تنش شوری و خشکی فیزیولوژیک |
شوری یکی از مهمترین تنشهای محیطی است که تولید محصولات زراعی را تحت تأثیر قرار میدهد [29]. حدود نیمی از زمینهای آبی در جهان تحت تأثیر شوری قرار میگیرند، ازاینرو شور شدن خاک یک عامل بزرگ محدودکننده در تولید محصولات کشاورزی است [34]. یکی از مشکلات عمدهای که اغلب مناطق خشک و نیمهخشک با آن مواجه هستند، شور و قلیا بودن خاک این مناطق است [33]. در ایران با توجه به اینکه بخش زیادی از مساحت کشور در مناطق خشک و نیمهخشک واقعشده است، مشکل شوری یک معضل بزرگ در کشاورزی است. در ایران حدود 7/14 درصد از مساحت کل کشور را اراضی شور تشکیل دادهاند و نزدیک به 50 درصد از زمینهای مورداستفاده کشاورزی به درجات مختلف با مشکل شوری یا قلیایی و غرقابی بودن روبرو میباشند [10].
خسارت شوری بر گیاه به دلیل کاهش پتانسیل آب خاک در اثر تجمع املاح، ایجاد خشکی فیزیولوژیک در محیط ریشه و سمیت و عدم تعادل یونها است. شوری در مراحل مختلف رشد اثرات متفاوتی میتواند داشته باشد وگیاهان مختلف حساسیتهای متفاوتی به شوری نشان میدهند [14]. یکی از مراحل حساس گیاهان به تنش شوری مرحله جوانهزنی است [60]. جوانهزنی بذرها در محیط شور تحت تأثیر فشار اسمزی و سمیت نمک قرار میگیرد. با منفیتر شدن پتانسیل آب، سرعت جذب آب بهوسیله بذر تحت تأثیر قرار میگیرد، ولی برای کاهش درصد جوانهزنی باید پتانسیل آب از حد معینی که برای هرگونه خاص متفاوت است منفیتر گردد. تنش شوری عموماً باعث تأخیر در جوانهزنی، کاهش درصد جوانهزنی، کاهش سرعت جوانهزنی و کاهش رشد گیاهچه میشود [14]. رشد گیاهان نیز بهطورکلی تحت شرایط شوری کاهش مییابد [46]. تجمع بیشازاندازه سدیم موجب سمیت و بازدارندگی رشد در گیاه خواهد شد [34]. افزایش جذب نمک و سمیت
خرید متن کامل این پایان نامه در سایت nefo.ir
یونی، سبب اختلال در کارکرد سلولی و آسیب رساندن به فرایندهای فیزیولوژیک، از قبیل فتوسنتز و تنفس میشود که کاهش فرایندهای رشد و نموی گیاه نظیر جوانهزنی، رشد گیاهچه و درنهایت، کاهش میزان تولید محصول در گیاه را در پی دارد [44].
با گسترش روزافزون اراضی شور و هزینههای سنگین اصلاح این اراضی و نهایتاً غیرقابل کشت شدن آنها و با توجه به حساسیت خیار به شوری، شناسایی ارقام متحمل به شوری در خیار از اهمیت ویژهای برخوردار خواهد بود.
2-1- تاریخچه
3-1- خصوصیات گیاهی
خیار گیاهی است یکساله از جنس Cucumis که حدود 30 گونه آن در آسیا و آفریقا به تثبیت رسیده است. ریشه خیار سطحی و گسترده است. فقط تعداد معدودی از ریشهها میتوانند بیش از عمق 5/0 متری نفوذ کنند. ساقه خیار مانند سایر گیاهان خانواده کدوییان خزنده و کرک دار بوده که در مقطع زاویهدار است. با ادامه رشد گیاه، زاویهها کوچکتر میشوند. ساقه میتواند به ارتفاع بیش از 10 متر نیز برسد. برگها نسبتاً پهن و هر یک از 3 تا 5 قسمت تشکیلشده و هر قسمت آن دارای کنارههای مضرسی شکل است و یکی از لوبها بهصورت نوکتیز درمیآید. از مشخصات بارز برگها وجود رگبرگها در پشت برگ است. در محور برگها پیچکهایی بدون انشعاب، ساقههای فرعی و همچنین گلهای نر و ماده به وجود میآیند. اغلب ارقام خیار یکپایه با گل های نر و ماده جدا از هم در یک بوته هستند [3].
4-1- مسئله شوری خاک
5-1- وسعت اراضی شور
بر اساس پیشبینیها جمعیت جهان تا سال 2025 به 8 میلیارد نفر و تا سال 2050 به 7/9 میلیارد نفر میرسد. سالانه حدود 8 میلیون نفر به جمعیت جهان افزوده میشود و 97% افزایش جمعیت در کشورهای درحالتوسعه است؛ بنابراین تا سال 2025 نیاز به تولید غذا دو برابر خواهد شد. این پدیده موجب افزایش فشار به محیطزیست میشود و امنیت غذایی کشورهای درحالتوسعه بیشتر از سایر کشورها تحت تأثیر قرار میگیرد.
فرم در حال بارگذاری ...
[جمعه 1400-05-15] [ 05:13:00 ب.ظ ]
|