بشر در مواجهه با محیط­زیست که بقای وی به طور اجتناب­ناپذیری بدان وابسته است. شیوه معقولی را اتخاذ ننموده و به جای جامع­نگری، مال­اندیشی و برنامه­ریزی جهت بهره­وری دیرپا از محیط پیرامونش به بهره­گیری آنی و منفعت­جویی فوری و گذرا دلخوش داشته است (وهاب­زاده، 1372).

امروزه یکی از ارکان اقدامات حفاظتی از منابع طبیعی در مقابل اثرات زیانبار ناشی از پساب­ها، دودکش­ها و سروصدای ناشی از صنایع پتروشیمی، تجزیه و تحلیل اثرات آلودگی­ها بر جوامع­زیستی بویژه عناصری که از بیشترین حساسیت و آسیب­پذیری نسبت به آلودگی­های صنایع برخوردارند، می­باشند.

خلیج­فارس دریای نیمه­بسته­ای با 40 هزار کیلومتر مربع وسعت که دارای تنوع محیط­زیستی کم نظیر است و بین 400 تا 450 گونه ماهی در آن زندگی می­کنند. خلیج­فارس در منطقه­ای گرمسیری و خشک واقع شده که بدلیل وضعیت اکولوژیکی و محیطی ویژه، از دامنه تحمل آبزیان موجود در آن نسبت به تغییرات محیطی کاسته شده ­است و ورود آلاینده­ها نیز آسیب بیشتری به این موجودات می­زند (صمدیار، 1384). 

خرید متن کامل این پایان نامه در سایت nefo.ir

  منطقه مورد مطالعه در ساحل خلیج­فارس در شهرستان ماهشهر واقع­شده و بدلیل استقرار واحدهای صنعتی پتروشیمی همانند یک گلوگاه استراتژیک در مناطق نفت و گاز ایران عمل کرده، دستیابی به منابع نفت و گاز، مواد اولیه و خوراک واحد­های صنعتی را بیش از پیش تسهیل می­نماید. مهمترین اکوسیستم­های آبی واقع در این منطقه خورها می­باشند. وجود مواد مغذی و شرایط مساعد دمایی در خورهای منطقه باعث فراوانی انواع گونه­های کفزی نظیر پرتاران، تانائیدها، کم­تاران و ماهیان شده­است. هم­چنین انواع پرندگان آبزی و کنار­آبزی که بسیاری از آن­ها بومی منطقه می­باشند و یا هرساله جهت زمستان­گذرانی از مناطق سردسیر به این منطقه مهاجرت می­کنند، حاکی از اهمیت اکولوژیکی خورهای اطراف منطقه مورد مطالعه می­باشد (نبوی، 1378).

در سال 1990، گروهی از کارشناسان علمی حفاظت از محیط­زیست دریایی آلودگی دریایی را به شرح زیر می­دانند: ( این تعریف تاکید بر آلودگی با منشا انسانی است نه آلودگی طبیعی) که اینگونه تعریف می­شود:

آلودگی دریایی شامل فعالیت­های مستقیم و غیرمستقیم انسان برهر نوع مواد یا انرژی به محیط­زیست دریایی است (شامل سواحل) که ممکن است اثر نامناسب داشته باشد و موجودات دریایی و سلامت انسان را به خطر اندازد و فعالیت­های دریایی نیز محدود و یا کاهش کیفیت و مطلوبیت آبهای دریایی را موجب شوند (Marcus, 2004). مواد شیمیایی یکی از مهمترین انواع آلاینده­های آب و نشأت گرفته از منابع طبیعی معدن، صنعتی (مانند شرکت­های پتروشیمی) و دیگر منابع آلودگی (منابع نقطه­ای و غیر نقطه­ای آلودگی) که شرکت­های پتروشیمی یکی از انواع آلودگی با منبع نقطه­ای هستند.

ارزیابی آثار توسعه بر محیط­زیست تکنیک مهمی است برای اطمینان یافتن از اینکه اثرات احتمالی پروژه­های توسعه در محیط­زیست کاملا مورد شناسایی و محاسبه قرار گرفته­اند (شریعت و منوری، 1375). اثرات تجمعی دارای سابقه­ای با حدود دو دهه می­باشد. مفاهیم این روش در کشور ما ایران نسبتا جدید بوده و توجه کافی به آن مبذول نشده­است.

اثرات تجمعی محیط­زیستی اثراتی افزودنی هستند که ممکن است در نتیجه فعالیتهای انسانی که بارها تکرار شده و در تمامی نقاط پراکنده شده­است به­وجود آمده باشند، فعالیتهای بسیار کوچک و مستقل که در اصل ناچیز شمرده می­شوند ممکن است گاهی اوقات به تغییرات محیطی برگشت­ناپذیر و حتی اساسی منجر شود .