1-1-کلیات

تحولات شگرف پایان قرن بیستم و پیش بینی انقلاب های علمی،  اطلاعاتی و مدیریتی در قرن بیست و یكم،  مبین ابهام اساسی فرا روی بشر در مواجهه با آینده است.  در دوره ای كه مضاعف شدن تولید علم و دانش به كمتر از پنج سال رسیده ،  مسئله ای اساسی به نام انفجار اطلاعات،  تحولی عظیم و واقعیتی غیر قابل انكار است.  نقش محوری دانشگاه ها و نظام آموزش عالی در شكل گیری و رهبری این تحولات،  انكار ناپذیر است(سبحانی نژاد و افشار،  1388) وجود آموزش عالی برای تضمین آینده اجتماعی اقتصادی تمام كشورها امری حیاتی است.  امروز رشد فناوری مستلزم نیروی كاری است كه فرهیخته،  انعطاف پذیر و از نظر تسلط بر فناوری توانا باشد و برای مقابله با مشكلات پیچیده جامعه و اقتصاد جهانی،  آمادگی بهتری داشته باشد.  دانشگاه ها بهترین تشكیلاتی هستند كه با ارایه دانش و مهارتهای سطح بالا با محتوایی متناسب با نیازهای اقتصادی صلاحیت های شغلی به اشخاص می دهند و بنا به گفته كناپر و كراپلی،  سكوی پرش برای ورود به بازار كار هستند. (محمدی مهر ،  ملکی ،  خوشدل و عباس پور، 1390)

همچنین با پیچیده شدن جوامع،  نیازهای فردی و اجتماعی نیز پیچیده می شوند.  بدین سبب وظیفه و مسئولیت مدرسان و اساتید امروز در فرایند آموزش و تدریس نسبت به گذشته سنگین تر و پیچیده تر شده است.  یكی از مؤثرترین و كارسازترین مؤلفه های نظام آموزشی عالی را اعضای هیئت علمی و اساتید دانشگاه تشكیل می دهد و عملكرد و سلوك حرفه ای آنان بیش از هر چیز در روش های تدریسشان متجلی خواهد شد.  آگاهی و شناخت اساتید از اصول و روش های علمی می تواند آن ها را در كار خود موفق و مؤید سازد.  امروزه كار تدریس نیز همچون مشاغل دیگر به تخصص های دیگری نیاز دارد.  (طاهری زاده، 1390)

بدین منظور توجه به تدریس اساتید و مهارت های آنان می تواند  نقش عمده ای در شکل گیری نوآوری دانشگاهی داشته باشد و همچنین بر روند یادگیری دانشجویان تاثیر بگذارد.  چرا که تدریس و یادگیری دو وازه لازم و ملزوم هستند و مهارت در تدریس می تواند به گرایش دانشجویان نسبت به انواع یادگیری ها از جمله یادگیری مادام العمر دامن زند . ارکان اساسی در هر دانشگاه ،  استاد ،  دانشجو و محیط آموزشی است .  مطابق دیدگاه طراحی سیستماتیک آموزشی ،  استاد اصلی ترین عامل برای ایجاد موفقیت مطلوب در تحقق اهداف آموزشی می باشد .  یک استاد می تواند کمبود امکانات آموزشی و نقص کتب را جبران نماید .  در واقع عملکرد و ویژگی های اساتید باعث دستیابی به اهداف آموزشی و یادگیری دانشجو می گردد.  نقش استاد در سازندگی افراد و جوامع از دیرباز مورد تاکید قرار گرفته است .  در

خرید متن کامل این پایان نامه در سایت nefo.ir

 گزارش کمیته اروپایی یادگیری یکی از شاخص های کیفی در یادگیری مادام العمر استاد معرفی شده است. (محمدی مهر ،  ملکی ،  خوشدل و عباس پور، 1390)

یادگیری مادام العمر مترادف نوینی برای یادگیری است و دستاورد رشد تصاعدی اطلاعات است ­.  توسعه دانش،  مهارت ها،  علایق و فرصت های یادگیری در زندگی در فرایند یادگیری مادام العمر توسط افراد حفظ می شود.  یادگیری مادام العمر در برگیرنده فرایند یادگیری از گهواره تا گور بدون تحمیل اجبار و با میل و علاقه فردی است.  (محمدی مهر و همکاران، 1390) یادگیری مادام العمر همواره از شکلی به شکلی دیگر ،  جدای از نظام رسمی آموزش ،  در جریان بوده است .  دلیل این امر آن است که انسان در هر مرحله از زندگی تا زمانی که زنده و فعال است به آموختن موضوعات جدید نیاز دارد .  با ورود قرن بیست و یکم ضرورت  تطبیق فعال با تغییرات سریع فناوری آشکارتر شده است .  دیگر در این شرایط انباشته اطلاعاتی فرد در دوران تحصیل جوابگوی نیازهای آتی وی نبوده و با ناپایدار شدن اطلاعات ،  تاکید از آموزش رسمی بر یادگیری شخصی و مادام العمر تغییر جهت یافته است .  در نظام های نوین مسئولیت یادگیری بر عهده فراگیر گذاشته شده است و یادگیران براساس نیاز یا علاقه موضوعات یادگیری را انتخاب می کنند .  . در این شرایط محور یادگیری از معلم محوری به دانش آموز محوری تغییر یافته و نقش و جایگاه معلم از آموزنده دانش به نقش هدایت کننده و راهنما تبدیل شده است .  (افضل نیا ،  اشکوه و کلوی ، 1389) از طرفی به عقیده كندی و همكارانش (1994) در عصر حاضر،  مهمترین وظیفه دانشگاه به ویژه در دوره كارشناسی،  فراهم كردن زمینه های تحقق ایده یادگیری مادام العمر است.  دانشگاه باید علاوه بر تدارك فرصت های یادگیری متنوع و متعدد،  در صدد پرورش یادگیرندگان مادام العمر باشد.  این مؤسسه برای انجام بخش دوم رسالت خود باید تلاش كند دانشجویان را به دانش،  نگرش ها،  و مهارت هایی مجهز كند تا انگیزه و توانایی لازم برای تداوم یادگیری را در آنها افزایش دهد. (نصر اصفهانی و بقراطیان،  1385)

بنابراین در زمانی كه یادگیری مادام العمر چالش مهمی است كه هر فرد و هر جامعه ای با آن مواجه است،  دانشگاه ها می توانند عرصه بزرگی را برای تحقق آن فراهم آورند.  آنچه در آموزش دانشگاهی حائز اهمیت است تجهیز دانشجویان به نگرش ها و مهارت هایی جهت یادگیری توسط خودشان هم در آموزش رسمی و هم بعد از فراغت از تحصیل است .  و ایجاد نگرش به این موضوع که یادگیری در زمینه های خیلی متنوعی هم در نشست های علمی دانشگاهی و هم در جلسات غیر علمی ،  در جامعه ،  محیط کار و خانواده اتفاق می افتد.  و رسالت مهم دانشگاه در قرن بیست و یکم ،  تربیت یادگیرندگان مادام العمر است (محمدی مهر ، 1390)

-2- بیان مساله

در دنیای امروزی ،  توان سازگاری و اداره کردن تغییرات عنصر اصلی موفقیت و بقای هر سازمان است و کسب این توانایی ها خود ، مستلزم توجه سازمان به خلاقیت و نوآوری افراد است .  سازمان های موفق ،  سازمان هایی هستند که خلاقیت و نوآوری نوک پیکان حرکت آنان را تشکیل می دهد ،  به عبارتی سازمان های امروزی برای ادامه حیات ،  بایستی پویا بوده و مدیران و کارکنان آنها افرادی خلاق و نوآور باشند تا بتوانند سازمان را با این تحولات منطبق ساخته وجوابگوی نیازهای جامعه باشند .  می توان گفت در سیستم اقتصاد جهانی و رقابت روز افزون موجود ،  خلاقیت و نوآوری در حکم بقا و کلید موفقیت سازمان است .  . پیتر دراکر معتقد است در جهانی که دستخوش دگرگونی بوده و امنیت آن هر روز در معرض تهدید است ، تنها راه بقا ابداع و نوآوری است .  افزایش رشد اقتصادی ، بالابردن بهره وری و تولید تکنولوژی ،  کالاها و خدمات جدید از جمله فواید خلاقیت و نوآوری است که جیمز استونر نیز به آن اشاره کرده است. (حسینی و صادقی، 1389) در دنیای امروز كه رشد و گسترش علم و تكنولوژی از عناصر مهم پیشرفت و توسعه در همه ابعاد فرهنگی،  علمی،  اقتصادی و اجتماعی به حساب می آید و نهادها و نظام های آموزشی و پژوهشی،  نقش بس عظیم و پر اهمیت دارند. (سبحانی نژاد ، 1388) امروز نقش تعیین کننده دانشگاه های نسل سوم در رشد و توسعه ی کشورها و ارتباط نزدیک آن با توسعه اقتصادی و همچنین استفاده از ظرفیت دانشگاه ها در خلق ،  جذب ،  اشاعه و استفاده از فناوری ،  به یک باور عمومی تبدیل شده است . (حبیبی رضائی و سیاه منصوری، 1391)

نوآوری یک فرایند است که در این فرایند ابتدا فرد اجازه می دهد تصورش ( تصوری که به قول اینشتین از دانش مهم تر است ) به آسمان ها صعود کند ،  سپس آن را به زمین می آورد و مهندسی می کند ( مهندسی ایده ) تا تبدیل به ایده گردد .  سپس ایده ها را از طریق مدیریت ایده به ایده های عملی ،  مفید و مناسب تبدیل می کند .  (خلاقیت ) ؛ به دنبال آن ایده ها را به کالا ،  خدمات و فرایند تبدیل می نماید و نهایتا  با تجاری کردن محصولات ،  خدمات و فرایند های جدید یا توسعه یافته در بازار ،  فرایند نوآوری خاتمه می یابد .  (نصیری واحد و احمدی  ،  1388)

هر نوآوری جدید،  در بردارنده تركیب جدیدی از ایده ها،  قابلیت ها،  مهارت ها،  منابع و . . .  است.  در نتیجه هر چه گستره عوامل درون یك سیستم خاص وسیعتر باشد،  حوزه تركیب آن ها به روش های مختلف و ارائه نوآوری جدید كه پیچیده تر و پیشرفته خواهند بود،  وسیع تر می شود. (حلیمی ، 1387)