تأثیر تراكم های كاشت بر عملكرد و اجزاء عملكرد ارقام كنجد |
و هدف
فصل اول: کلیات و بررسی منابع
1-1- کنجد
کنجد Seasamum indicum متعلق به راسته Tubiflorae و از خانواده Pedaliaceae می باشد که دارای 16 جنس و حدود 60 گونه است.
1-2- تاریخچه کشت کنجد
کنجد یکی از قدیمی ترین دانه های شناخته شده توسط بشر است . هر چند که بنظر می رسد اصل و منشاء این دانه به هند و قاره آفریقا برمی گردد، اما نخستین دست نوشته های مربوط به این دانه به حدود 3000 سال قبل از میلاد مسیح به تمدن آشوری تعلق دارد. هرودوت مورخ یونانی (425-484 قبل از میلاد مسیح) در آثار خود به این گیاه در محدوده بین النهرین اشاره می کند و Watt منشاء اصلی کنجد را آسیا و ایران می داند. در قدیمی ترین اطلاعات می توان به کشت آن در ایران توسط حکام شهر اور در فواصل سالهای 2000-2130 قبل از میلاد یعنی 4000 سال پیش دسترسی یافت که اثبات می کند ایران یکی از نقاط عمده کشت کنجد بوده است (منصوری، 1381).
1-3- ترکیبات دانه کنجد
دانه کنجد به خاطر مقدار زیاد پروتئین و روغن آن ارزش غذائی بالائی دارد. دانه کنجد همچنین دارای مقادیر زیادی هیدراتهای کربن ،فیبر و مواد معدنی است. ترکیبات دانه کنجد در جدول شماره 1-1 آمده است (منصوری، 1381).
جدول شماره 1-1- ترکیبات موجود در بذر کنجد (منصوری، 1381).
ترکیبات | مقدار (درصد) |
آب | 7-6 |
پروتئین | 28-20 |
روغن | 55-48 |
قند | 16-14 |
فیبر | 8-6 |
مواد معدنی | 7-5 |
1-4- کیفیت روغن کنجد
جدول شماره 1 – 2- ویژگی های روغن کنجد:
ویژگی ها | دامنه تغییرات |
وزن مخصوص | 924/0-902/0 |
ضریب شکست نور در 25 درجه سانتی گراد | 4770/1-4760/1 |
عدد اسیدی | 2/2-0/1 |
عدد یدی | 113-103 |
عدد صابونی | 200-186 |
در صد اسید های چرب آزاد | 3-1 |
عدد غیر صابونی (درصد) | 2-1 |
دمای دود کردن | 165 درجه سانتی گراد |
روغن کنجد حدود 80 درصد اسیدهای چرب غیر اشباع دارد که عمدتا مشتمل بر اسید اولئیک و اسید لینولئیک می باشد . حدود 20 درصد باقی مانده ترکیبات روغن کنجد از اسید های چرب اشباع مانند اسید استئاریک و اسید پالمیتیک تشکیل می شود . ترکیب اسید های چرب روغن کنجد در جدول شماره 3 آمده است (شکوه فر، 1390).
جدول شماره 1-3- ترکیب اسیدهای چرب روغن کنجد (درصد) :
اسیدهای چرب | دامنه تغییرات (درصد) |
پالمیتیک | 10-8 |
استئاریک | 8-4 |
اولئیک | 48-40 |
لینولئیک | 45-30 |
آراشیدیک | 1-3/0 |
1-5- کنجاله و پروتئین کنجد
ترکیبات کنجاله کنجد در جدول شماره 2-4 آمده است.
جدول شماره 1-4- ترکیبات کنجاله کنجد:
کنجاله حاصل از استخراج شیمیائی | ترکیبات (درصد) | |
دانه پوست کنده | دانه کامل | |
8/8 | 6/8 | آب |
1/1 | 8/0 | روغن |
7/46 | 6/39 | پروتئین |
2/5 | 7/9 | خاکستر |
2/3 | 1/6 | فیبر خام |
5/0 | 6/3 | اسید اگسالیک |
5/34 | 6/31 | هیدرات کربن |
5/0 | 1/2 | کلسیم |
2/1 | 1 | فسفر |
1-6- خواص کیفی روغن کنجد
خرید متن کامل این پایان نامه در سایت nefo.ir
1 – رنگ روغن کنجد زرد روشن و دارای طعم مطبوع است .
2- وجود ترکیبات غیر صابونی منحصر بفرد در روغن کنجد نظیر سزامول ،سزامین و سزامولین که سزامول و سزامین باعث دوام فوق العاده زیاد روغن کنجد در دمای اتاق و در دمای لازم برای سرخ کردن می شوند (خواص آنتی اکسیدانی )
3- ثبات و پایداری روغن کنجد بعلت وجود مواد ضد اکسیداسیون زیاد و در مجاورت هوا خیلی دیر اکسید می شود .
5- بیش از 80 درصد اسیدهای چرب روغن کنجد اشباع نشده و 15-11 درصد آن اسیدهای چرب اشباع شده می باشد.
1-7- خواص داروئی روغن کنجد
1- روغن کنجد بطور طبیعی یک ترکیب ضد باکتری است و باعث از بین رفتن باکتری های پوست نظیر استافیلوکوکوس و استرپتوکوکوس می شود .
3- روغن کنجد می تواند در درمان چندین بیماری مزمن همچون هپاتیت ،دیابت و میگرن موثر واقع شود .
4- روغن کنجد باعث کنترل رشد سلولی شده و از رشد بی رویه و تبدیل شدن به سلولهای سرطانی جلوگیری بعمل می آورد .
5- روغن کنجد بعلت وجود اسیدهای چرب غیر اشباع و سزامین در کاهش فشار خون موثر است .
6- روغن کنجد علاوه بر نرم و شاداب کردن پوست به مفاصل کمک می کند تا خاصیت انعطاف پذیری خود را حفظ کنند.
7- کاهش 85 درصدی باکتری های مولد ژنژویت در افرادی که دهان خود را با روغن کنجد شستشو می دهند .
8- روغن کنجد یک محافظت کننده طبیعی در برابر اشعه ماوراء بنفش است .
9-روغن کنجد باعث کشته شدن شپش موی سر کودکان میگردد .
11- مولکولهای این روغن سطح کلسترول خوب خون را حفظ کرده و کلسترول بد خون را کاهش می دهد .
12- روغن کنجد یک آنتی اکسیدان قوی است که می تواند در بافتهای زیرین پوست باعث بی اثر شدن رادیکالهای اکسیژن شود .
13- استفاده از روغن کنجد در کنترل شوره سر موثر است و …
موارد مصرف دانه ،روغن و کنجاله کنجد
1- دانه کنجد خام و بو داده، در نانوائیها و قنادیها بصورت مختلف مورد استفاده قرار می گیرد.
2- کنجد پوست گیری شده برای تهیه ارده، حلوا ارده و انواع شیرینی کاربرد دارد.
3- روغن کنجد مطبوع بوده و بصورت سالاد و مارگارین مصرف می شود.
4- در طب و دارو سازی از روغن کنجد استفاده می شود.
5- در صنعت برای وسایل آرایشی ،صابون و شامپوو همچنین مواد حشره کش و …
6- در تهیه کاغذ کاربن و نوار ماشین تحریر
7- کنجاله کنجد دارای پروتئین ،کلسیم و فسفر است و در غذای دام و طیور استفاده می شود.
8- کنجاله کنجد در تغذیه گاوهای شیری باعث مرغوبیت، کیفیت شیر و کره می گردد.
9- کنجاله روغن کشی شده بدلیل دارا بودن پروتئین قابل ملاحظه (29-25 درصد) با ضریب بالای قابلیت جذب می توان در صنایع مربوطه و در صنایع پروتئینی تغذیه انسانی و همچنین از پروتئین کنجاله برای غنی کردن آرد خبازی و ماکارونی جهت افزایش قدرت ماندگاری و نیز ارزش غذایی کمک گرفت .
1-8- سطح کشت ،تولید و عملکرد کنجد در جهان
سطح زیر کشت کنجد در جهان در سال 2005 بر اساس آمار FAO ،609/544/7 هکتار ،متوسط عملکرد 441 کیلو گرم در هکتار و تولید دانه 679/325/3 تن بوده است . در این سال از بین کشورهای تولید کننده کنجد ،هند با سطح 000/850/1 هکتار و تولید 000/680 تن بالاترین سطح و میزان تولید را به خود اختصاص داده است . در این سال شش کشور صاحب مقام از نظر تولید کنجد بشرح جدول ذیل می باشد.
جدول شماره 1-5- تولید کنجد در شش کشور صاحب مقام در جهان در سال 2010 میلادی
تولید (تن) | کشور |
000/680 | هند |
458/654 | چین |
000/550 | میانمار |
000/300 | سودان |
000/110 | اوگاندا |
642/61 | اتیوپی |
مطابق جدول شماره 6 ،در سال 2010 میلادی ،در میان 10 کشور عمده تولید کننده کنجد در جهان کشور میانمار با تولید 000/720 تن در رتبه اول تولید قرار دارد .کشور هند با تولید 000/620 تن در رتبه دوم و چین با تولید 000/590 تن در رده سوم قرار دارد . متوسط عملکرد کنجد در جهان در این سال 490 کیلو گرم در هکتار بوده است (فائو، 2011).
جدول شماره 1 -6 کشور عمده تولید کننده کنجد در جهان در سال 2010 میلادی
منبع : FAO
عملکرد در هکتار (کیلوگرم) | تولید (تن) | نام کشور |
460 | 000/720 | میانمار |
340 | 000/620 | هند |
1220 | 000/590 | چین |
990 | 000/310 | اتیوپی |
190 | 000/250 | سودان |
610 | 000/170 | اوگاندا |
380 | 000/120 | نیجریه |
720 | 000/90 | بورکینافاسو |
500 | 000/90 | نیجر |
96 | 000/70 | سومالی |
750 | 31848 | ایران |
490 | 000/840/3 | مجموع جهانی |
فرم در حال بارگذاری ...
[جمعه 1400-05-15] [ 04:09:00 ب.ظ ]
|