شناخت صنایعدستی بهکار رفته در معماریسنتی دورهی قاجار شهرستان اردکان |
معماری سنتی از دیر باز از فرهنگ و اقلیم متأثر بوده و این در حالی است که در مناطق مختلف ایران آب و هوا متغیر است و شهرستان اردکان با آب و هوایی گرم و خشک از معماری خاص اقلیم این منطقه برخوردار است و هنرهای سنتی وابسته به معماری سنتی شهرستان، با تأثیری که از این اقلیم گرفته است؛ در پی فراهم آوردن شرایطی مناسب برای زندگی مطلوبتر است. همچنین فرهنگ هر منطقه بر معماری و هنرهای سنتی وابسته به آن تأثیر بسزایی دارد، که با تغیر فرهنگ و بخصوص اعتقادات مذهبی در هر دوره، معماری و هنرهای سنتی وابسته به آن نیز تغیرکرده و از آن تأثیر میپذیرد.
در فصل اول این پژوهش به کلیات تحقیق و در فصل دوم به تعریف و آشنایی با مبانی نظری تحقیق پرداخته و در پی آن در فصل سوم به آشنایی با موقعیت تاریخی موضوع که دورهی قاجار است و به دلیل اینکه دورهای اسلامی است و تا عصر حاضر فاصلهی چندان طولانی ندارد و همچنین از این دوره خانههای زیادی در شهرستان اردکان به جا مانده است برای بررسی در این پژوهش انتخاب گردید .
در همین فصل در ادامه به موقعیت جغرافیایی موضوع که شهرستان اردکان میباشد پرداخته و موقعیت اردکان در عهد قاجار مورد بررسی قرار میگیرد.
شهرستان اردکان در استان یزد واقع شده، در تزئینات وابسته به معماری عهد قاجار گرهچینیها و قوارهبریهایی با چوب انجام شده و با شیشههای رنگی مزین شده است. تا میزان عبور نور را به داخل بنا کنترل نماید و دید را کنترل نماید بدین صورت که ناظر از بیرون داخل حریم بنا را نمیتواند ببیند و این در صورتی است که افراد خانه بر کل خانه اشراف کامل داشتند و به خاطر وجود در- پنجرهها حتی میتوانند به حالت نشسته نیز کل خانه را کنترل کنند. چلنگری یکی دیگر از این هنرها است که در این منطقه و در ردیف هنرهای وابسته به معماری شاهد آن هستیم. این هنرها در خانه تقدیری که یکی از منازل شاخص بازمانده از این عهد است قابل مشاهده میباشد که در
خرید متن کامل این پایان نامه در سایت nefo.ir
فصل چهارم با تأکید بر خانه تقدیری به معرفی کامل این تزئینات پرداخته شده است.
1-1 تعریف موضوع (تعریف مسأله، هدف از اجراء و کاربرد نتایج تحقیق)
معماری و تزیینات از دیر باز باهم پیوندی دیرینه داشتند و معماری خانههای عهد قاجار شهرستان اردکان، که خانهی تقدیری شاخصترین آنهاست؛ از این امر مستثنی نبوده و به وضوح تأثیر اقلیم بر تزئینات وابسته به معماری سنتی آن را شاهد هستیم. معماری شهرستان اردکان یزد با شرایط اقلیمی گرم و خشک دارای عناصر و فضاهایی است که ساکنین، برای سازگاری خود با اقلیم گرم و کویری آن ایجاد کردهاند.
چلنگری شاخهای از این هنرهای سنتی است؛ که هنرمند صنعتگر با زدن ضربات چکش بر آهن تافته، محصولاتی مانند کوبه، چفت، پا چفت، حلقههای ریز و… را تولید میکند؛ که درفرم و نقوش آنها تأثیرات فرهنگ قجری به وضوح مشاهده میشود.
فرهنگ دوره قاجاریه بر انتخاب و اجرای تزیینات وابسته به معماری سنتی این دوره از تاریخ، تأثیر فراوان داشت که در صنایع دستی وابسته به معماری باز مانده از این دوره به خوبی مشاهده میشود. این تأثیر در چلنگری، در شکل کوبهها و در گرهچینی در شیشههای رنگی و در پنجرههای بلندی که حتی به حالت نشسته هم میتوان محیط خانه را کنترل کرد، خود را نشان داده است.
در این پژوهش سعی بر شناخت و بررسی تأثیر اقلیم منطقه و فرهنگ جامعهی قجری بر تزئینات وابسته به معماری دوره قاجاریه شهرستان اردکان با تأکید بر خانهی تقدیری میباشد و در پایان این پژوهش به روش ساخت و اجرای صنایعدستی مذکور اشاره میشود. امید است با آشنا شدن هرچه بیشتر علاقهمندان به هنرهای سنتی، گامی در حفظ و احیای این هنرها برداشته شود.
1-2- ضرورت انجام تحقیق
ضرورت زیر سبب شد تا در پی بررسیهای انجام شده، این پژوهش به انجام رسد:
با توجه به شهرنشینی و مدرنیته شدن اکثریت مردم این روزها کمتر شاهد تلفیق صنایعدستی با معماری هستیم و شاخههایی از صنایعدستی که زینتبخش معماری سنتی بوده است، امروزه در حال منسوخ شدن میباشد و این در صورتی است که فرهنگ اسلامی هنوز در میان مردم جایگاه خود را حفظ کرده است.
1-3 سابقه تحقیق
در پی بررسیهای انجام شده در زمینهی موضوع تحقیق، کتاب، مقاله و پایاننامههایی موجود است که دربارهی این مقوله به بحث و بررسی نشستهاند. در اینجا چند نمونه از این پژوهشها معرفی شده است.
با توجه به تحقیقات انجام شده در مورد معماری سنتی و هنرهای وابسته به آن، این نتیجه حاصل شد که در مورد تأثیر فرهنگ و اقلیم بر هنرها و معماری سنتی دورهی قاجار در شهرستان اردکان که یکی از شهرستانهای مهم استان یزد است و در ناحیه گرم و خشک و کویری واقع شده است پژوهشی انجام نشده است.
1-4 سؤالات پژوهشی
در این قسمت سؤالاتی که این پژوهش در پی پاسخ آنها است چنین مطرح میشود:
- آیا اعتقاد دینی مردم در عهد قاجار بر صنایعدستی به کار رفته درمعماری سنتی تأثیر گذاشته است؟
- آیا اقلیم منطقه بر انتخاب صنایعدستی به کار رفته در معماری سنتی مؤثر بوده است؟
فرم در حال بارگذاری ...
[جمعه 1400-05-15] [ 08:24:00 ب.ظ ]
|