ارزیابی تحمل تنش اسمزی در لاین های امید بخش گندم دوروم و ارتباط آن … |
شرایط اقلیمی خشک و نیمه خشک که اکثر مناطق کشور ما را در بر میگیرد، سبب محدودیت منابع آبی و امکانات تولید محصولات زراعی شده است. رشد سریع جمعیت از یک طرف و کاهش یا ثابت ماندن منابع از طرف دیگر بررسی راههای استفاده بهینه از پتانسیلهای تولید مواد غذایی را جهت بهرهوری بیشتر ضروری میسازد. از آنجا که در بیشتر نقاط دنیا، آب محدود كننده اصلی تولیدات كشاورزی است، بنابراین، استفاده بهینه از آن اهمیت زیادی دارد. این موضوع برای ایران كه حدود دو سوم مساحت آن را اقلیم خشك و نیمه خشك تشکیل داده، جدیتر میباشد. توجه به اقتصاد و مدیریت منابع آب نه تنها در مناطق خشک و نیمه خشک، بلکه در مناطق با بارندگی مناسب هم میتواند از راه تاثیر بر هزینههای تولید مهم بوده و ایجاب میكند كه از واحد حجم آب بیشترین استفاده به عمل آید. در این راستا، آگاهی از واكنش گیاهان و تعیین میزان حساسیت مراحل مختلف رشد آنها به كم آبی از اهمیت بسزایی برخوردار است (رضایی و همكاران، 1388).
خرید متن کامل این پایان نامه در سایت nefo.ir
عوامل نامساعد محیطی همانند تنش خشكی كه یكی از رایجترین و مهمترین تنشهای محیطی است، تولید محصولات كشاورزی را محدود میسازد. خشكی روی اكثر مراحل رشد گیاه مانند مرحله جوانهزنی و استقرار گیاهچه و همچنین ساختار اندام و فعالیت آنها آثار مخرب و زیانآوری وارد میسازد. از آن جایی كه ایجاد و حفظ یك پتانسیل آب خالص در محیط خاك، كاری تقریباً مشكل است، در این راستا برقراری شرایط تنش خشكی با استفاده از مواد اسمزی مختلف برای ایجاد پتانسیلهای اسمزی، یكی از مهمترین روشهای مطالعه تأثیر تنش خشكی بر روی گیاه تلقی مىشود (زید و همكاران، 2001).
2-1- مروری بر تحقیقات گذشته
1-2-1- اهمیت و جایگاه گندم در ایران و جهان
گندم احتمالا یكی از اولین گیاهانی است كه به وسیلهی انسان زراعت شده است و به همین دلیل مهمترین گیاه زراعی به شمار میآید. زیرا، زراعت آن از تمام گیاهان سادهتر، تطابق آن در مناطق مختلف كه دارای شرایط آب و هوایی متفاوتی میباشند، بیشتر و از طرف دیگر غذای اولیه اغلب مردم جهان را تشكیل میدهد. گندم گیاهی است كه به مقدار زیاد و در مساحت وسیعی از زمینهای كشاورزی دنیا و حتی در نواحی خشك كشت شده و محصول كافی تولید مینماید. اهمیت اقتصادی گندم چه از نظر تولید و چه از نظر تغذیه در دنیا بیش از سایر محصولات كشاورزی میباشد. حتی در مناطقی كه به علت متغیر بودن شرایط اقلیمی و یا خشكی محیط، امكان تولید دیگر گیاهان وجود نداشته باشد، میتوان گندم تولید نمود. بیشترین سطح زیر كشت گندم در قارههای آسیا و اروپا واقع شده است. ایران یكی از مهمترین كشورهای تولید كننده گندم در جهان میباشد (خدابنده، 1387). سطح زیر کشت گندم در جهان 61/31132 تن در هکتار است که حدود 63 درصد سطح زیر کشت جهان را ایران به خود اختصاص داده است. تولیدات گندم در ایران 05/2 درصد از کل تولیدات گندم در جهان میباشد (فائو، 2012). نسبت سطح زیر كشت گندم به سایر محصولات عمده كشاورزی نیز رقم بالایی را تشكیل میدهد. همواره حدود 70-65 درصد از اراضی زیر كشت محصولات عمده زراعی به گندم تعلق دارد (ایران نژاد و شهبازیان، 1384).
اهمیت گندم بیشتر مربوط به خواص فیزیكی و شیمیایی موادی است كه دانه آن را تشكیل میدهند. پروتئین گندم از لحاظ غذایی فوقالعاده پر انرژی است. بخصوص سبوس آن كه دارای پروتئین زیادی میباشد. مطابق گزارش سازمان خواروبار كشاورزی جهانی (FAO) در حال حاضر سالانه در جهان حدود 85 میلیون تن پروتئین مصرف میشود كه حدود 40 میلیون تن یعنی در حقیقت حدود نصف پروتئین مصرفی جهان از غلات و بویژه از گندم تامین میگردد. لذا، اهمیت و نقش این گروه از گیاهان زراعی در زندگی روزانه انسان و عوامل وابسته به آن كاملا مشهود و مشخص میباشد (خدابنده، 1387).
2-2-1- تاریخچه گندم
گندم حدود 12 تا 17 هزار سال قبل از میلاد در خاورمیانه كشت میشده و حدود 10 تا 15 هزار سال قبل از میلاد نیز در آسیا وجود داشته است. واویلوف خاستگاه گندم را تنها یكجا نمیداند. بلكه، معتقد است كه گندم چند مبدأ دارد (ایران نژاد و شهبازیان، 1384). هیچكس بدرستی نمیداند كه دقیقا چه موقع و توسط چه شخصی شناخته شده، لیكن به طور دقیق مركز اصلی گندمهای اولیه كه شاملTriticum monococcum و Triticum dicoccum میباشند، از سوریه و فلسطین بوده كه از این دو منطقه به مصر و بینالنهرین و سپس به ایران آمده و از طریق ایران به هندوستان، تركستان، چین و روسیه و سرانجام به اروپا برده شده و از اروپا به سایر نقاط جهان انتقال یافته است. این گیاه حدود 6500 سال قبل از میلاد در مناطقی از آسیا مانند ایران، عراق، هندوستان، قفقاز و همچنین اطراف دریای مدیترانه وجود داشته و حدود 2500 تا 3000 سال قبل از میلاد نیز در چین كشت میشده است. درصورتیكه، گندم دوروم در سال 1797 بوسیلهی دسفونیتنز در ناحیهی آتلانتیك در ایالات متحده امریكا شناخته شد (خدابنده، 1387).
3-2-1- گیاهشناسی گندم
فرم در حال بارگذاری ...
[شنبه 1400-05-16] [ 02:19:00 ق.ظ ]
|