:

افزون بر 20% از اراضی کشاورزی و نزدیک به نیمی از زمین های آبی در دنیا متأثر از مشکل شوری هستند که این، عامل محدود کننده رشد و نمو گیاهان در سراسر جهان و مشکلی جدی برای تولید محصول کشاورزی می­باشد (28). شوری خاک یکی از مهمترین مشکلات محیطی است که تولید محصول زراعی را تحت تاثیر قرار می­دهد (51). لذا، فهم مکانیسم های تحمل به شوری بسیار با اهمیت است (15). عملکرد گیاهان زراعی تحت تأثیر تنش­های زنده و غیر زنده بیش از 50% کاهش می­یابد (146). افزایش شوری خاک یا آب موجب ایجاد اختلال در فرآیندهای فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه شده و باعث بروز مشکلاتی مانند 1) عدم تعادل یونی 2) کمبود مواد معدنی 3) تنش اسمزی 4) سمَیَت یونی و تنش اکسیداتیو می­گردد (64). این شرایط با اجزای سلولی همانند DNA، لیپیدها و رنگدانه ها اثر متقابل می­یابد (134) و رشد و نموَ اکثر گیاهان زراعی را کاهش می­دهد. تحمل نسبت به شوری صفتی چند ژنی است که شامل الف) تقسیم بندی مقادیر زیاد نمک در داخل گیاه ب) تنظیم اسمزی و ج) تغییرات مورفولوژیکی می­باشد (84). مطالعاتی که در زمینه تحمل به تنش شوری انجام گرفته است شامل: 1- برنامه های اصلاح کلاسیک که علی رغم برخی موفقیت­ها، به دلیل ماهیت چند ژنی بودن این صفت محدود گردیده است، 2- استفاده از موتاسیون­هایی که منجر به از بین رفتن و حذف عملکرد ژن می­گردند برای شناسائی و مطالعه ژن­های مسئول تنش. برای مثال در آرابیدوپسیس، به دلیل سهولت در دستکاری ژنتیکی این گیاه (6)، تحقیقاتی در این زمینه انجام گرفته است و 3- روش های کشت آزمایشگاهی در گیاهانی مانند یونجه (154)، برنج (77 و 155) و سیب زمینی (93) می­باشد. توسعه گیاهان دارای پتانسیل ژنتیکی بالقوه برای تحمل نسبت به این تنش، به کاهش استفاده از آب نیز کمک می­کند (27). افزایش گیاهان متحمل (124) همراه با مهندسی ژنتیک نتایج خوبی را از نظر احتمال انتقال سریع و دقیق صفات مطلوب به داخل گیاهان مورد نظر، بدون حضور ژن های مضر از خویشاوندان نزدیک گیاه، نشان داده است (111). زیرا در این روش، از انتقال مناطق ناخواسته کروموزومی ممانعت می­گردد (112 و 20). استفاده از ظرفیت داخلی گیاه، تحمل آن نسبت به این تنش را تقویت می­کند و مهندسی ژنتیک مدرن به انتقال صفات مطلوب کمک می­نماید (94).

جو یکی از متحمل­ترین گیاهان زراعی است که طی سال­ها، از روش­های مختلف فیزیولوژیکی برای تعیین تنوع فنوتیپی تحمل به شوری در این گیاه استفاده شده است (149). ذخایر ژنی جوی زراعی در مقایسه با انواع وحشی آن تنوع ژنتیکی محدودی را نشان دادند که این امر بیانگر لزوم توسعه ارقام سازگار می­باشد (105). گزارش شده است که جمعیت هایی که در مناطق تحت تنش شوری رشد می­یابند دارای تنوع ژنتیکی گسترده­تری هستند (88). از نظر میزان محصول دانه در محیط شور، جو یکی از اعضای متحمل به شوری در تیره تریتیاسه است (69). مکانیسم تحمل به شوری در این تیره عموماً شامل تجمع یون سدیم در طول دوره رشد گیاه می­باشد (15 و 138). از نقطه نظر تجمع این یون در تیره تریتیاسه، گیاه جو دارای تنوع ژنتیکی بالایی است. شوری یکی از موانع اصلی افزایش تولید محصول در جو بوده و تحمل به این تنش در مراحل مختلف رشد گیاه متفاوت است. حساس­ترین مراحل رشد گیاه در مقابل تنش شوری در جو دو مرحله جوانه زنی و گیاهچگی می­باشد و با افزایش سن گیاه میزان تحمل آن نیز افزایش می­­یابد. تأثیر این تنش در مرحله جوانه زنی جو بیشتر مربوط به

خرید متن کامل این پایان نامه در سایت nefo.ir

 اثرات یونی است (134)، در حالیکه در مرحله گیاهچگی تنش شوری حاصل اثرات اسمزی می­باشد (74). بین تحمل به شوری در دو مرحله رشدی جوانه­زنی و گیاهچگی هیچ رابطه­ای وجود ندارد (74). مکانیسم­های تحمل به شوری در جو شامل موارد زیر است: 1- انتقال یون سدیم از برگ­های گیاه جو به داخل واکوئول که موجب کاهش سمَیَت این یون می­شود (38) و 2- توزیع بیشتر یون پتاسیم موجود در برگ­های جو به داخل سلول­های مزوفیل نسبت به توزیع آن­ها در سلول­های اپیدرم که موجب افزایش نسبت یونی پتاسیم به سدیم در سیتوپلاسم سلول­های مزوفیل می­شود و این وضعیت برای ثبات فتوسنتز با اهمیت است (56).

استراتژی­های حفاظت در مقابل آسیب ناشی از شوری در جو عبارت از استراتژی های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی است. تغییر عملکرد ژن راهی موثر برای تغییر این وضعیت است. بنابراین یک مرحله اساسی، درک مکانیسم مولکولی پاسخ به تنش است که در این مرحله، ژن­های کنترل کننده تنش و گیاهان ترانس ژنیک دارای تحمل بالا نسبت به این تنش شناسایی می گردند (65).

تحمل به شوری در گیاهان می­تواند وابسته به عامل انتقال دهنده HKT[1] باشد که این مولکول اختصاصاً انتقال یون­های سدیم یا انتقال یون­های سدیم و پتاسیم را تسهیل می­نماید (86 و132) و در تنظیم هموستازی یون سدیم نقش مهمی ایفاء می­کند. در آرابیدوپسیس تالیانا تنها یک ژنHKT  (144) و در برنج 8 ژنHKT  (33 و 48) وجود دارد. این ژن براساس تشابه توالی آمینو اسیدی دارای دو زیر خانواده می­باشد (100) که آنها از نظر انتخاب دو یون سدیم و پتاسیم متفاوت هستند ((33، 48 و 72). اعضای ژنی زیر خانواده اول همگی اجزای انتقال دهنده اختصاصی یون سدیم بوده و اعضای زیر خانواده دوم انتقال دهنده همزمان دو یون سدیم و پتاسیم یا انتقال تک یون سدیم و یا پتاسیم می باشند به استثنای ژن OsHKT2,2 (Oshkt2) در برنج.

شکل 1- شبکه سیگنال­دهی CBL-CIPK در پاسخ به تنش­های غیر زنده

محققان گزارش دادند که تحمل نسبت به شوری به طور معنی داری با نسبت یون پتاسیم به یون سدیم مرتبط است (105). آنالیز ترکیبی نشان داد که HvHKT1 اصولاً انتقال یون سدیم را تحت شرایط تنش کنترل می­کند، که این نتیجه­گیری با آنالیز بیشتر بیان ژن تأیید گردید. همچنین گزارش شده است که در جمعیت­هایی که در محیط تحت تأثیر تنش رشد می­یابند، طیف وسیعی از تنوع ژنتیکی وجود دارد (88). در جو، مطالعه شده است که بیان ژن HKT1 به وسیله یون پتاسیم تنظیم می­شود (150). همچنین گزارش شده است که خانواده­های ژن HKT در هموستازی یون سدیم نسبت به یون پتاسیم دخالت می­نمایند که این نشان دهنده اهمیت آن­ها در تحمل نسبت به شوری است (43). چند مکانیسم در سازگاری­های مورفولوژیکی و بیوشیمیایی دخالت دارند که احتمالاً در حفظ نسبت پائین یون سدیم به یون پتاسیم در سیتوپلاسم نقش دارند. در جو (هوردئوم وولگار)، دو تا از این مکانیسم­ها وجود دارد که شامل انتقال یون سدیم به داخل واکوئول در عرض غشای تونوپلاستی و انتقال یون سدیم به محیط خارج در سراسر غشای پلاسمائی می­باشد (32 و 99). توزیع درون سلولی یون سدیم شامل پمپاژ این یون به داخل واکوئول قبل از افزایش غلظت آن در سیتوپلاسم است (138). این فرآیند از طریق یک شیب گرادیانت pH که به وسیله جابجایی پروتونی H+-ATPase و پیروفسفاتاز غیر آلی ایجاد می­گردد، تسریع می­شود (31، 37، 62 و 145). افزایش فعالیت آنتی­ریپورتر Na+/H+ به دلیل افزایش یون سدیم در ریشه­های هوردئوم وولگار گزارش شده است (32). مطالعات متعدد اخیر وجود تنوع در تحمل به شوری در میان ارقام هوردئوم وولگار را گزارش نموده است (66 و 115). تحمل به شوری در گیاهان بستگی به ترانسپورترهای HKT دارد که این ترانسپورترها واسطه انتقال اختصاصی یون سدیم یا انتقال همزمان یون سدیم و پتاسیم هستند. ترانسپورترهای HKT  دارای دو نقش می­باشند: 1- جذب یون سدیم از محلول خاک برای کاهش یون پتاسیم مورد نیاز هنگامی که یون پتاسیم عامل محدود کننده است و 2- کاهش تجمع یون سدیم در برگ­ها با انتقال آن­ها به داخل فضای آوند چوبی و یا انتقال آن­ها به داخل فضای آوند آبکش (113).

1-1-  کلیات

سازمان و سازمان‌یافتگی جزء جداناشدنی زندگی انسان‌ها است و افراد بیشتر عمرشان را در سازمان‌ها یا در رابطه با سازمان‌ها سپری می‌کنند و این موضوع نشان‌دهنده اهمیت و جایگاه سازمان‌ها در دنیای کنونی است. به‌علاوه، عصر کنونی دوره تحولات شتابنده و غیرقابل‌پیش‌بینی است. وضعیت کنونی در جامعه بیانگر عدم توازن، پیچیدگی‌های روزافزون سازمان‌ها و عدم توانایی این سازمان‌ها در پیش‌بینی و مقابله با این تحولات و پیچیدگی‌ها است. سازمان‌ها برای مقابله با تهدیدات محیطی و استفاده از فرصت‌های احتمالی ناچارند ظرفیت‌ها و توانمندی‌های درونی خود را بشناسند، نقاط ضعف را ترمیم و به تقویت نقاط قوت بپردازند. مسائل و مشکلات در سازمان‌ها آن‌چنان پیچیده و درهم‌تنیده است که تشخیص مشکل به‌آسانی میسر نیست.

فرهنگ‌سازمانی[2] سیستمی است متشکل از ارزش‌ها و عقاید که در تعامل متقابل با نیروی انسانی، ساختار سازمانی، جوسازمانی، رفتار شهروندی سازمانی و سیستم کنترل بوده و درنتیجه هنجارهای رفتاری را در سازمان شکل می‌دهد. ازآنجاکه؛ فرهنگ‌سازمانی به سازمان هویت می‌دهد (زهیر و همکاران[3]، 2011) و به هماهنگی رفتار اعضاء کمک می‌کند (مکنتاش و دورتی[4]، 2010). با توسعه فرهنگ‌سازمانی قوی و مؤثر، سازمان‌ها می‌توانند عملکردی مؤثری به دست آورند (جاکوبس[5] و همکاران، 2013). با توجه به اینکه فرهنگ‌سازمانی بر عملکرد افراد تأثیر می‌گذارد (هنری[6]، 2006)، به‌طورکلی گفته می‌شود که فرهنگ‌سازمانی ادراكی است كه افراد از سازمان خوددارند و چیزی است كه نه در سازمان وجود دارد و نه در فرد و ویژگی‌های خاصی است كه در یك سازمان وجود دارد نمایانگر خصوصیات معمول و ثابتی است كه سازمان‌ها را از یكدیگر متمایز می‌كند (مشبكی، 1380). فرهنگ‌سازمانی بستری است به‌هم‌پیوسته كه اجزا سازمان را به هم می‌چسباند (كوئین، 1999). (هافستد[7]، 1991)، فرهنگ‌سازمانی را برنامه‌ریزی جمعی ذهن بیان می‌كند كه افراد یك سازمان را از سازمان‌های دیگر متمایز كند (مرتضوی، 1379). فرهنگ‌های سازمانی شالوده تاریخی دارند بدین معنی كه نمی‌توان رابطه بین فرهنگ‌سازمانی و تاریخ را از هم جدا كرد و فرهنگ‌سازمانی به‌طور ناگهانی و اتفاقی به وجود نمی‌آید (تریس و بئر[8]، 1993). بسیاری از صاحب‌نظران بر این عقیده‌اند كه فرهنگ‌سازمانی، سیستمی از استنباط مشترك است كه اعضاء نسبت به یك سازمان دارند و همین ویژگی موجب تفكیك دو سازمان از یكدیگر می‌شود (رابینز، 1998).

از سوی دیگر، هر سازمانی دارای فرهنگ، آداب‌ورسوم، ارزش‌ها و هنجارها و روش‌های عمل مخصوص و نسبتاً پایداری است که شیوۀ رفتار آن‌ها را بر اساس این ویژگی‌ها می‌تواند پیش‌بینی کرد. این فرهنگ یا خصوصیات که به ما اجازه می‌دهد یک سازمان را از سازمان دیگر متفاوت بدانیم، جوسازمانی[10] نام‌گرفته است. نظر به اینکه جوسازمانی در همۀ ابعاد و جای‌جای سازمان جریان دارد و ضمن تأثیرگذاری در سلوک و حالت اعضا، رفتار سازمانی ازجمله رفتار شهروندی سازمانی آن‌ها را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد، این تأثیرات می‌تواند موجب انگیزش یا ضعف آن شود که درهرصورت، در عملکرد نیروی انسانی نقش تعین کننده‌ای دارد (علوی، 1381). درزمینة مفاهیم جو و فرهنگ دودسته از دیدگاه وجود دارد که یکی از این دیدگاه به این باور است که: جو غالباً بیانگر نگرش‌ها، ادراکات و رفتار اعضای سازمان می‌باشد، درحالی‌که فرهنگ شامل عقاید، هنجارها و ارزش‌های مشترک میان کارمندان سازمان است (تاهاگلو[11]، 2007). در حقیقت اگرچه این مفاهیم و معانی در بسیاری از جهات با یکدیگر مرتبط و شبه هستند، اما هرکدام جایگاه، تعاریف و معانی متفاوتی نسبت به یکدیگر دارند (گال[12]، 2008). جو و فرهنگ‌سازمانی تا اندازۀ زیادی به هم شباهت دارند و هردو برای توصیف ویژگی‌های درونی و پایدار یک سازمان به کار می‌روند، اما هرکدام دلالت بر واقعیاتی متفاوت از دیگری دارند. نکتۀ حائز اهمیت در ارتباط جو و فرهنگ آن است که جو صرفاً منعکس‌کنندۀ فرهنگ سازمان نیست، بلکه بازتاب‌دهندۀ مجموعه‌ای از ویژگی‌ها و متغیرهای نسبتاً پایدار درون سازمان ازجمله فرهنگ است. به‌عبارت‌دیگر، تعامل عوامل مختلف داخلی سازمان مانند روابط اجتماعی- انسانی، فرهنگ، محیط فیزیکی، ساختار سازمانی، شیوه مدیرت و رهبری و…، بر ادراک کارکنان از جو و رفتار آنان تأثیرگذار است (حمزه لویی و همکاران، 1391).

خرید متن کامل این پایان نامه در سایت nefo.ir

جوسازمانی عبارت است از مجموعه‌ای از حالات، خصوصیات یا ویژگی‌های حاکم بر یک سازمان که آن را گرم، سرد، قابل‌اعتماد، غیرقابل‌اعتماد، ترس‌آور یا اطمینان‌بخش، تسهیل‌کننده یا بازدارنده می‌سازد و از عواملی نظیر رضایت شغلی، شخصیت، رفتار، سوابق، نوع مدیریت، فرهنگ‌سازمانی، روحیه، انگیزش، ساختار، فنّاوری و غیره به وجود می‌آید و سبب تمایز دو سازمان مشابه از هم می‌شود. (میر کمالی، 1388). نوعی رابطه‌ای که انسان‌های داخل یک سازمان دارند، ویژگی‌ها و جو آن سازمان را به وجود می‌آورد. جوسازمانی به ادراکات عمومی کارکنان از محیط کارشان برمی‌گردد که تحت تأثیر سازمان رسمی و غیررسمی، شخصیت افراد و رهبری و فرهنگ سازمان حاصل می‌شود (میر کمالی، 1378).

مطالعات نشان داده‌اند جوسازمانی یکی از عناصر اصلی دستیابی به رویکرد مطلوب کاری در کارکنان سازمان به همراه عناصر فرهنگی و روابط آن‌ها الگویی را خلق می‌کند که سازمان را از سایر سازمان‌ها متمایز می‌سازد(گلیسون[17]، 2002؛ گلیسون و هملگارن[18]، 1998؛ گلیسون و همکاران ، 2010؛ گلیسون و گرین، 2006). همان‌گونه  که شخصیت افراد منحصربه‌فرد است، فرهنگ و جوسازمانی سازمان‌ها نیز شخصیت منحصربه‌فردی دارد و نوعی احساس هویت و تعهد را در کارکنان سازمان ایجاد می‌کند (اعرابی، 1386) که درنهایت موجب بروز رفتار شهروندی سازمانی می‌شود ( شاهبندزاده، محمدی و حسن پور، 1389). از طرف دیگر، به‌کارگیری راهبردهای مناسب منابع انسانی که پشتیبان جوسازمانی مناسب بر مبنای فرهنگ‌سازمانی باشند و موجب تسهیل به‌کارگیری نیروی انسانی و بروز رفتار مناسب شهروندی سازمانی می‌شود، جایگاه ویژه‌ای  دارد.

ماهیت این رفتار به‌گونه‌ای است که اختیاری، داوطلبانه و خودخواسته‌اند و نظام پاداش و تنبیه سازمانی تأثیر زیادی بر آن‌ها ندارند (اورگان[24] و همکاران، 2006). علیرغم آنکه وجود این رفتارها در کارکنان هر سازمانی ارزشمند است، اما شواهد موجود در خصوص مفهوم‌سازی و پژوهش آن در سازمان‌های مختلف و جوامع مختلف به‌ویژه سازمان‌های خدماتی ناچیز است (ارتورک[25]، 2007). این در حالی است که اهمیت آن در نیروی انسانی سازمان‌های آموزشی به‌ویژه در دانشگاه‌ها بسیار زیاد است (زین‌آبادی و همکاران، 2010).

با توجه به اهمیت رفتار شهروندی سازمانی در بهره‌وری و اثربخشی سازمان‌ها، متأسفانه هنوز هم درک، توجه و شناخت درست از آن در کشور افغانستان به‌ویژه در سازمان‌های آموزش عالی که متولی تربیت نیروی انسانی در کشوراست، وجود ندارد و حتی می‌تواند گفت که رفتار شهروندی سازمانی یک مفهوم ناشناخته در سازمان‌ها به‌ویژه سازمان‌های آموزش عالی می‌باشد.

با توجه به نقش این سه متغیر فرهنگ‌سازمانی، جوسازمانی و رفتار شهروندی سازمانی در عملکرد، کارایی و اثربخشی سازمان‌ها، در این پژوهش به بررسی ارتباط بین این متغیرها و نقش واسطه‌گری جوسازمانی در پیش‌بینی تأثیر فرهنگ‌سازمانی بر رفتار شهروندی سازمانی، در سازمانی که یکی از سازمان‌های مسئول در تربیت نیروی انسانی برای کشور می‌باشد، یعنی دانشگاه کابل پرداخته‌شده است و رهنمودهای کاربردی برای علاقه‌مندان دانش مدیریت ارائه می‌دهد.

[1] – Miller

[2] – organizational culture

[3] .  Zahir

[4] .  Macintosh & Doherty

[5] .  Jacobs

[6] .  Henri

[7] . Hofsttede

[8] . Tres & Bir

[9] . Schein

[10] . 0rganizational Climate

[11] . Tahooglu

[12] . Gall

[13] . Davis

[14] . Halloye

[15] . Wosst & Far

[16] . Pain & Pagh

[17] . Gilsson

[18] . Hemilgarn

[19] . organizational citizenship behavior

[20] . Organ

[21] . Denicolis & Bragger

[22] . Wegoda

:

تغذیه همواره برای انسان، از بدو خلقت زمانی که به صورت نیمه وحشی در غارها زندگی می­کرد تا به امروز که به کمک تکنولوژی، فضا را به سیطره خود در آورده­است، یکی از مهم­ترین مسائل بوده است و از نظر اقتصادی و اجتماعی در درجه اول اهمیت قرار دارد. گوشت سفید یکی از مهم­ترین منابع پروتئینی برای انسان است، که در این میان گوشت سفید حاصل از طیور به دلیل توانایی آن­ها در قابلیت هضم بالای مواد خوراکی، سهولت تغذیه، سرعت رشد بالا و صرفه­جویی در جایگاه پرورش و سلامت گوشت دارای اهمیت ویژه­ای است [Bendich, 1993].

یكی از عوامل تاثیر­گذار بر عملکرد پرنده و در نتیجه بازدهی اقتصادی آن، میکروفلور دستگاه گوارش است كه خود تحت تاثیر عوامل مختلف مثل تغییرات جیره غذایی، استفاده از مواد افزودنی و تنش قرار می­گیرد. از آنجا که دستگاه گوارش جوجه در زمان خروج از تخم، فاقد میکروفلور است، بنابراین، در ابتدای زندگی دستگاه گوارش به آسانی تحت تاثیر میکروارگانیسم­های بیماری­زا قرار گرفته و باعث بروز تلفات در جوجه­ها شود. یکی از راهکارهای مقابله با این مسئله، استفاده از افزودنی­های دارای خاصیت ضدمیكروبی می­باشد. از آنجا که استفاده از محرک­های رشد آنتی­بیوتیکی توسط اتحادیه اروپا از سال 2006 ممنوع شده است، حذف آنتی­بیوتیک­ها از چرخه غذایی حیوانات می­تواند منجر به افزایش عوامل بیماری­زا حاد مانند اشرشیاکلی، سالمونلا، کمپیلوباکتر، کلی­فرم­ها و غیره در دستگاه گوارش شود .

گوشت طیور و فرآورده­های حاصل از آن­ها به دلیل ویژگی­های تغذیه­ای مطلوب مانند محتوای چربی پایین و غلظت بالای از اسید­های چرب غیر اشباع به طور گسترده­ای در سراسر دنیا مصرف می­شوند [Bourre, 2005]. سه ویژگی مهم گوشت شامل رنگ، بافت و رایحه مهم­ترین ویژگی­های گوشت هستند که می­توانند پذیرش گوشت به وسیله مصرف کننده را تحت تاثیر قرار دهند. پراکسیداسیون لیپید­ها عامل اولیه در تخریب گوشت و محصولات گوشتی است كه بر ویژگی­های کیفیتی گوشت اثر منفی خواهد گذاشت [Addis, 1986].اکسیداسیون چربی و پروتئین تهدید اصلی برای کاهش کیفیت گوشت است. آغاز واکنش­های اکسیداتیو در ماهیچه­ها طی فرآوری و ذخیره­سازی منجر به ایجاد تغییرات نامطلوب در گوشت می­شود .

به منظور افزایش مدت زمان نگهداری گوشت و فرآورده­های گوشتی از مواد ضدمیکروبی و آنتی­اکسیدان که اکثرا سنتزی هستند استفاده می­شود، این در حالی است که امروزه با آگاهی بیشتر مصرف کنندگان در مورد عوارض استفاده از نگهدارنده­های شیمیایی، تقاضای بیشتری برای غذاهای طبیعی­تر وجود دارد [نوری و همکاران، 1391]. مطالعات بسیاری آثار ضد­میکروبی عصاره­های گیاهی را علیه طیف وسیعی از عوامل بیماری­زای موجود در غذاها تأیید می­کند، این مطالعات همچنین نشان می­دهد که افزودن مواد گیاهی شامل گیاهان و اسانس­ها به غذای حیوانات باعث می شود که امنیت این غذاها در مدت زمان ذخیره­سازی به صورت پخته یا خام در برابر میکروارگانیسم­های بیماری­زا تأمین گردد. این عمل به خواص آنتی­اکسیدانی و ضد میکروبی این افزودنی­ها نسبت داده می­شود. گیاهان دارویی و عصاره­های آن­ها دارای خواص مفیدی هستند که از جمله خواص آن­ها می­توان به خصوصیات ضد میکروبی، ضد قارچی و ضد انگلی، ضد ویروسی و آنتی­اکسیدانی اشاره کرد [هاشمی و داوودی، 2010].

بنابر گزارش صورت گرفته، آویشن شیرازی از جمله گیاهانی است که دارای ترکیبات فعالی مانند تیمول و کارواکرول است که این ترکیبات خواص آنتی­میکروبی و آنتی­اکسیدانی داشته و می­تواند عملکرد را افزایش و ماندگاری گوشت را بهبود دهند. ترکیبات فعال گیاهی از طریق بهبود قابلیت هضم، تعادل اکوسیستم میکروبی و تحریک ترشح آنزیم­های هضمی اندوژنوس می­تواند عملکرد طیور را تحت تاثیر قرار ­دهد .

خرید متن کامل این پایان نامه در سایت nefo.ir

لذا این تحقیق بر آن است تا تاثیر عصاره آویشن شیرازی بر عملکرد، جمعیت میکروبی روده و ثبات اکسیداتیو گوشت را در جوجه­ های گوشتی مورد بررسی قرار دهد. زیرا بهبود یافتن هریک از اهداف ذکر شده در نهایت سبب افزایش سود­دهی خواهد شد.

فصل اول: کلیات و مرور منابع

1-1- گیاهان دارویی

گیاهان دارویی گیاهانی هستند که یک یا برخی از اندام­های آن­ها حاوی حداقل یك ماده مـؤثره است. این ماده یا مواد که کمتر از 1% وزن ماده خشک گیاه را تشکیل می­دهد دارای خواص دارویی موثر بر موجودات زنده است. گیاهان دارویی عمدتا به اشكال گیاه تازه، گیاه خشک شده و یا کنسرو شده، فرآوری شده توسط حرارت و استحصال مواد موثره در صنعت مورد استفاده قرار می­گیرد[هاشمیان و فیروزی، 1392]. تنوع و تعداد گیاهان دارویی حیرت انگیز است به طوری که نتایج بررسی­ها نشان می دهد که در حدود 70 هزار گونه گیاهی از گل سنگ­ها گرفته تا گونه­ های درختی حداقل یک بار برای اهداف پزشکی و درمان انسان و دام به کار گرفته شده است [قاسمی، 1388].

1-1-1- اهمیت استفاده از گیاهان دارویی

قدمت شناخت خواص دارویی شاید بیرون از حافظه تاریخ باشد. یکی از دلایل مهم این قدمت حضور باورهای ریشه دار مردم سرزمین­های مختلف در خصوص استفاده از گیاهان دارویی می­باشد. اطلاعات مربوط به آثار و خواص دارویی گیاهان از زمان­های بسیار دور به تدریج سینه به سینه منتقل شده است و با آداب و سنن قومی در آمیخته و سرانجام در اختیار نسل­های معاصر قرار گرفته است [امید بیگی، 1384]. کشور ما به لحاظ تنوع جفرافیایی و اقلیمی، گونه­های گیاهی متنوعی در آن انتشار دارند. در این میان فلور غنی ایران دارای بیش از 75000  گونه گیاهی است که تعداد زیادی از آن­ها را گیاهانی تشکیل می­دهند که به دلایلی گیاهان دارویی نامیده می­شوند [امید بیگی، 1384].

در اواخر قرن بیستم حجم مبادلات جهانی گیاهان دارویی به 200 میلیارد دلار رسیده است. بر اساس گزارش سازمان خوار و بار جهانی (FAO) ارزش صادرات گیاهان دارویی در سال 1995 بالغ بر 880 میلیون دلار بوده است. در این ارتباط در چین 200 نوع گیاه دارویی کشت می­شود که صادرات آن­ها به ارزش 337 میلیون دلار مقام اول را به خود اختصاص داده است. کشور­های اروپایی در سال 1989 اقدام به ورود گیاهان دارویی مختلف به ارزش 550 میلیون دلار نموده­اند. بر اساس گزارش بانک جهانی، حجم تجارت گیاهان دارویی تا سال 2050 بالغ بر 5 تریلیون دلار خواهد بود [امید بیگی، 1384]. طی گزارشی ارزش ریالی گیاهان دارویی در ایران در سال 2000 میلادی تنها در حدود 37 میلیارد ریال برآورد شده است [قاسمی، 1388].

2-1-1- ترکیبات فعال گیاهی و طرز اثر آنها

الف) اسید­های آلی: اسید مالیک[1]، اسید سیتریک[2]، اسید تارتاریک[3] و اسید اگزالیک[4] نیز از ترکیبات معمولی گیاهان هستند و در اندام­هایی مثل میوه آن­ها جمع می­شوند. این ترکیبات به ویژه اسید تارتاریکمانند یک ترکیب ملین ملایم عمل می­کند (امید بیگی 1384).

ب) موسیلاژ: این ترکیب به گیاه اثر ملین می­دهد. موسیلاژ یک لایه محافظ بر روی مخاط می­کشد به طوری که محرک­های مانند اسید و نمک نمی­توانند با قسمت­های ملتهب بیمار تماس پیدا کنند. گاهی از این اثر تسکین دهندگی برای درمان اسهال به ویژه اسهال هایی ناشی از برخی عوامل باکتریایی استفاده می­شود. موسیلاژ در اثر حرارت طولانی تجزیه شده و به قند تبدیل می شود و به این ترتیب فعالیت خود را از دست می­دهد [امید بیگی 1384].

ج) گلوکوزید­ها: موادی هستند که در اثر آنزیم­ها، اسید­های رقیق، قلیاها و جوشاندن هیدرولیز می­شوند و به یک ترکیب غیر قندی و یا به یک یا چند ترکیب قندی تجزیه می­شوند. خاصیت درویی آن­ها مربوط به قسمت غیر­قندی مولکول است که از نظر شیمیایی بسیار متنوع­اند. بسیاری از گلوکوزیدهای گیاهی خاصیت درمانی ندارند. اما برخی مانند گلوکوزیدهای گل انگشتانه[7]، خربق سیاه[8] و گل برف[9] روی قلب تاثیر زیادی دارند. این ترکیبات از فعال­ترین ترکیبات سمی در گیاهان می­باشند [امید بیگی، 1384].

د: ساپونین­ها: این مواد از دسته گلوکوزید­ها هستند. خاصیت مهم فیزیکی آن­ها این است که محلول آن­ها بسیار کف می­کند. به همین دلیل است که از آن­ها در شوینده­ها استفاده می­شود. وجود مقادیر زیاد آن­ها خطرناک بوده وممکن است به دلیل تجزیه کردن گلبول قرمز مهلک باشند. اما از آن جایی که به مقادیر ناچیزی از دستگاه گوارش جذب می­شوند خوردن آنها معمولا خطرناک نیست. ساپونین­ها در دستگاه گواش جذب مجدد برخی از ترکیبات مانند مواد غذایی و دارو­ها را تسهیل می­کنند. ساپونین­ها ملین­های ملایم، مدر و خلط آور هستند و اگر محلول­ها مایعی از آنها جوشانده شود مانند سایر گلوکوزید­ها از بین می­روند و فعالیت خود را از دست می­دهند [امیدبیگی، 1384].

[1] Malic acid

[2] Citric acid

[3] Tartaric acid

[4] Oxalic acid

[5] Mucilage

[6] Glucoside

[7]Digitalis lanata

[8]Helleborus niger

[9]Convallaria majalis

[10]Saponin

[11]Tannin

[12]Essential oil

:

چمن‌هاگیاهانی تک‌ لپه از تیره گندمیان (Poaceae)، شامل جنس‌های متعددی می باشند. چمن یکی از بهترین گیاهان پوششی است که از دیر باز شناخته شده و هم اکنون یکی از اجزاء جدایی ناپذیر طراحی فضای سبز به­ شمار می رود که می­توان به وسیله آن چهره­ خشک و بی روح زمین را تغییر داده و گستره­ی سبز را جایگزین آن نمود (سنگیز و همکاران، 2001).

چمن­ها پوشش نسبتاً ارزانی بوده خاک را در مقابل فرسایش حفظ می‌کنند. علاوه ­بر خصوصیت حفاظت خاک، این فرش طبیعی گرد و غبار را در روز­های خشک وگل ولای را در روز­های بارانی و گرما و بازتاب زیاد نور از زمین را در روز­های آفتابی کاهش می­دهد (قاسمی و کافی، 1389). این گیاه همانند تمامی گیاهان سبز در افزایش میزان اکسیژن هوا، تصفیه آن و کاهش گرد و غبار محیط به نحو چشم گیری موثر می باشد (حکمتی، 1366).

چمن ها را براساس نیاز دمایی رشد به دو گروه چمن های سردسیری و گرمسیری طبقه بندی می‌كنند:

1ـ چمن های سردسیری: دمای روزانه مناسب برای این چمن ها  15 تا 25 درجه سانتی گراد می باشد مانند چمن های پوآ ، لولیوم ، فستوكا و اگروستیس.

2ـ چمن های گرمسیری : دمای روزانه مناسب برای این چمن ها  27 تا 37 درجه سانتی گراد می باشد مانند چمن های آفریقایی، زویسیا و پاسپالوم

 برای اكثر چمن ها خاك نسبتا حاصلخیز ، كمی اسیدی یا خنثی با تهویه مناسب و زهكش- دار با محیطی كاملا” ایده ال خواهد بود ، اما همواره  زمین هایی كه تمام این شرایط را یك جا داشته باشند یافت نمی شود و با توجه به اینكه به جزء قسمتهای محدودی از كشور (بخش شمالی كشور) بقیه جزء مناطق خشك و نیمه خشك محسوب می شوند و مساله شوری هنگامی مطرح می شود كه غلظت نمك های خنثی مانندكلرید سدیم،كربنات سدیم، سولفات سدیم یا نمك­_­­ های منیزیم بیش از حد معمول بوده و یا افزایش یابد. همچنین پایین بودن میانگین بارندگی، وضعیت آب و هوایی خاص و سایر عوامل، زمینه مساعد جهت تشكیل و گسترش خاك های شور در بخش های خشك و نیمه خشك كشور فراهم است (خلیقی، 1364؛ بناکی، 1374 ).

شوری و مبارزه با آن از مسائلی است که بشر از هزاران سال پیش تاکنون با آن دست به گریبان بوده است. اهمیت این مسئله بخصوص در نیمه اول قرن بیستم به طور جدی آشکار شد، یعنی درست مصادف با زمانی که بشر به زمین‌های کشاورزی بیشتری برای تأمین غذا نیاز پیدا کرد. مطالعات انجام شده برای تخمین میزان واقعی زمین‌های دارای مشکل شوری توسط گذشتگان متفاوت بوده است و عددی بین 106×340 تا 106×950 هکتار را در سطح جهان ثبت نموده‌اند (فلاورز و همکاران، 1977).

 لازم به ذكر است كه اصولاً گیاهان در مواجهه با محیط شور(تنش شوری) با دو مشكل عمده روبرو می شوند یكی از این مشکلات کاهش پتانسیل آب محیط اطراف ریشه بدلیل كاهش آب قابل دسترس برای گیاه می باشد و از طرف دیگر وجود اثرات سمی برخی یونهای مضر بر فرایندهای فیزیولوژیكی و بیوشیمیایی گیاه  می باشد كه هر دو مساله سبب اختلال در جذب عناصر غذایی توسط ریشه و نهایتا” منجر به كاهش رشد گیاه می شود (افیونی، 1375؛ برزگر، 1379). البته باید توجه كرد كه حساسیت گیاهان به شوری در مراحل مختلف رشد متفاوت است. بسیاری از گیاهان در زمان جوانه زنی به شوری حساس، در صورتی كه در مرحله اولیه رشد و استقرار به شوری مقاومند و در برخی از گیاهان نیز عكس حالت فوق مشهود است (پوستینی، 1374؛ سریواستاوا، 1988).

خرید متن کامل این پایان نامه در سایت nefo.ir

پتاسیم یکی از عناصر ضروری است که نقش مهمی در بسیاری از فرآیندهای گیاهی ازجمله هموستازیس یون در سلول­های گیاهی، تنظیم اسمزی، باز و بسته شدن سلول­های نگهبان روزنه و سیستم­های آنتی اکسیدانی بازی می­کند (چائوم و همکاران، 2010).

پتاسیم همچنین می تواند سبب افزایش مقاومت چمن به دمای پایین، خشکی، شوری و غرقابی ­شود. اگرچه ممکن است تاثیرات آن بر افزایش رشد و نمو و تیره رنگ شدن برگ­ها به آسانی مشهود نباشد. پتاسیم از طریق تنظیم عملکرد روزنه باعث افزایش پتانسیل آب برگ­ها و کاهش تنش روی چمن می­شود (سایرام، 2004).

با وجود اهمیت چمن این گیاه زینتی ارزشمند، بسیاری عوامل از جمله تنش های محیطی می توانند باعث بروز مشکلاتی در زمینه بروز حداکثر توان بالقوه آن شوند. تنش­های غیرزنده محیطی مهم‌ترین عوامل کاهش دهنده عملکرد محصولات کشاورزی در سطح جهان بشمار می روند. در نقاط خاصی از کره زمین بدلیل موقعیت خاص جغرافیایی، این عوامل تنش­زای غیرزنده باعث تاثیر منفی بیشتری در گیاهان می شوند، لذا کشاورزی در آن مناطق دارای هزینه بیشتر و بازده کمتر است. بسیاری از مناطق ایران از جمله مناطق جنوبی کشور جزء این مناطق هستند که تنش­های غیر زنده نظیر دمای بالا، شوری، خشکی و باد و تنش­های زنده نظیر بیماری­ها وحشرات در اکثر نقاط آن  به مقدار زیاد وجود داشته و مانع از عملکرد مطلوب گیاهان می شوند(کریمی، 1387). یکی از موثرترین راهکارهای پیشنهادی جوامع علمی، استفاده از مقاومت ژنتیکی گیاهان در برابر این عوامل ناخواسته است، و یکی از بهترین روش ها برای مقابله با این تهدید جهانی دستیابی به ارقام متحمل، به شوری است.

آزمایشی بدین منظور جهت بررسی تاثیر نیترات پتاسیم بر برخی ویژگی های مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی دو جنس چمن گرمسیری (چمن آفریقایی و پاسپالوم) در شرایط تنش شوری در گروه علوم باغبانی دانشكده كشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز اجرا شد. اهداف این پژوهش عبارتند از :

1- بررسی برخی خصوصیات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی دو جنس چمن گرمسیری تحت تنش شوری درشرایط مزرعه‌ای.

2- تاثیر نیترات پتاسیم بر ویژگی های دو جنس چمن گرمسیری تحت تنش شوری در شرایط مزرعه‌ای.

3 – تعیین غلظت مناسب  نیترات پتاسیم در جهت افزایش تحمل به تنش شوری در دو جنس چمن گرمسیری.

4-  معرفی یک چمن مناسب که تحمل بیشتری به شوری داشته باشد.

2- بررسی منابع

1-2- گیاهشناسی

تیره‌گندم یا غلات یکی از بزرگترین تیره‌های گیاهی در تقسیم‌بندی گیاهان به‌شمار می‌آید.گیاهان این تیره تقریبا شبیه هم بوده و از نظر محل رویش دارای گسترش بسیار زیادی هستند. ارزش اقتصادی این گیاهان بسیار زیاد است. این گیاهان از نظر غذایی، مرتعی، صنعتی، دارویی، زینتی و به طور كلی در زندگی انسان و دام اهمیت بسزایی دارند.

خانواده گندمیان هر چند كه از نظر تعداد گونه (٦٠٠٠ گونه) و جنس بعد از تیره های كاسنی ، بقولات، ثعلب و روناس قرار می گیرد ولی به دلایل زیر در مقایسه با سایر تیره ها اهمیت بیشتری دارند :

١ـ قابلیت سازش پذیری نسبت به تغییرات محیط

عوامل بسیاری درتعریف و دیدگاههای مکاتب مختلف نسبت به بهره وری موثرند. از گذشته بهره وری مورد توجه صاحب نظران و محققان رشته هایی مانند اقتصاد روانشناسی صنعتی و سازمانی حسابداری؛ فیزیکدانان؛ مهندسان و مدیران بوده است .درک دانش؛ تجربه؛ زمینه ها و شرایط محیطی موجب تعریف وتفسیر آنها از بهره وری به شیوه های مختلف گردیده است. در باره اینکه چگونه سازمانها؛ گروهها؛ انسانها؛ ماشینها در محیطهای مختلف کار کنند و بهره وری آنان چگونه باید سنجیده شود هررشته اصول وبینش خاص خود را دارد. اهمیت مفاهیم مدیریت با توجه به سهم آنان در بهره وری سازمانی است. مدیران باید در مورد بهره وری در کوتاه مدت و بلند مدت تصمیم گیری نمایند تا با مشکلات ناشی از عدم رشد بهره وری مواجه نشوند.

به طور کلی می تـــوان گفت راههای افزایش بهره وری در شرکتهای مختلف متفاوت است .از این رو، ضروری است ابتدا شناخت کاملی از وضعیت موجود شرکت به دست آورده سپس شروع به بررسی راههای افزایش بهره وری کرد.

گــــرچه تعاریف عمومی زیادی برای بهره وری وجود دارد ولی به منظور قابلیت اجرایی کردن آن، تعریف بهره وری می بایست هماهنگ و سازگار با نیازهای ویژه و معین سازمان باشد تا بتواند محیطی بهره ور جو با کارکنانی مشوق برای اجرای بهره وری ایجاد کند و اگر مکانیسمی مناسب برای مشارکت کلیه کارکنــــان تدوین و به کار گرفته شود می توان گفت قدمهــــای موثری در ایجاد بهره وری برداشته شده است.

از میان تعاریف گوناگون این تعریف به منظور ما نزدیکتر است:

بهره وری عبارت است از استفاده مطلوب ٬موثر و بهینه از مجموعه امکانات ٬ ظرفیتها ٬ سرمایه ها ٬ عمر ٬ فکر ٬ اندیشه و توان و استعدادها در یک واحد زمان و استفاده مطلوب از همه لحظات.

خرید متن کامل این پایان نامه در سایت nefo.ir

مثلا” با 2ساعت مطالعه در روز 30 صفحه از کتاب خوانده میشود و میانگین درک مطلب 60 درصد است.اگر ما بتوانیم با صرف همان 2 ساعت و مطالعه 30صفحه کتاب٬میانگین درک و بهره مطالعه را به 80 درصد برسانیم به بهرهوری رسیده ایم.

بهره وری افزایش ساعت مطالعه  و میزان کار ٬ خواندن و کار کردن نیست ٬ بلکه میزان بهره بردن بیشتر از امکانات ثابت مورد نظر است.

دو مولفه مهم بهره وری عبارتند از : کارایی و اثربخشی.

کارایی را می توان درست انجام دادن کار و اثربخشی را میتوان کار درست انجام دادن قلمداد کرد.

 بیان مسئله تحقیق

بهره وری  استفاده موثر و کارآمد از ورودی ها یا منابع برای تولید یا ارائه خروجی ها است.ورودی ها یا نهاده ها  منابعی (نظیر انرژی- مواد اولیه – سرمایه – و نیروی کار) هستند که برای خلق خروجی یا ستانده (که عبارت است از کالاهای تولید شده یا خدمات ارائه شده توسط یک سازمان ) استفاده می شود.

بهره وری برای هر کشور و سازمان ضروری بوده و اساس رشد اقتصادی است.بهره وری تولید ناخالص داخلی را افزایش داده رقابت پذیری را بیشتر می کند و در نهایت باعث زندگی بهتر می شود.آنچه در سازمان خمیر مایه بهره وری است انسانهای فرهیخته و دانش آفرین است که با درایت توان تبدیل فکر به محصول کالا یا خدمات دارند.

اساس بهره وری در سازمان فکر واندیشه است یعنی زمانی که انسانهای سازمان در تفکر بهره ور شدند، به راحتی می توانند مجموعه امکانات مادی و انسانی سازمان را به خوبی ترکیب و تولید ثروت نمایند.بهره وری منابع انسانی تصادفی حاصل نمی شود.بلکه لازم است بسترهای آن فراهم و چرخه مدیریت بهره وری در سازمان طراحی و پیاده سازی و پیش نیازهای ساختاری و سازمانی آن نیز فراهم و دائما” مورد توجه همه سازمان باشد.در این بین آنچه نقش محوری در بهره وری دارد بالنده نمودن کارکنان است که بتوانند ظرفیت های جدید ایجاد نمایند.

همانطور که می دانیم عوامل و علل متعددی میتواند موجبات کاهش یا ارتقاء بهره وری را بدنبال داشته باشند.از آن جمله : آموزش ، وجود فضا و شرایط مناسب کاری ،وجود مدیریت صحیح و …می باشد.

چارچوب نظری تحقیق

چهارچوب نظری استفاده شده در این تحقیق فراگردهای مدیریت از دیدگاه هانری فایول و مهارت های پنجگانه مدیران از دیدگاه دوبرین و رویکرد الگوریتم  آگاروال است.

کارایی و اثربخشی عملکرد مدیران مستلزم استفاده از مهارتهای مدیریتی است.که این مهارتها از دیدگاه دوبرین شامل:

1. ادراکی: توانایی درک موقعیتها و شرایط محیطی 2. فنی :توانایی کاربرد ابزار و وسایل فنی برای تولید  3.انسانی :توانایی کار با و به وسیله افراد   4. تشخیصی : توانایی تشخیص و شناسایی فرصتها و تهدیدات محیط داخل و خارج    5. سیاسی :توانایی حفظ قدرت و جلوگیری از تهدید قدرت توسط دیگران.

در رویكرد الگوریتم آگاروال مجموعه اقداماتی به شرح زیر برای بهبود بهروه وری در سازمان باید صورت پذیرد:

1. تعیین اهداف و تقدم و تاخر آنها نسبت به همدیگر

1. مشخص كردن ملاك و معیاری برای ستاده ها با توجه به محدودیتهای سازمانی

1. تهیه و تدارك برنامه های عملی

1. حذف موانع شناخته شده بر سر راه بهبود بهره وری

1. تكمیل روش اندازه گیری بهره وری و محاسبه بهره وری بر مبنای قیمت سال پایه

1. اجرای برنامه های عملی

1. برانگیختن كارگران و سرپرستان برای دستیابی به بهره وری بیشتر

1. ایجاد و حفظ روند فزاینده تلاشها در جهت حركت بهره وری