رهیافت ویلیام مُنتگمری وات در حدیث و سیره پژوهی |
… أ
فصل اول: کلیات… 1
1-1. بیان مسأله. 1
1-2. سؤالات تحقیق.. 2
1-3. فرضیههای تحقیق.. 2
1-4. ضرورت و اهمیت تحقیق.. 3
1-5. اهداف تحقیق.. 4
1-6. پیشینهی تحقیق.. 4
1-7. روش تحقیق.. 7
1-8. مفاهیم و اصطلاحات… 8
1-8-1. «سیره». 8
1-9. معرفی ویلیام مُنتگمری وات… 11
1-9-1. زیستنامهی علمی وات… 11
1-9-2. آثار وات… 14
1-10. حوزههای مورد بررسیِ وات در سیرهی پیامبر(ص) و تاریخ اسلام. 34
فصل دوم: جریانشناسی سیرهپژوهی در غرب… 36
2-1. پیشینهی پژوهشهای مستشرقان در باب سیرهی پیامبر(ص) از قرن نهم میلادی تا دورهی معاصر 36
2-2. جریانشناسی سیرهپژوهیِ معاصر در غرب… 48
) 48
) 76
) 109
2-3. اهمّ جریانهای خاورشناسی در حوزهی حدیث… 127
2-3-1. نقد و بررسی اهمّ دیدگاههای ایگناتس گلدتسیهر و یوزف شاخت در حوزهی حدیث 130
2-4. دیدگاههای اندیشمندان عرب پیرامون پژوهشهای خاورشناسان دربارهی سیرهی پیامبر(ص) 131
جمعبندی و نتیجهگیری: 135
فصل سوم: روششناسی، مبانی و منابع وات در سیرهپژوهی پیامبر(ص) 139
3-1. مهمترین افکار و اندیشههای وات… 140
3-2. روششناسی وات در سیرهپژوهی پیامبر(ص) و مطالعات ادیان.. 149
3-2-1. اثرپذیری از مکتب تجربهگرایی و اعتقاد به تاریخنگاری اثباتی.. 149
3-2-2. تبیین وقایع تاریخی همراه با تحلیلهای ذهنی.. 153
3-2-3. توجه به جوانب مختلف یک مسأله یا موضوع. 153
3-2-4. تحلیلهای روانشناختی، پدیدارشناسانه و جامعهشناختی وات از سیرهی نبوی.. 154
3-2-5. رویکرد تقریبگرایانهی وات نسبت به ادیان الهی.. 159
3-3. مبانی تاریخنگاری، سیرهپژوهی و الهیاتی وات… 162
3-3-1. اسطورهای بودنِ برخی حقایق تاریخینما 162
3-3-2. عدم تاریخینگری در گزارههای وحیانی.. 163
3-3-4. پذیرش پلورالیسم دینی از سوی وات… 165
3-3-5. لزوم تمایز میان آموزههای اساسی و آموزههای فرعی دین (ذاتی و عرضی دین) 166
3-3-6. کلیت دین ملاک صدق و کذب است، نه تکتکِ گزارهها 167
3-3-7. زبان دین، زبان نمادین و تمثالی.. 169
3-3-8. توجه به نظریات (الگوهای) بدیل در قضاوت در مورد وقایع تاریخی.. 170
3-3-9. دخالت خدا در تاریخ.. 172
3-4. منابع وات در سیرهپژوهی پیامبر(ص) 174
3-4-1. بهکارگیری روش نقد تاریخی از سوی وات در بررسی سیرهی پیامبر(ص) 178
3-4-2. اعتماد و استناد وات به روایات تاریخی.. 180
جمعبندی و نتیجهگیری: 180
فصل چهارم: مهمترین دیدگاههای وات پیرامون وحی، نبوت، سیره و احادیث پیامبر(ص) 183
4-1. سیرهپژوهی وات… 185
4-1-1. وضعیت پیامبر(ص) پیش از اسلام. 185
4-1-2. ظهور پیامبر(ص) و اسلام. 187
4-1-3. وحی از دیدگاه وات… 191
4-1-4. نبوت پیامبر اسلام(ص) از دیدگاه وات… 205
4-1-5. مهمترین وقایع دوران مکیِ پیامبر(ص) 220
4-1-6. مهمترین وقایع دوران مدنیِ پیامبر(ص) 224
4-2. حدیثپژوهی وات… 298
4-2-1. دیدگاه وات دربارهی «حدیث». 298
4-2-2. رابطهی فقه و حدیث با سنت پیامبر(ص) 304
4-2-3. مقایسهی کتاب مقدس با احادیث اسلامی.. 305
جمعبندی و نتیجهگیری: 306
فصل پنجم: نقد و بررسی دیدگاههای وات در سیرهپژوهی پیامبر(ص) 313
5-1. تحلیل و نقد اندیشههای ویلیام مُنتگمری وات در باب وحی.. 313
5-1-1. تحلیل و نقد جامع.. 314
5-1-2. تحلیل و نقد موردی.. 320
5-2. تحلیل و نقد دیدگاه وات پیرامون داستان «آیات شیطانی» یا افسانهی غرانیق.. 347
5-2-1. تحلیل و نقد جامع.. 347
5-2-2. تحلیل و نقد موردی.. 357
5-3. حقیقت جهاد در سیرهی نبوی.. 360
5-4. فلسفهی تعدد زوجات پیامبر(ص) 365
5-4-1. ازدواج پیامبر(ص) با حضرت خدیجه(س) 368
5-4-2. ازدواج پیامبر(ص) با زینب بنت جحش…. 369
5-5. شرایط اجتماعی- فرهنگی حاکم بر محیط عربستان.. 373
5-6. ولادت و دوران کودکی پیامبر(ص) 374
5-7. نقش ورقة بن نوفل در نبوت پیامبر(ص) 375
5-8. اولین مسلمان.. 378
5-9. اسلام حضرت ابوطالب(ع) 379
5-10. مسألهی هجرت به حبشه. 381
5-11. جنگها و غزوات پیامبر(ص) 382
5-11-1. نخستین سریهها و غزوات پیامبر(ص) 382
5-11-2. غزوهی بدر 385
5-11-3. غزوهی اُحد. 387
5-11-4. اخراج یهودیان بنی نضیر. 388
5-11-5. غزوهی خندق یا احزاب… 388
5-11-6. غزوهی خیبر. 389
5-11-7. فتح مکه. 390
خرید متن کامل این پایان نامه در سایت nefo.ir
5-11-8. غزوهی تبوک… 391
5-12. مسألهی رحلت پیامبر(ص) و جانشین پس از وی.. 392
5-13. سیاست و پیامبر(ص) 393
5-14. ابعاد جهانی دین اسلام. 394
5-15. مسألهی جزیه در اسلام. 395
5-16. امّی بودنِ پیامبر(ص) 396
5-17. قرآن و فرهنگ زمانه. 402
5-18. اسطورهانگاری برخی حقایق تاریخی و آموزههای دینی.. 403
5-19. نقد نظریهی «پلورالیزم دینی». 411
5-20. نقد نظریهی «ذاتی و عرضی دین». 425
5-21. نقد کلی اتهامات و داوریهای ناروای مستشرقان نسبت به پیامبر اسلام(ص) 431
جمعبندی و نتیجهگیری: 433
نتایج کل رساله: 439
پیشنهادات: 450
منابع.. 452
الف) کتابهای فارسی و عربی.. 452
ب) مقالات فارسی و عربی.. 464
ج) کتابها، مقالات و سایتهای انگلیسی.. 471
نمایهها 476
- آیات… 476
- روایات… 485
- اصطلاحات… 488
الف) فارسی به انگلیسی.. 488
ب) انگلیسی به فارسی.. 493
- اعلام. 500
- اماکن.. 510
پیوست… 515
فهرستی از کتب و مقالات خاورشناسان پیرامون اسلام و سیرهی پیامبر(ص) 515
فصل اول: کلیات
1-1. بیان مسأله
پیشرفت و تعالی هر تمدنی در گرو خودباوری، بالندگی و نحوهی ارتباط با دیگر تمدنهاست؛ ارتباطی که در عرصههای مختلف هر تمدن با تمدن دیگر صورت میگیرد و در این میان نقش اندیشمندان در پیشرفت تمدنها چشمگیرتر است.
فرهنگ غنی اسلام با مجموعه اندیشههای موجود در آن قابلیت این تعالی را برای هر اندیشمندی فراهم نموده است و در طول تاریخ شاهد بروز دورههای پیشرفت تمدن اسلامی بودهایم، دورههایی که عصر طلایی تمدن بشری نیز میتوان نامید.
غیر از مسلمانان و اندیشمندان مسلمان، بودهاند دانشمندانی که در مغربزمین میزیستهاند، با فرهنگ و آیینی دیگر؛ اما به دلایل و انگیزههای مختلف به بررسی آیین اسلام و تمدن اسلامی پرداختهاند. این بررسیها چه بسا بتواند زوایایی از آیین و تمدن اسلامی را به ما نشان دهد که ما خود نتوانستهایم آن را ببینیم، و چه بسا گسترههایی از تمدن اسلامی را که آنها با پیشفرضهای متفاوت خود نتوانستهاند آنطور که مسلمانان دیدهاند ببینند، و مانند آن. همهی اینها کافی است تا انگیزهی قویای در ما به وجود آورد تا به مرور و نقد آثار خاورشناسان بپردازیم. فهم صحیح این مطالعات، بررسی همهجانبهی اهداف و انگیزههای خاورشناسان، منابع مورد استفادهی آنها، حوزههای مورد توجه غربیان، و روششناسی پژوهشهای آنان، توجه به زمینههای اجتماعی، فرهنگی و سیاسی حاکم بر جهان معاصر را میطلبد.
گستردگی موضوع در کنار اختلاف روشها، مبانی و دیدگاههای مستشرقان کار را دشوارتر کرده است؛ لذا ضروری مینماید برای رسیدن به نتایج بهتر و دقیقتر، قلمروی موضوع را محدود و مقید نمود و دیدگاهها و اندیشههای هر خاورشناس به صورت مجزا یا تطبیقی با دیگر خاورشناسان مورد مداقّه و بررسی قرار گیرد. آنچه که ما در این نوشتار بدان میپردازیم، «رهیافت ویلیام مُنتگمری وات در سیره و حدیثپژوهی پیامبر اسلام(ص)» است.
ویلیام مُنتگمرى وات (William Montgomery Watt/1909-2006م) استاد سابق ادبیات عرب و رئیس بخش مطالعات عربی دانشگاه ادینبورو اسکاتلند، نزدیک به یک قرن مطالعات و پژوهشهای گستردهای پیرامون قرآن، اسلام، تاریخ اسلام، شخصیت و سیرهی پیامبر(ص)، و فلسفهی اسلامی داشته و آثار ارزشمند و محققانهای در هر یک از این موضوعات تألیف نموده است و از آنجا که آثار وات در باب تاریخ اسلام و سیرهی پیامبر(ص) از جایگاه ویژهای در میان اندیشمندان مسلمان و غیرمسلمان برخوردار است، ضروری مینماید رهیافت ایشان در سیرهپژوهی پیامبر(ص) مورد تحقیق و بررسی قرار گیرد.
مهمترین آثار وات در این زمینه عبارتند از:
Muhammad at Mecca (محمد در مکه)
Muhammad at Medina (محمد در مدینه)
Muhammad, Prophet and Statesmam (محمد پیامبر و سیاستمدار)
البته ایشان کتابها و مقالات دیگری هم در این موضوع دارند که در این پژوهش مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است که در فهرست منابع خواهد آمد.
1-2. سؤالات تحقیق
سؤالات اصلی و فرعی این پژوهش به ترتیب عبارتند از:
- وات براساس چه مبانی، روشها و منابعی سیرهی پیامبر(ص) را مطالعه و تحلیل کرده است؟
- تفاوتها و تمایزهای میان نتایج بررسی وات در سیره با مسلمانان و دیگر اسلامشناسان غربی کدام است؟
فرم در حال بارگذاری ...
[جمعه 1400-05-15] [ 04:32:00 ب.ظ ]
|