:

وقتی انقلاب صنعتی به عصر کشاورزی سنتی پایان داد، هنوز تولید محور اقتصاد و توسعه بود. اما در رقابت، تولید صنعتی  بقای خود را حفظ کرد و رفته رفته کشاورزان هم به تجهیزات  کشاورزی مجهز شدند. پس از دوره گذاری که خدمات و تجارت، مزیت رقابتی را رقم می زدند، با اتحاد تولید کننده و تاجر، زنجیره های تامین یکپارچه برنده عرصه رقابت شدند. و امروز در عصر اطلاعات، تشکیل زنجیره تامین یکپارچه نیازمند عنصر حیاتی اطلاعات است. در واقع، در این عصر، کشاورز، تاجر، صنعتگر و … برای بقا نیازمند سیستم های اطلاعاتی استراتژیک خاص خود هستند. سوالی که مطرح می شود این است که نقش انقلاب اطلاعاتی کنونی در ارتقای عملکرد زنجیره تامین محصولات کشاورزی چیست؟

در این فصل، کلیات تحقیق شامل بیان مسأله، هدفهای تحقیق، روش شناسی تحقیق و مفاهیم و واژه های تخصصی مورد بررسی قرار می گیرد.

1- بیان موضوع تحقیق:

امروزه در هر زنجیره تامین منسجم و موفقی،  مدیریت جریان اطلاعات همگام با مدیریت جریان مواد خام، مدیریت مالی، مدیریت موجودی ومدیریت بازار، نیازمند تدوین راهبردهای حوزه کسب و کار می باشد. مساله این است که در تدوین راهبردهای اطلاعاتی، نیازمند رویکردی سراسری هستیم که ملزومات کل زنجیره تامین را، لحاظ کرده باشد. و این امر بر پیچیدگی این مساله می افزاید.  بنابراین در این تحقیق با در نظر گرفتن عوامل متعددی که در زنجیره تامین کشاورزی دخیل هستند، مولفه ها ی زنجیره تامین کشاورزی و شاخص های موفقیت هر مولفه، تعیین شده است.مهم ترین نقش آفرینان زنجیره تامین کشاورزی در صنعت کشاورزی، دولت، تامین کنندگان نهاده های کشاورزی، کشاورزان، تجار عمده محصولات کشاورزی، و خرده فروشان هستند.هر یک از این نقش آفرینان در برهه ای از چرخه حیات محصولات، به ایفای نقش می پردازند و البته بعضی نقش آفرینان، چون دولت، در بسیاری از مراحل، حضور موثر دارند.مدیریت جریان اطلاعات، که یکی از اساسی ترین وظایف در زنجیره تامین کشاورزی است، بر عهده همه نقش آفرینان زنجیره تامین است.

خرید متن کامل این پایان نامه در سایت nefo.ir

مساله اولیه ای که مطرح می شود این است که:شاخص کارایی هر یک از نقش آفرینان، در ایفای نقش اطلاعاتی خود، چیست؟ به بیان دیگر، در زنجیره تامین کشاورزی، برای مدیریت اطلاعات کارا و موثر، چه انتظاراتی از دولت،تامین کنندگان نهاده های کشاورزی، کشاورزان، تجارمیادین میوه و تره بار و خرده فروشان، وجود دارد؟

پاسخی که از رهیافت این تحقیق به دست می آید، معیاری برای سنجش وضعیت اطلاعاتی موجود، در زنجیره تامین کشاورزی است.

به غیر از مولفه مدیریت اطلاعات که متغیر برون زاد و مشاهده گر این تحقیق است، دیگر مولفه های زنجیره تامین کشاورزی از قبیل: انسجام، انعطاف پذیری، هماهنگی، کاهش اتلاف و بهره وری و عملکرد زنجیره تامین، در این تحقیق مورد مطالعه قرار گرفت، تا شاخص های سنجش موفقیت هر یک، شناخته شود.بنابراین از اهم مسائل که تشکیل دهنده موضوع این تحقیق، شناسایی عوامل موثر بر موفقیت مولفه های زنجیره تامین کشاورزی، است.

در ادامه خلاصه ای از هریک از مسائل مطرح در این تحقیق، بیان می شود.

1-1- تکامل سیستم های اطلاعاتی کشاورزی

در کشاورزی ابتدا بیشترین کاربرد کامپیوترها، غیر از کاربردهای عمومی و به طور تخصصی متمرکز بر مدل سازی ها و سپس انواع نسل های سیستم های تصمیم یار بوده است. سیستم های تصمیم یار جهت دسترس پذیر کردن دانش کشاورزی برای کشاورزان و مشاورانشان به وجود آمده اند. با بروز مفهوم مدیریت زنجیره عرضه، سیستم های اطلاعاتی برای بهبود کل زنجیره عرضه با هم یکپارچه شدند و سیستم های اطلاعاتی نظیر [1]ERP بروز و ظهور کردند.

با ظهور کشاورزی دقیق[2]، الکترونیک و کامپیوتر به مدد کشاورزی آمد و ابزارهای اطلاعاتی نظیر حس گرها، ماهواره ها و سیستم های اطلاعات جغرافیایی وارد صنعت کشاورزی شدند.ابزارهای کشاورزی دقیق،  نسل جدیدی از سیستمهای مدل سازی و سیستم های تصمیم یار را وارد صنعت کشاورزی کرد.در عصر اینترنت و شبکه های اطلاعاتی، نسل دیگری از سیستم های تصمیم یار، یعنی سیستم های تصمیم یار مبتنی بر وب ظهور کردند.کاربرد عاملها در محیطهای کسب و کار به عرصه کشاورزی و صنایع غذایی هم وارد شد و سیستم های چند عاملی برای پیاده سازی متدولوژی های تجاری زنجیره تامین آماده شدند.در امتداد روند جهانی سازی دولتها و سیاست گذاران کلان هم پا به عرصه سیستمهای اطلاعاتی کشاورزی گذاشتند و اقدام به تاسیس بانکهای داده غول پیکر یکپارچه در سطح قاره و جهان کردند.

2-1- مدیریت زنجیره تامین کشاورزی

جیفورد[1] مدیریت زنجیره تامین را رویکردی جامع برای برآوردن نیازهای مصرف کننده از طریق بهبود مداوم فرایندها و ارتباطات پشتیبان توسعه کارا و جریان محصولات و خدمات از تولید کننده به مصرف کننده تعریف  می کند.

عناصر کلیدی این تعریف از این قرارند:

1-نیاز برای تجمیع بین شرکت ها

2-تمرکز بر روی مصرف کننده

3-اهمیت ارتباطات

4-دیدگاه سراسری در کل زنجیره تامین

تمام فعالیتهایی که محصول را از  مزرعه به سبد خرید خانوار می آورد اجزای زنجیره تامین کشاورزی را تشکیل می دهند: “ از مزرعه به چنگال غذاخوری “ ]1[ ،این فعایتها مشتمل هستند بر:

– تولید(اختصاص زمین،زمانبندی آبیاری،تعیین منابع،انتخاب بذر….).

– برداشت(زمان بندی ومسیربرداشت،منابع،تجهیزات حمل و نقل ).

– انبارش (محل وظرفیت انبار، میزان انبارش در هر دوره و …).

– توزیع(انتخاب مد حمل و نقل،مسیر و زمان بندی ارسال و…).

طراحی زنجیره تامین فعالیتی است که تصمیم سازی را با مشخص کردن جایگزین های بالقوه یاری می کندو به سمت اتخاذ بهترین تصمیم بر اساس معیارها و اهداف طراح راهنما می شود.]1[سه مرحله عملیاتی در این جا متصور است:

– طراحی تولید

– کنترل موجودی

– توزیع فیزیکی

این مراحل، نقش مهمی در معماری سیستم های طراحی پیشرفته برای بسته های تجاری بازی می کنند.گرچه این وظایف به طور مستقل در نظام سنتی مدل می شده است ولی امروزه می گویند با مدل سازی هماهنگ این وظایف کارایی زنجیره تامین محصولات کشاورزی را می توان ارتقا داد. ]1[

[1]- Gifford et aL, 1997