقایسه با نسب پدری آسان تر است زیرا دوران حاملگی و زایمان به آسانی قابل پنهانکاری و انکار نیست به خصوص که طبق قانون ثبت احوال تولد هرکودکی ظرف 15 روز پس از به دنیا آمدن او باید به یکی از حوزه‌های ثبت احوال اعلام و برای طفل شناسنامه گرفته شود. این تکلیف در مرحله اول به عهده پدر و در صورت غیبت او با سایرین از جمله جد پدری، مادر، سرپرست و امین طفل خواهد بود. اثبات نسب پدری به خصوص اگر ناشی از یک رابطه قانونی نباشد، مشکل است و به خصوص در ازدواج های شرعی که بدون ضوابط قانونی انجام می پذیرد (مانند صیغه)، دشوارتر است. هر چند امروزه با آزمایش های مدرن پزشکی و تطبیق گروه‌های خونی از جمله آزمایش H-L-A برای اثبات نسب کمک گرفته می شود.که درمسأله استفاده از رحم جایگزین و انتساب طفل متولد ازرحم جایگزین این آزمایشات ازمهمترین دلایل اثبات نسب محسوب می شود ؛ لذا باید حکم تکلیفی و وضعی آن مشخص گردد. در بحث ناظر وضعیت نسب کودکان متولد از رحم جایگزین ما وارد حکم تکلیفی جواز یا حرمت نمی‌شویم و فقط به تبیین حکم وضعی طفل متولد از رحم جایگزین در رابطه با نسب پدری و مادری که محور و اساس بحث و بررسی‌ها درباره سایر احکام وضعی طفل مزبور می‌باشد، می‌پردازیم. در ابتدای بحث به تبیین ماهیت و مفهوم کلی پیرامون نسب خواهیم پرداخت،چرا که با تبیین ماهیت نسب است که امکان تصمیم‌گیری دقیق و روشن در مورد رابطة نسب در پدیدة مادر جانشین بوجود می‌آید.به این‌ ترتیب در این نوشتار مطالب خود را در دو قسمت جداگانه خواهیم آورد. درقسمت اول به بررسی ماهیت نسب و تاریخ نسب شناسی به صورت کلی می‌پردازیم ودر قسمت دوم به رابطة نسب در حالت استفاده از رحم جایگزین خواهیم پرداخت.سپس به تفصیل به قاعده فراش،نظر کارشناس(دی ان ای)اقرار،قرعه،شهادت شهود و…دیگر طرق اثبات 

خرید متن کامل این پایان نامه در سایت nefo.ir

  نسب اشاره خواهیم نمود. 

تعریف موضوع

نسب به واسطه انعقاد نطفه از نزدیکی زن و مرد به وجود می آید. از این امر، رابطه طبیعی خونی بین طفل و آن دو نفر که یکی پدر و دیگری مادر باشد موجود می گردد.

نسب مشروع در صورتی ثابت می شود که انعقاد نطفه در زمان زوجیت حاصل شده باشد در غیر این صورت  طفل متولد از آنان قانونی نخواهد بود. پس برای اثبات نسب باید ثابت شود که بین پدر و مادر ادعائی رابطه زناشویی صحیح و قانونی وجود داشته است.

اثبات رابطه زوجیت باهریک ازادله اثبات دعوی (اقرار، شهادت وامارات قضایی و …) امکان پذیر است و در این زمینه محدودیتی از نظر دلیل نیست. اما آسانترین و ساده ترین طریق اثبات نسب پدری استناد به اماره فراش است که مستنبط از حدیث «الولد للفراش و للعاهر الحجر» می باشد.

بسیاری از فقها و حقوقدانان به جای تعریف نسب به معنای خاص،به تعریف نسب به معنای عام که شامل هر نوع رابطه خویشاوندی بین دو نفر می شود پرداخته اند، ولی در این نوشتار نسب به معنای خاص آن یعنی رابطه پدر فرزندی و مادر فرزندی مدنظر است.

الف- سؤالات تحقیق

اساسی ترین سؤالاتی که در این تحقیق می تواند مطرح باشد سؤالات زیر هستند:

1- طرق اثبات نسب در فقه و حقوق مدنی ایران کدامند؟

2- مبانی و قدرت اثباتی طرق اثبات نسب چیست؟

3-درموارد تلقیح مصنوعی و رحم اجاره ای طریق اثبات نسب چیست؟

4- طرق علمی اثبات نسب در فقه و حقوق مدنی ایران چه موقعیتی دارد؟

5- وجوه اشتراک و افتراق اثبات نسب در فقه و حقوق مدنی ایران کدامند؟

ب- فرضیات تحقیق

1-در فقه و حقوق مدنی ایران از طریق اماره فراش، شهادات واقرار و به روش علمی-آزمایشگاهی می توان نسب را ثابت کرد.

2- طرق اثبات نسب جزو امارات قانونی است و استناد به این طریق تا زمانی است که دلیل دیگر خلاف آن را ثابت نکند.

3- نسب در مورد فساد نکاح ، تابع قواعد کلی اثبات نسب است. و در تلقیح مصنوعی در برخی صور نسب محقق می شود و در برخی دیگر محقق نمی شود.

4- کاربرد طریق علمی- آزمایشگاهی در اثبات نسب در مواردی قطعی نیست اما در نفی نسب قطعی است.

5- طریق اماره فراش و امارات و اقرار برای اثبات نسب در فقه و حقوق مدنی ایران مشترک است و اختلاف میان آنها در جزییات است.

ج-روش تحقیق

روش تحقیق  در این نوشتار کتابخانه ای است؛ بدین معنی که کتب، مقالات، گزارش ها و مباحث مربوط به موضوع ، مطالعه و پس از طرح و توضیح به منظور دست یافتن به نتایج مطلوب به بررسی آنها پرداخته می شود و گاه نیز در پایان هر مبحث با استدلال نتیجه حاصل ازآن ارائه می شود.

با نگاهی به تاریخ علم و تكنولوژی می‌توان مشاهده كرد كه اختراع و اكتشافات جدید راهبردی نو در عرصه زندگی بشر ایجاد كرده است، به گونه‌ای كه هر اختراع و اكتشافی عموماً جهت راحتی و آسایش بشر بوده است ولی در برخی موارد انسان با استفاده نادرست از این فناوری‌ها خود مسیر زندگی خویش را تغییر داده است و هر اختراعی بر شاخه‌های دیگر علوم نیز تأثیرگذار بوده است.
سال 1959 سالی تاریخی برای علوم و تكنولوژی است زیرا در این سال اتفاق‌های عظیمی به وقوع پیوست كه شامل پرتاب اولین شیء فضایی به ماه، ساخت اسیدهای نوكلئیك مصنوعی و ساخت اولین دستگاه زیراكس بود.[3]
در روزهای آخر سال 1959 ریچارد فاینمن[1] مشهورترین فیزیكدان دهه‌ی 60 میلادی، پیشنهاد كرد كه می‌توان اتم‌های مجزا را دستكاری كرد و مواد و ساختارهای كوچكی را تولید نمود كه خواص متفاوتی دارد. در آن زمان این فعالیت را نانوتكنولوژی نمی‌نامیدند. ریجارد فاینمن در سال 1965 موفق به ساخت سیلیكون‌های منفذدار و تولید نانوذرات فلزی شد و در همین سال برنده‌ی جایزه‌ی نوبل فیزیك شد. اریك دركسلر؛ دانشجوی فاینمن فعالیت‌های استاد خود را ادامه داد و یك تصویر اساس سیستم‌های ماشینی مولكولی ارائه داد و به فعالیت‌های خود و استادش نام «نانوتكنولوژی[2]» داد. در سال 1966 ریچارد فاینمن موفق به ساخت اولین وسیله در حد نانو شد.[3]
پیشوند نانو در اصل یك كلمه‌ی یونانی است. معادل لاتین این كلمه Dwarf است كه به معنی كوتوله و كوتاه قد است. یك نانومتر یك میلیاردیم متر () است. این مقدار حدود 4 برابر قطر یك اتم است، مكعبی با ابعاد 2/5 نانومتر ممكن است حدود 1000 اتم را شامل شود.[4]
2-1- نانوتکنولوژی
نانوتكنولوژی، از دو بخش نانو و تكنولوژی تشكیل یافته است. نانو از كلمه‌ی یونانی نانوس به معنای كوتوله آمده است و به پیشوند 9-10 متر اطلاق می‌شود. در بخش دوم یعنی تكنولوژی، سخن از یك علم جدید و ناآشنا نیست بلكه فن و تكنیكی است كه به ما می‌آموزد چطور از دانسته‌های قبلی خود استفاده كنیم.
به بیان ساده علم نانو مطالعه‌ی اصول اولیه‌ی مولكول‌ها و ساختارهای با ابعاد بین 1 تا 100 نانومتر است این ساختارها را نانو ساختار می‌نامیم. نانو تكنولوژی، كاربرد این ساختارها در دستگاه‌های با اندازه‌ی نانومتری است.[3]
تعریف دیگری كه می‌توان از نانو تكنولوژی ارائه نمود این است كه نانوتكنولوژی شكل جدیدی از ساخت مواد به وسیله‌ِی كنترل و دستكاری واحدهای ساختمانی آنها در مقیاس نانو می‌باشد. می‌توان گفت كه نانوتكنولوژی تولید كارآمد مواد و دستگاه‌ها و سیستم‌ها با 

خرید متن کامل این پایان نامه در سایت nefo.ir

  كنترل ماده در مقیاس طولی نانومتر و بهره‌برداری از خواص و پدیده‌های نوظهوری است كه در مقیاس نانو توسعه یافته‌اند.[2]
شاید این سؤال در ذهن به وجود آید كه چه چیزی در مقیاس نانومتر وجود دارد كه یك تكنولوژی بر پایه‌ی آن بنا نهاده شده است، آنچه باعث ظهور نانوتكنولوژی شده نسبت سطح به حجم بالای نانو مواد است، این موضوع یكی از مهمترین خصوصیات مواد تولید شده در مقیاس نانو است. در مقیاس نانو اشیاء شروع به تغییر رفتار می‌كنند و رفتار سطوح بر رفتار توده‌ای ماده غلبه می‌كند. در این مقیاس برخی روابط فیزیكی كه برای مواد معمولی كاربرد دارد نقض می‌شوند. در حقیقت در این مقیاس قوانین فیزیك كوانتوم وارد صفحه می‌شوند و امكان كنترل خواص ذاتی ماده وجود نخواهد داشت.[1]
3-1- نیروهای مؤثر در ابعاد نانومتری
نیروهایی كه اتم‌ها را با یكدیگر پیوند می‌دهند به انواع زیر طبقه‌بندی می‌شوند:
1-3-1- نیروهای واندروالس
این نیروها در جایی كه خوشه‌ها (مجموعه‌ی چند ده یا چند صد اتم كه در كنار یكدیگر جمع شده باشند) از تجمع اتم‌های گاز نجیب در كنار یكدیگر تشكیل شده باشند عمل كرده و پیوند ضعیفی بین اتم‌ها برقرار می‌كنند برای مثال می‌توان به اشاره نمود.
2-3-1- نیروهای كوالانسی
این نیروها برای نگهداشتن اتم‌ها در خوشه‌های نیمه هادی[1] وارد عمل می‌شوند. نمونه‌ای از این نیروها را می‌توان در مجموعه اتم‌های ملاحظه نمود.
3-3-1- نیروهای غیرموضعی بدون جهت
این نیروها در جایی كه خوشه‌ها از تجمع اتم‌های فلزی تشكیل شده باشند، عمل می‌كنند. از جمله موادی كه این نیروها بر آنها حاكم است می‌توان به اشاره نمود. با استفاده از قوانین فیزیك كوانتوم امكان كنترل خواص ذاتی ماده از جمله دمای ذوب، خواص مغناطیسی، ظرفیت، بار و رنگ مواد، بدون تغییر در تركیب شیمیایی ماده وجود دارد.
وقتی به مقیاس نانو برسیم تقریباً همه‌چیز تغییر می‌كند، حتی رنگ، نقطه‌ی ذوب و خواص شیمیایی آن كاملاً متحول می‌شود. مثلاً نانو ذرات طلا بسته به اندازه‌ی خود می‌توانند نارنجی، ارغوانی، قرمز یا آبی متمایل به سبز به نظر برسند. با میكروسكوپ می‌توان دید كه یك نانو نقطه‌ی طلا، قرمز به نظر می‌رسد. نانو نقطه‌های طلا در واقع ساختارهای بسیار ریزی از طلا هستند كه شكلی شبیه نقطه و قطری در ابعاد نانو دارند (Quantum Dot).
در قدیم از روش مرحله به مرحله كوچك كردن مكعب‌های طلا برای رسیدن به نانو ذرات استفاده می‌كردند كه به روش ساخت از بالا به پایین[1] معروف است. در این روش از ساختارهای بزرگ به ساختارهای كوچك می‌رسیم. این روش هم برای تولید مواد نانو و هم برای تولید مواد معمولی كاربرد دارد.
در حال حاضر بیشتر از اتم‌های مجزا برای ساختن و رسیدن به یك نانو ساختار استفاده می‌كنند كه به این روش ساخت از پایین به بالا[2] می‌گویند. این روش فقط مختص تولید مواد با ساختارهای نانومتری است.[6]
4-1- انواع نانوساختارها
نانوساختارها به پنج دسته تقسیم می‌شوند كه عبارتند از:
1- نانوساختارهای سه بعدی كه همان نانو ذرات[1] هستند و در هر سه بعد خود نانومتری‌اند.
2- نانوساختارهای دو بعدی كه دو بعد نانومتری دارند و عبارتند از نانولوله‌ها[1]، نانو رشته‌ها[2] و نانوكانال‌ها.
3- نانو لایه‌ها[1] كه نانوساختارهای یك بعدی هستند.
4- نانو پورها كه تخلخل نانومتری دارند.
5- نانو توده‌ها كه خود نانومتری نیستند اما ذرات سازنده نانومتری دارند.
[1] . nanolayers
[1] . nanotubes
[2] . nanofibers
[1] . nanoparticles
[1] . top-down
[2] . bottom-up
[1] . semi conductive clusters
[1] . Richard Feynman
[2] . nano technology

با توجه به این که از نیمه دوم قرن گذشته در بیشتر کشورهای جهان تحقیقات فارماکودینامیک[1] وسیع روی گیاهان دارویی انجام گرفته و در ادامه دارو­های گیاهی فراوانی تهیه و به بازار عرضه گردیده است، مطالعه روی مواد مؤثره گیاهان دارویی فلور غنی ایران حائز اهمیت است [4].

رازیانه یا بادیان سبز گیاهی از خانواده چتریان (Apiaceae) با نام علمی (.Mill Foeniculum vulgare)، دیپلوئید، علفی، پایا، دو یا چند ساله، روز بلند، معطر، به ارتفاع یک تا دو متر که دارای برگ­هایی با بریدگی­های زیاد است [4]. تعداد کروموزوم­های پایه در این گیاه 22=x2=n2 می‌باشد [35]. ریشه­ها در رازیانه، غده­ای، دوکی شکل، مستقیم و به رنگ سفید مات است. ساقه­ها استوانه­ای قائم، سبز روشن، منشعب و به ارتفاع 150 تا 200 سانتیمتر است. برگ­ها به رنگ سبز تیره، متناوب، ظریف و دارای بریدگی­های کم و بیش عمیق هستند. گل­های کوچک و زرد رنگ گیاه در انتهای ساقه­های اصلی و فرعی و به صورت مجتمع در چتر مرکب قرار می­گیرد. میوه­ها دو فندوقه به طول 10-6 و عرض 3-2 میلی­متر، دوکی شکل با دو انتهای باریک به رنگ سبز یا قهوه­ای روشن می‌باشد. چترها حاوی 25-18 گل نامساوی به طول 40-10میلی­متر و دم گل‌ها 7-1 میلی­متر طول دارد. [4، 44،54]. این گیاه در مناطق زیادی از اروپا، مدیترانه و آسیا می­روید و از گیاهان بومی این مناطق به شمار می­آید [9،19، 22]. ظاهر کلی گیاه رازیانه مخصوصاً برگ­های آن بی­شباهت به شوید و زیره نیست ولی بوی مطبوع، معطر، ساقه مرتفع و ریشه ضخیم گیاه رازیانه به سهولت آن را از شوید و زیره متمایز می­سازد. گل­های آن زرد رنگ و مجتمع به صورت چتر مرکب است. همه قسمت‌های گیاه معطر بوده و قسمت­های مورد استفاده آن ریشه، برگ و بذر آن است ولی معمولاً کلیه قسمت­ها مورد استفاده قرار می­گیرد. میوه رازیانه علاوه بر داشتن 10 تا 12 درصد ماده روغنی، کمی هم ماده قندی موسیلاژ و اسانس داشته و دارای اِترهای فنولی است که عامل اصلی خاصیت دارویی آن محسوب می­شود. میوه‌ها یا همان دانه­ی رازیانه حاوی دو تا شش درصد اسانس بوده و مهم‌ترین تركیبات آن شامل ترانس­آنتول[2]، لیمونن[3]، و فنچون[4] می­باشد که بر حسب مرحله نمونه­برداری و شرایط محیطی و اقلیمی موجود در هر اقلیم و منطقه­ای متفاوت است [8]. اسانس رازیانه حاوی آنتول، استراگول، متیل اوژنول، فلاندرن، آلفاپینن، فنچون و … می‌باشد. [43،58، 82].

3-1- انتشار جغرافیایی و اهمیت اقتصادی رازیانه

خرید متن کامل این پایان نامه در سایت nefo.ir

رازیانه بومی جنوب غربی آسیا، جنوب اروپا و منطقه مدیترانه می­باشد و در فرانسه، اسپانیا، پرتغال و شمال آفریقا و ایران به حالت خودرو رشد می­کند. در حال حاضر این گیاه در نواحی وسیعی از رومانی، روسیه، فرانسه، ایتالیا، هند، آمریکا و آرژانتین و بسیاری از کشورهای آفریقایی کشت می­گردد [34،37،156]. همچنین کشورهای ترکیه، چین، سوریه، ایران، ویتنام، افغانستان، لبنان و قبرس از عمده کشورهای تولید کننده این محصول هستند [23]. رازیانه در سراسر ایران کشت می­شود و در بسیاری از مناطق به صورت وحشی می­روید[39].

4-1- گیاه‌شناسی رازیانه

1-4-1- معرفی تیره چتریان

تیره جعفری (چتریان) دارای 150 جنس و 1500 گونه است. وجه تسمیه این خانواده از کلمه Umbrella به معنی چتر و Peare به معنی حمل کردن گرفته شده است [45]. گیاهان این تیره اغلب در نیم‌کره شمالی انتشار دارند و در مناطق استوایی گرمسیری بسیار نادرند. برخی از جنس­های این تیره مانند هویج، پراکندگی وسیعی دارند و تقریباً در همه مناطق دنیا مشاهده می­شوند. عرصه رویش اغلب جنس­های تیره جعفری مناطق مدیترانه­ای، ترکیه، ایران و ترکمنستان است و همین مناطق را خاستگاه این گیاهان می­دانند [45]. گیاهان این تیره گیاهانی علفی، پایا، یک ساله و دو ساله بوده که سطح خارجی ساقه آن­ها دارای خطوط طولی برجسته و فرورفتگی‌های منظم طولی است. برگ­ها متناوب و بدون گوشوارک ولی دارای نیام بسیار رشد یافته و گاهی به مراتب بزرگ‌تر از پهنک هستند. گل­آذین اغلب چتری منفرد و یا چتری مرکب، به ندرت خوشه­ای، خوشه­ای گرزن و یا گرزن و معمولاً به صورت چتر انتهایی است. گل منظم، ساده و همیشه دارای پنج کاسبرگ، پنج گلبرگ، پنج پرچم و دو برچه است. جام گل دارای گل­آذین آزاد یا برهم و نافه گل دارای پرچم­هایی متناوب است. میوه در رده­بندی و تقسیمات درونی تیره اهمیت دارد و متشکل از دو فندقه یا در واقع دو مریکارپ توأم است[45، 172].

2-4-1- معرفی جنس رازیانه

این جنس با نام علمیSubsp. vulgare  Foeniculum vulgare Mill. مترادف است با F.officinale  و Anethum foeniculcim L.  مترادف بوده و نام­های فارسی آن رازیانه، بادیان، بادیان سبز است. در عربی به آن رازیانج، شمر، بسباس، بارهلیا، برهلیا گفته می­شود. در انگلیسی تحت نام Fennel، در آلمانی به نام­های Fenekel و Frauen و Fenchel و Anethdoux و Fenouli معروف است [19،37،45]. این جنس در ایران یک گونه علفی چند ساله دارویی دارد که هم به صورت خودرو و هم به صورت زراعی مشاهده می­شود [45].

3-4-1- معرفی گونه­ های رازیانه

رازیانه گیاهی است گل‌دار از راسته آپیالس (Apiales)، از تیره جعفری چتریان (Apiaceae) از سرده رازیانه­ها (Foeniculum)، دیپلوئید 22=x2=n2، علفی، افراشته و چند ساله که از مهم‌ترین و قدیمی­ترین گیاهان دارویی ایران است. رازیانه در ایران فقط یک گونه به نام Foeniculum vulgare دارد که هم به صورت زراعی و هم وحشی یافت می­شود [19،45]. گونه­های رازیانه به دو زیر گونه به شرح زیر تقسیم می­شود[44].

الف) Foeniculum vulgare Mill. Subsp. vulgare

گیاهان این گونه اغلب دو ساله، لب­های برگ معمولاً به طول بیش از 10 میلی­متر و شل، چتر انتهایی پایین­تر از چترهای پیرامون، تعداد شعاع چتر معمولاً 25-12 عدد و میوه­ها دارای مزه شیرین است. این زیر گونه را به طور گسترده جهت مصارف غذایی و دارویی کشت می­نمایند.

ب) F.vulgare Mill. subsp. piperitum

گیاهان در این زیر گونه چند ساله، لب­های بزرگ به ندرت بیش از 10 میلی­متر، سفت و نسبتاً گوشتی است. چتر انتهایی معمولاً پایین­تر از چتر­های پیرامون بوده، تعداد شعاع­های چتر معمولاً 10-4 عدد و میوه­ها دارای مزه تند هستند. این زیر گونه بر روی زمین­های صخره­ای و خشک نواحی مدیترانه­ای می­روید [145].

[1]– Pharmacodinamic 

[2]– Trans Anethole

[3]– Limonene

:

در بیش­تر بررسی­های انجام شده و برنامه­های اصلاح نژادی به منظور رشد اقتصادی واحد­های دامپروری به صفات تولیدی از قبیل وزن تولد، وزن از شیرگیری، وزن یک­سالگی و پشم تولیدی تاکید شده است و به این منظور معمولاً برنامه­های مدون رکورد برداری و ارزیابی­های ژنتیکی و هم­چنین برنامه­های انتخاب، طراحی و مورد استفاده قرار می­گیرد. این در حالی است که تعداد دام­هایی که قابلیت ماندگاری تا زمان عرضه به بازار را دارند یکی از فاکتورهای مهم و تاثیرگذار بر اقتصاد دامپروری می­باشد، که کم­تر مورد توجه بوده و برای رکورد برداری و ارزیابی ژنتیکی آن هیچ برنامه­ای طراحی نشده است. متوسط نرخ مرگ و میر در اغلب کشورهای تولید کننده گوسفند 9 تا 20 درصد گزارش شده است که بیانگر اهمیت آن در کاهش درآمد دامدار می­باشد .

نشخوارکنندگان کوچک از جمله گوسفند و بز می­توانند کمک کنننده درآمد اضافی برای بسیاری از کشاورزان در مناطق استوایی و نیمه استوایی باشند. یکی از ویژگی مهم گوسفند توانایی زندگی کردن بر روی زمین­های نامطلوب و تولید سایر اشکال کشاورزی و هم­چنین توانایی زنده ماندن در مناطقی که حتی گاوها در آن عملکرد ضعیفی دارند می­باشد. گوسفندان محلی و بومی برای امرار معاش و اقتصاد اجتماعی و معیشت جوامع روستایی مهم هستند که سهم ویژه­ای در اقتصاد و تولید گوشت دارند .

در حال حاضر بیش از 42 درصد از کل گوشت قرمز تولیدی که نزدیک به 293 هزار تن در سال است توسط بیش از 50 میلیون راس 

خرید متن کامل این پایان نامه در سایت nefo.ir

  گوسفند در قالب 27 نژاد سازگار با شرایط اقلیمی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی مناطق مختلف تولید می­گردد [وطن خواه و همکاران، 1383 Ghavi Hossein- Zadeh and Ardalan, 2010:]. گوشت قرمز چه از جنبه تامین پروتئین مورد نیاز و امنیت غذایی جمعیت رو به رشد کشور و چه از جنبه سهم آن در ارزش افزوده بخش کشاورزی، جایگاه ویژه­­ای دارد [طالبی و همکاران، 1389].

 سودآوری یک گله گوسفند به­وسیله تعداد بره­های تحت آمیزش تعیین می­گردد که خود تحت تاثیر میزان آبستنی، تعداد بره متولد شده در هر زایمان و زنده­مانی بره­ها تا حین فروش (به صورت پروار یا جایگزین) می­باشد. زنده­مانی بره­ها یکی از مهم­ترین عوامل مؤثر بر سودآوری به­شمار می­رود به طوری که ضرایب اقتصادی نسبی میزان زنده­مانی در برخی نژاد­ها در سنین مختلف بعد از صفات تولید مثلی و بالاتر از صفات مربوط به رشد، پشم و ترکیب لاشه برآورد شده است و این به مفهوم اهمیت بالای میزان زنده­مانی می­باشد. به رغم اینکه تلاش­های فراوانی در جهت مواظبت از میش­ها در خلال آبستنی و بره­های آن­ها در حین و بعد از تولد صورت می­گیرد، دامنه میزان مرگ و میر بره­ها از تولد تا یک­سالگی در نژادهای مختلف گوسفند، پرورش یافته تحت شرایط آب و هوائی متفاوت است که عمدتاً در اوایل زندگی بره­ها به ­وقوع  می­پیوندد [وطن خواه، 1391].

ماندگاری بره­ها تا زمان عرضه به بازار یکی از فاکتورهای مهم و تاٌثیرگذار بر اقتصاد دامپروری می­باشد، عوامل محیطی و سایر عوامل ژنتیکی دخیل در آن اثر بسیار مهمی بر زنده­مانی بره­ها دارد. مطالعات زیادی برای شناسائی فاکتورهای کلیدی مربوط به آسیب پذیری بره­ها قبل از شیرگیری انجام شده که نتایج به دست آمده متفاوت و شدیداً تحت تاثیر نژاد و سیستم پرورش گزارش شده است. مرگ و میر در اوایل زندگی حیوان عامل حذف غیر ارادی از گله می­باشد و بیش­تر بره­ها در 10 روز اول زندگی، زمانی که تغییرات محیطی برای مادر و بره شدید است می­میرند. هر گونه عملیات مدیریتی که موجب حفاظت و جلوگیری از گسترش بیماری در بین آن­ها شود باعث افزایش نرخ زنده­مانی بین تولد تا از شیرگیری می­شود [اسلمی نژاد و همکاران، 1390].

اگرچه وزن تولد به تنهایی بزرگ­ترین عامل تعیین کننده مرگ و میر بره­هاست، توجه مادر به بره می­تواند فشار ناشی از عوامل محیطی را به حداقل برساند. هر چند بروز بسنده رفتار مادرانه در سیستم جدید پرورش دام مشکل است، زیرا افزایش تعداد بره­ها در هر زایش مستلزم توان بیش­تر مادر در نگه­داری از نوزادان است. فهم بهتر شرایط محیطی و مدیریتی در دوران آبستنی و هنگام زایش می­تواند به کاهش از دست رفتن بره­ها در میش­های با باروری زیاد منجر شود. در کشورهایی که پرورش گوسفند بیش­تر به صورت سنتی و نیمه صنعتی صورت می­گیرد و برنامه­ی اصلاح نژاد مشخصی در مورد نژادهای بومی اتخاذ نشده است، تصور می­شود در صورت پیشرفت در زمینه­ انتخاب ژنتیکی و اجرای برنامه­های منجر به افزایش دوقلو یا چند قلوزایی و مطالعه­ی تجربیات کشورهای پیشرو در این زمینه و سیستم­های پیاده شده در این کشور­ها و سپس مطالعه روی رفتار مادرانه­ی نژادهای بومی و پیاده کردن سیستم متناسب با کشور، می­توان به بهبود زنده­مانی بره­ها دست یافت [Dwyer, 2008].

وراثت پذیری مستقیم میزان زنده­مانی بره­ها پایین و از صفر تا 11/0 در نژادهای مختلف گزارش شده است. به رغم اهمیت اقتصادی آن، میزان صفت زنده­مانی بره­ها در نژادهای مختلف گوسفند کم­تر مورد توجه بوده و در برنامه­های اصلاحی هم کم­تر وارد شده است. به منظور وارد نمودن این صفت در برنامه­های اصلاحی و بهبود ژنتیکی آن، شناسایی عوامل محیطی مؤثر بر زنده­مانی و  برآورد پارامتر­های ژنتیکی آن نیاز می­باشد [سی سختی و همکاران، 1388].

گوسفند بومی استان گیلان نژادی با گرایش تولید گوشت است و هم­چنین دارای جثه ای ریز با دنبه ای کوچک می­باشد. رنگ بدن آن نخودی تا سفید یا قسمتی از سر و صورت و انتهای دست­ و پاها دارای لکه­های قهوه ای روشن تا قهوه ای تیره وبه ندرت سیاه می­باشد. به دلیل عدم مطالعه­ در خصوص بررسی زنده­مانی گوسفندان گیلان و اهمیت صفت زنده­مانی، برآورد پارامترهای ژنتیکی مرتبط با زنده­مانی و نیز تعیین اثر برخی از عوامل محیطی بر میزان زنده ­مانی در بره­ های گیلان هدف از انجام این تحقیق می­باشد.

اهداف تحقیق:

1- برآورد پارامترهای ژنتیکی مرتبط با زنده ­مانی در بره­ های استان گیلان.

2- تعیین اثر برخی از عوامل محیطی بر میزان زنده­ مانی در بره­ های بومی استان گیلان.

فصل اول: کلیات و مرور منابع

1-1- اهمیت اصلاح دام

لذا هدف اصلی و اساسی برنامه­های اصلاح نژاد، تلاش در جهت افزایش پتانسیل ژنتیکی یک یا چند صفت خاص در گله می­باشد. بی شک این تلاش­ها می­تواند در راستای اصلاح ژنوتیپ­های بهتر و متناسب با سیستم­های جدید پرورشی، یا با معرفی ژنوتیپ­های جدید باشد، در نتیجه برنامه­های اصلاح نژاد باید در دراز مدت برای انتخاب حیوانات برتر و افزایش عملکرد دام­ها مورد توجه قرار گیرد. در سال­های اخیر با پیشرفت علم ژنتیک، آمار و کامپیوتر موفقیت­های زیادی در اصلاح دام­ها و در نتیجه افزایش تولیدات دامی حاصل شده است. ورود نژادهایی با صفات مطلوب درگله، با هدف بهبود عملکرد و افزایش بهره­وری اقتصادی دام” اصلاح نژاد” نامیده می­شود [پشمی، 1388] .

با استفاده از دام­های اصلاح نژاد شده، تولیدات گله افزایش خواهد یافت. انتخاب مهم­ترین استراتژی اصلاح نژاد می­باشد که باعث تغییر ترکیب ژنتیکی گله می­شود، بنابراین درطول زمان در جمعیت­هایی که انتخاب صورت می­گیرد پارامترهای ژنتیکی تغییر می­کند. لذا برآورد پارامترهای ژنتیکی که تابع زمان و مکان هستند جهت تصمیم گیری برای برنامه اصلاح نژاد ضرورت دارد [کرمی و همکاران، 1391]. بهبود ژنتیکی صفات هدف اصلی برنامه­های اصلاح نژادی محسوب می­شود. از این رو برای طراحی مناسب برنامه­هایی که با هدف بهبود ژنتیکی انجام می­شوند، برآورد پارامترهای ژنتیکی و همبستگی میان صفات دارای اهمیت بالایی هستند .

تعاریف خشكی و خشكسالی با یكدیگر متفاوت هستند. برخلاف خشكی كه پدیدة دائمی اقلیمی است، خشكسالی در مناطق خشك و مرطوب رخ می‌دهد و حالتی طبیعی و نرمال از اقلیم می­باشد (چو و کارلیوتیس، 1970). قبل از پرداختن به بحث خشكسالی لازم است در مورد خشكی مطالبی بیان شود.

2-1- معیارهای تعیین خشكی

ضرایب تجربی و فرمول­های متفاوتی برای تعیین معیارهای خشكی ابداع شده است كه بر اساس پارامترهایی كه هر كدام از این روابط برای تعیین شاخص خشكی در نظر گرفته است، می­توان آن­ها را به 5 گروه تقسیم نمود (کاویانی، 1380):

– روابطی كه معرف رابطه بین بارش سالانه و مجموع دما برای یك سال و یا دوره­های مختلف در طول فصل گرم می­باشند.

– روابطی كه بر اساس رابطه بین بارش و تبخیر استوار هستند.

– روابطی كه به وابستگی بین بارش، دما و رطوبت نسبی اهمیت بیشتری داده‌اند.

– روابطی كه كسری اشباع( كمبود رطوبت) و كسری تبخیر را مد نظر قرار داده­اند.

انتخاب صحیح یك ضریب اقلیمی برای مناطق مختلف جهان آسان نیست، زیرا كاربرد هر رابطه اقلیمی در منطقه­ای بهترین جواب را می­دهد كه با اقلیم محل ابداع روش، شباهت و نزدیكی بیشتری داشته باشد.

از طرف دیگر محدودیت عناصر اقلیمی قابل سنجش عاملی است كه كارائی برخی روابط را تحت تأثیر قرار می­هد.

براساس روش ارائه شده توسط یونسكو كه به شاخص بیوكلیماتیك خشكی معروف است و در آن P بارندگی سالانه و ET تبخیر و تعرق بالقوه است، مناطق خشك به چهار گروه تقسیم می‌شوند (کاویانی، 1380):

1- منطقه فرا خشك:                

2- منطقه خشك :           

3- منطقه نیمه خشك:                    

4- منطقه نیمه مرطوب :     

3-1- علل خشکی

به طور كلی 5 عامل مهم باعث ایجاد خشكی می­شوند (کوک و همکاران، 1993). 

خرید متن کامل این پایان نامه در سایت nefo.ir

– دور بودن از منبع رطوبتی (بری بودن)

– فرو رانش آنتی سیكلون­های جنب حاره‌ای دینامیك

– تأثیرات ارتفاعی

– جریان­های حاصل از آب سرد

– آلبیدو

4-1- علل خشکسالی

به‌طوركلی امروزه پذیرفته شده است كه خشكسالی­های شدید، حاصل تغییرات چرخش اتمسفری و بی‌نظمی­های آن است (کاویانی، 1364). جابجائی رودبادها (جت استریم­ها) از مكان خود، رگبارهای باران‌زا را از برخی مناطق دور و به برخی دیگر نزدیك می­كند. به این معنی كه بی‌نظمی‌های اقلیمی در فواصل بسیار دور بر هم تأثیر می­گذارند.

تحقیقات مختلف، تأثیر متقابل اتمسفر و اقیانوس­ها در مقیاس وسیع را ثابت كرده است (کاویانی، 1364 و چنگنان، 2000). این موضوع اهمیت بی نظمی دمای سطح دریا را ثابت می­كند، چرا كه مشخص شده است این مسئله جریان گرما و رطوبت را در سطح تماس اتمسفر و اقیانوس تحت تأثیر قرار می­دهد. این تغییر در جریان گرما و رطوبت دارای الگوئی است كه به چرخه نوسان جنوبی النینو معروف است. واژه­های النینو و لانینا دو حد این چرخه هستند و شرایط كاملاً متفاوتی را در نقاط مختلف زمین بوجود می­آورند.

5-1- تعاریف انواع خشكسالی

توسعه سیستم­های پایش خشکسالی مبتنی بر جمع آوری اطلاعات در بازه­های زمانی مختلف نظیر بارندگی و دبی جریان ساعتی، روزانه، ماهانه و سالانه و استفاده از مدل­های مختلف آماری و سینوپتیک مانند سری­های زمانی و پایش تغییرات جوی به ویژه متغیرهای اتمسفری (ENSO) است.

از دیدگاه دیگر، برآورد احتمال وقوع یک پدیده در یک دوره زمانی مشخص به منظور برآورد احتمال شکست یک برنامه از مواردی است که به برنامه­ریزان امکان پیش آگاهی در مورد پدید­های حدی مانند سیل و خشکسالی می­دهد. استفاده از روش­های آماری در صورت وجود اطلاعات کافی و بهره­گیری از شبکه جمع آوری دقیق پارامتر­های اقلیمی و هیدرولوژی نظیر رطوبت خاک دارد. ضمن این که تعیین آستانه­های سیل و خشکسالی در این بخش مهم است که نیاز به اطلاعات بسیار بلند مدت و منظم از سری­های هیدرولوژیک و سری­های پاسخ مانند رطوبت خاک، محصولات کشاورزی و مسائل اقتصادی و اجتماعی است.

چون خشکسالی برخلاف سایر بلایای طبیعی کمتر منجر به خسارات ساختاری می‌شود، کمک‌رسانی در هنگام وقوع این پدیده در مقایسه با سایر پدیده‌ها مثل سیل پیچیده­تر و مشکل­تر می‌‌باشد. ایران علی رغم اینکه در معرض خشکسالی‌های متوالی قرار دارد اما به دلیل وجود قنات‌های عمیق هیچگاه در اثر خشکسالی به قحطی مرگ آور دچار نشده است.

از اغلب تعاریف خشكسالی چنین بر می­آید كه خشكسالی دوره بلند مدت زمانی است كه آب در دسترس به طور معنی­داری زیر حد معمول است. پایین­تر بودن میزان آب نسبت به حد معمول در شرایط متفاوت و با توجه به حساسیت یك فرایند نسبت به كمبود رطوبت تعریف می­شود. به طور كلی تعاریف خشكسالی به دو دسته عمده مفهومی و كاربردی تقسیم بندی می­شوند. منظور از تعاریف مفهومی همان تعاریف موجود در لغت نامه­ها و فرهنگ­هاست كه در واقع این تعاریف به صورت توصیفی و مفهومی هستند و علی رغم اینكه مفهوم شدت و مدت وقوع خشكسالی ممكن است در این تعاریف نهفته باشد اما زمان وقوع پدیده را مشخص نمی­كنند. تعاریف كاربردی خصوصیات و آستانه­های شروع، ادامه و خاتمه و نیز شدت خشكسالی را تعیین می­كنند. این تعاریف اساس یك سیستم هشدار دهنده هستند و برای تحلیل دوره تكرار، شدت و مدت زمان وقوع خشكسالی نیز بكار می­روند. وجود دیدگاه­ها و نقطه نظرات مختلف درباره خشكسالی سبب ایجاد پیچیدگی در ارائه تعریفی مشخص و واحد از این پدیده شده است. در واقع عدم وجود یك تعریف جامع و دقیق از خشكسالی سبب ایجاد تردید و ركود در بخش­های مختلف مدیریتی و سیاست­گزاری در سایر بخش‌ها می­شود. با توجه به اینكه اهمیت خشكسالی در اثرات آن نهفته است و این اثرات در مناطق مختلف به شكل­های متفاوتی ظاهر می­شوند، پس بایستی تعریف خشكسالی به صورت منطقه­ای و مقطعی بیان شود.

به طور كلی برای ارائه یك تعریف مناسب از خشكسالی باید به سه نكته مهم توجه كرد:

1- مقدار و شدت بارندگی و یا میزان كمبود آن مشخص شود.

2- مدت زمان، یك ویژگی مهم در تشخیص خشكسالی است و بایستی برای تعیین میزان درجه خشكسالی ارتباط بین مدت زمان و شدت مشخص شود.

به دلیل کثرت پارامترهای که با این پدیده در ارتباط می­باشند، تا به حال هیچ تعریف جامع و کاملی از سوی هیچ سازمان یا ارگانی از خشکسالی نشده است. برحسب نیاز و زمینه کاری، محققین علوم مختلف تعاریف ویژه­ای را از این پدیده طبیعی ارائه کرده­اند. هیدرولوژیست­ها تعاریف متعددی از خشکسالی کرده­اند اما هنوز به یک تعریف کامل و جامع نرسیده­اند.  بر اساس عناصر بوجود آورنده خشكسالی، می­توان پنج نوع خشكسالی هواشناسی، هیدرولوژیک، کشاورزی، اقتصادی و ادافیک را دسته‌بندی كرد (اسمیت، 2000؛ ماینگیوت، 1999).