:

در صورتی که سطح زمین بصورت شیبدار، تحت زاویه ای با افق قرار گرفته باشد، تشکیل یک سطح شیبدار را می دهد که ممکن است به یکی از سه حالت شیب های طبیعی زمین، شیب های که به وسیله خاکبرداری ها بوجود می آیند و شیب های که توسط خاکریزها بوجود می آیند باشد. در خیلی از حالات لازم می شود ایمنی یک شیب طبیعی یا مصنوعی، که ممکن است در اثر گودبرداری یا خاکریزی ایجاد شده باشد توسط مهندسین کنترل گردد. در این کنترل می باید تنش های برشی ایجاد شده در امتداد بحرانی ترین و محتمل ترین سطح لغزشی محاسبه شده و با مقاومت برشی خاک مقایسه گردد. به چنین فرایندی تحلیل پایداری شیب اطلاق می گردد.

 

شکل (2-1): لغزش شیروانی خاک[1]

 

 

 

همانطور که در شکل (2-1) نشان داده شده است، در این شیب خاکی یکی از مولفه های وزن تمایل به حرکت دادن توده خاک به سمت پایین دارد. وقتی این مولفه به قدر کافی بزرگ باشد لغزش شیب خاک رخ می دهد. از دیدگاه ایستایی، لغزش وقتی رخ می دهد که نیروهای رانش ناشی از مولفه وزن، بر نیروهای مقاوم ناشی از مقاومت برشی خاک در سطح لغزش غلبه نمایند. لغزش سطح شیبدار مخصوصاً اگر بالای سطح آن ساختمان و یا تأسیساتی بنا شده باشد و یا لغزش شیب ها در سدهای خاکی و سازه های انتقال آب از جمله کانال های آب، خسارت جبران ناپذیری را بوجود می آورد. به همین دلیل این سطوح باید طوری طراحی شوند که با رعایت کامل اصول از نقطه نظر اقتصادی، دارای ضریب اطمینان کافی و مطمئن و همچنین پایدار باشد. در این سطوح نیرو های ثقلی و تراوش، عامل اصلی برهم زننده پایداری شیب ها، اعم از طبیعی یا غیر آن می باشد. به طور کلی، می توان علت اصلی شکست سطوح شیبدار را بیشتر شدن تنش برشی از مقاومت برشی در سطح شکست دانست و بنابراین محاسبات پایداری سطوح شیبدار، در حقیقت مقایسه نیروهایی که باعث گسیختگی می شوند با نیروهای که از گسیختگی جلوگیری می کنند در سطح شکست می باشد. نیروهای که در محاسبات مربوط به پایداری سطوح شیبدار 

خرید متن کامل این پایان نامه در سایت nefo.ir

  در نظر گرفته می شوند، عبارتند از:

الف) نیروهای مخرب:

 

به مجموع نیروهای که باعث لغزش سطوح شیبدار می شوند، نیروهای مخرب می گویند. یکی از مهمترین این نیروها، وزن توده خاک بالای سطح شکست می باشد. ممکن است ترکیبی از چند عامل باعث لغزش شود. برخی از این عوامل عبارتند از:

 

*- افزایش بار خارجی روی سطح شیبدار نظیر ساختمان، آب و….

 

*- افزایش وزن واحد حجم خاک در اثر ازدیاد درصد رطوبت

 

*- خاکبرداری در قسمتی از سطح شیبدار

 

*- ایجاد تونلی توسط زه آب

 

*- ضربه نظیر انفجار و یا زلزله

 

 

 

ب) نیروهای مقاوم:

 

به مجموع نیروهایی که از لغزش سطوح شیبدار جلوگیری می کنند، نیروهای مقاوم می گویند. که مهمترین عامل آن مقاومت برشی خاک در سطح شکست می باشد. کاهش مقاومت برشی در این سطح، باعث لغزش سطح شیبدار می شود. برخی از عوامل که باعث کاهش مقاومت برشی خاک    می شوند، عبارتند از:

 

*- تورم رس به علت ازدیاد درصد رطوبت

 

*- فشار آب منفذی

 

*- ترک های ایجاد شده در اثر خیس و خشک شدن متناوب خاک

 

*- انتقال و پیشرفت گسیختگی در مورد خاک های حساس

 

*- از بین رفتن عناصر چسباننده ذرات خاک

 

*- از بین رفتن فشار منفذی منفی

در سال 1915 میلادی آلبرت اینشتین نظریه نسبیت عام خود را معرفی کرد. این نظریه، جایگزینی برای قوانین کلاسیکی گرانش نیوتون بود. به مرور زمان این نظریه درستی  خود را با شواهد تجربی به اثبات رساند. یکی از مهم ترین کاربردهای این نظریه در کیهان شناسی است. بنابراین شناخت اولیه ای از نحوه کاربرد نظریه نسبیت عام در کیهان شناسی ضروری به نظر می رسد که در این پایان نامه به آن اشاره شده است . هم چنین مباحثی به صورت خلاصه در مورد کیهان شناسی استاندارد ارائه شده است. کیهان شناسی استاندارد استوار بر سه فرض اصلی بر این امر اشاره دارد که جهان پس از یک انفجار مهیب اولیه ” مهبانگ” در حال گسترش است. با وجود تمام موفقیت های اولیه مدل استاندارد کیهان شناسی، ابهاماتی وجود داشتند که در ابتدا توجیه مناسبی برای آن ها یافت نشده بود. مدل تورمی که برای اولین بار توسط “آلن گوث” مطرح شد تلاشی جسورانه و هوشمندانه برای رفع مشکلات چند گانه ی مدل استاندارد مهبانگ بود. بر اساس سناریوی پیشنهادی “گوث” جهان در مراحل اولیه تحول خود شاهد یک انبساط بسیار سریع از نوع نمایی بوده است. مدل تورمی “گوث” با وجود بدیع بودن، خود دچار ابهاماتی بود که “آندره لینده”، دانشمند روس، با ارائه مدل های تورمی جدید این ابهامات را رفع کرد. 

خرید متن کامل این پایان نامه در سایت nefo.ir

  مدل “لینده” بر یک انبساط نمایی فوق العاده سریع در لحظات اولیه تحول جهان تاکید دارد. از زمانی که “گوث” اولین مدل تورمی را ارائه داد، مدل های زیادی توسط فیزیک دانان و کیهان شناسان ارائه شده اند. با این وجود مدل هایی ارزشمند خواهند بود که از آزمون مشاهدات رصدی نیز سربلند بیرون آیند و بتوانند پیش بینی های مختلف را در محدوده های زمانی گوناگون برآورده سازند.

 

در این پژوهش، پس از مطالعه برخی ازمدل های تورمی شناخته شده با جزئیات کافی، با استفاده از داده های رصدی اخیر رصد خانه “بایسپ 2”  و ماهواره “پلانک” ، این مدل ها مورد بررسی و بازنگری قرار گرفته اند.

 

 

 

فصل اول

 

مبانی ریاضی کیهان شناسی استاندارد

 

1-1 کیهان شناسی

 

اگر بخواهیم در مورد کیهان شناسی مطالعه ای داشته باشیم، شاید بهترین روش ارائه مدل های ریاضی باشد که با شواهد رصدی نیز سازگار باشند. نظریه نسبیت عام آلبرت اینشتین مدلی ریاضی ارائه می دهد که به تجربه ثابت شده است که می تواند به بسیاری از سوالات در مورد کیهان شناسی پاسخ دهد. با توجه به موفقیت های این نظریه و کاربردهای وسیع آن در کیهان شناسی، مطالعه این علم بدون نظریه نسبیت اینشتین غیر ممکن به نظر می رسد.

 

در این فصل سعی خواهیم کرد با تکیه بر اصل کیهان شناختی به یک مدل ریاضی برسیم که این مدل بتواند توجیه مناسبی برای بسیاری از مشاهدات رصدی در کیهان شناسی باشد.

 

1-2 اصل کیهان شناختی

 

این اصل بر این امر تاکید دارد که جهان ما در مقیاس بسیار بزرگ( گیگا پارسک) دارای دو ویژگی است. همگن بودن وهمسانگرد بودن [1].

جمعیت ایران درحال افزایش است، بنابراین تقاضا برای غذا، خدمات بهداشتی، مسکن، کالاهای بادوام مصرفی و سرمایه ای نیز بالا می رود. توسعه ی بخش های کشاورزی، صنعت، ساختمان و خدمات به سهم خود تقاضا برای آب را افزایش می دهند. اگر این افزایش در حجم تقاضا به شکل صحیحی مدیریت نشود، ممکن است بخش آب با افزایش تقاضای اضافی مواجه و ناچار با تعارضات و مشکلات مرتبط با تخصیص آب به شکل گسترده تری روبرو شود. بدیهی ست که این رویداد مانع توسعه ی پایدار بخش آب می شود.

 

افزایش تقاضا تاکنون با افزایش عرضه ی آب تأمین شده است. بخش خصوصی به استحصال آب از منابع زیرزمینی پرداخته و بخش عمومی به احداث سدهای مخزنی، انحرافی و شبکه های انتقال آب اقدام کرده است. منابع زیرزمینی بیشتر از جریان تغذیه ی طبیعی خود مورد بهره برداری قرار گرفته اند. به دلیل برداشت بیشتر از حد مجاز در 176 دشت از حدود 620 دشت ایران، حفرچاه جدید ممنوع شده است. اضافه ی برداشت در مناطقی مانند کرمان باعث تخریب مخازن زیرزمینی آب و نشست زمین شده و در گرگان به دلیل تخلیه ی سفره های آب شیرین و کاهش فشار آب آن ها، آب شور دریا به سفره های مزبور نفوذ و آب باقی مانده را شور کرده است. بر اثر حفر چاه های متعدد و تجاوز به آب خوان های قنات ها، بسیاری از آن ها خشک شده و زمین های مشروب آن ها از یک جریان پایدار آب محروم گشته ا ند. بنابراین عرضه ی آب اضافی از منابع سطحی و یا منابع زیرزمینی با هزینه های فزاینده ای در آینده همراه خواهد بود. با این وصف مدیریت عرضه آب در آینده از طریق استحصال آب های جدید از منابع سطحی یا زیرزمینی و یا از طریق تصفیه ی پس آب ها و آب های آلوده بسیار پرهزینه خواهد بود. بنابراین به نظر می رسد چالش های تقاضای آب را از طریق مدیریت تقاضا می توان مرتفع کرد. حتی در مصارف کشاورزی نیز آب در بسیاری از مناطق و دشت ها به بهترین مصرف اجتماعی خود نمی رسد، کمبود آب در دشت های خشک و گرم، ایجاب می کند که محصولاتی کشت شوند که آب کمی مصرف می کنند. برای نمونه مشاهده می شود که در خراسان چغندرقند که نیاز زیادی به آب دارد کشت می شود. درخوزستان که ذخایر آب فراهم تر است این محصول به شکل فراوان کشت نمی شود و به جای آن نیشکر کاشته می شود که دارای نیاز آبی زیادی در دوره کم آبی رودخانه هاست.

 

خرید متن کامل این پایان نامه در سایت nefo.ir

 

بنابراین باید نگاهی ویژه به منابع آب زیر زمینی داشته باشیم.این مطالعه نیز درصدد آن است که هزینه های تخریب منابع آب زیر زمینی ناشی از اضافه برداشت را تخمین زند.

 

1-1– بیان مسأله

 

سفره ­های آب زیر زمینی چگونه تشکیل می شوند؟ بخشی از آب‌های سطحی و آب­های حاصل از بارندگی در اثر نیروی جاذبه وارد محیط خاک شده و به سمت پایین حرکت می‌کنند. جنس سنگ و خاک زمین در میزان نفوذ آب و حرکت آن در داخل زمین موثر است. لایه‌هایی از زمین که ظرفیت بالاتری برای جذب، ذخیره و انتقال آب دارند آبخوان نامیده می‌شوند. آبخوان­ها مانند یک مخزن، آب را در خود ذخیره می­کنند و تشکیل سفره­های زیرزمینی را می دهند. باید توجه داشت که تشکیل یک مخزن آب زیر زمینی، هزاران سال طول می کشد، ابعاد سفره­های زیرزمینی از چند ده متر تا چند صد کیلومتر متفاوت می باشد. درسال‌های اخیر در بسیاری از کشورهای جهان برداشت آب از منابع زیرزمینی از میزان تغذیه سالیانه آن‌ها بیشتر بوده است. این امر به معنای استخراج و استفاده از آبی است که در طول هزاران سال در لایه‌های آبدار زمین ذخیره شده ‌است. با این کار سطح آب‌های زیرزمینی­ روز به روز افت کرده و سرانجام به جایی خواهد رسید که آبی برای برداشت وجود نخواهد داشت. پایین افتادن سطح آب‌های زیرزمینی موجب خشک شدن چشمه­ها، قنات­ها، چاه­ها و به خطر افتادن زندگی در اکثر مناطق می شود.جالب است بدانید در سال2005 (میلادی) چین، هند و ایران بیشترین برداشت را از منابع آب زیر زمینی داشته­ اند ( میزانی،1391).

 

یكی از تنگناهای اساسی دنیای امروز ناكافی بودن آب برای مصارف گوناگون اعم از شرب، صنعت، كشاورزی و محیط های طبیعی  براساس الگوی کندمصرف است. كشاورزی ایران وابسته به استحصال آب های زیرزمینی است و برداشت بیش از حد منابع آب زیرزمینی در چند دهه اخیر منجر به كاهش قابل ملاحظه سطح ایستابی شده است. ایران با میانگین بارندگی250 میلیمتر در سال ومتوسط نزولات سالانه 413 میلیارد متر مکعب، در منطقه ای خشك و نیمه خشك واقع گردیده است . این میزان بارندگی 40 درصد كمتر از متوسط سالانه آسیا و یك سوم متوسط بارندگی سالانه جهان است. بیش از 70% نزولات تبخیر و به جو باز می گردد. میزان کل آب کشور پس از تبخیر (و با احتساب 8 میلیارد متر مکعب ورودی) 130 میلیارد متر مکعب است(سایت آبفا استان فارس). با توجه به محدودیت ها و شرایط جغرافیایی، حداکثر 80% از پتانسیل فوق، قابل استفاده می باشد. مصرف سالانه آب در بخشهای شرب، کشاورزی و صنعت 93 میلیارد متر مکعب است که حدود 86 میلیارد متر مکعب به بخش کشاورزی و 7 میلیارد مترمکعب به بخش شرب و صنایع اختصاص دارد. این درحالی است که کشورایران با حدود 3/7 میلیون هکتار کشت آبی پس از کشورهای هند، چین، آمریکا و پاکستان دارای بیشترین مساحت زیرکشت آبی درجهان است.

 

استان فارس یكی از استان هایی  است كه در مقایسه با سایر استان های كشور با مشكل بیلان منفی دشت ها روبرو است. در 67 دشت از مجموع 90 دشت كشاورزی استان فارس، بیلان آب زیرزمینی منفی است (فتحی وزیبایی، 1390). میانگین بارندگی در استان فارس در یک دوره 20 ساله بالغ بر 320 میلیمتر در سال می باشد. متوسط حداقل بارندگی  آباده 150 و حداکثر بارندگی سرچشمه قره آغاج1200 میلیمتر می باشد. میزان متوسط نزولات سالانه در استان فارس ( مساحت 124000 کیلومتر مربع) حدود 40 میلیارد متر مکعب است. منابع کارستی، منبع اصلی آبهای زیر زمینی استان را تشکیل می دهد.

 

کارست از نظر زمین شناسی سیمای پیچیده ای دارد و دارای ویژگی های مخصوص بخود است. هر چنددر اصطلاح فنی به پدیده خوردگی و انحلال توده سنگ های کربناته ( آهک و دولومیت ) کارست گفته می شود، ولی می توان تعریف زیر را برای کارست پذیرفت که کارست پدیده ای در پوسته زمین است که آثار آن به صورت اشکال مختلف از قبیل حفرات و غارها در سطح و در زیر سطح وجود دارد . علت ایجاد چنین پدیده ای به وجود شکستگی ها و قابلیت انحلال توده سنگ مربوط می شود که در نتیجه آن یک سیستم آبزیر زمینی می تواند شکل بگیرد.

 فصل اول- کلیات

 

1-1-بیان مساله : ……………………………. 1

 

1-2-سوابق تحقیق : …………………………… 3

 

1-3-پرسش های تحقیق : ………………………… 5

 

1-4-فرضیه های تحقیق : ……………………….. 5

 

1-5-اهداف تحقیق : …………………………… 6

 

1-6-نوع روش کار : …………………………… 6

 

فصل دوم

 

2-1-1ویژگی های جغرافیایی : …………………… 8

 

2-1-2 ویژگی های اقلیمی استان گیلان: ……………. 9

 

2-1-3 رودها و منابع آبی مهم:………………….. 11

 

2-1-4 تاریخچه: ……………………………… 12

 

2-1-5 گیلان در دوره صفویه و کیاییان: …………… 13

 

2-1-6 میرزا کوچک خان جنگلی و دکتر حشمت ………… 15

 

2-1-7 انسان شناسی :………………………….. 16

 

2-1-7-1 گروههای قومی گیلان:……………………. 16

 

2-1-7-2 نژاد: ………………………………. 17

 

2-1-7-3 زبان: ………………………………. 17

 

2-1-7-4 مذهب: ………………………………. 18

 

2-1-8 اقتصاد: ………………………………. 19

2-1-8-1 قابلیتهای كشاورزی ومنابع طبیعی استان گیلان . 19

 

2-1-8-2 قابلیتهای صنعتی ومعدنی استان گیلان ……… 20

 

2-2-1 تفاوت معماری بومی با معماری سنتی:………… 22

 

2-2-2 معماری بومی روستایی و شهری استان گیلان ……. 22

 

2-2-3 معماری روستایی گیلان ……………………. 23

 

2-2-3-1 تلمبار : ……………………………. 23

 

2-2-3-2 کتام: ………………………………. 25

 

2-2-3-3 کندوج……………………………….. 26

 

2-2-4 انواع بناها در گیلان…………………….. 28

 

2-2-4-1 گالی پوش خانه  ………………………. 28

 

2-2-4-2 لته سر………………………………. 29

 

2-2-4-3 سفالی خانه ………………………….. 30

 

2-2-4-4 سیمکاخانه  ………………………….. 31

 

2-2-5 معماری شهری گیلان ………………………. 31

 

2-2-5-1 جهت بنا …………………………….. 33

 

2-2-5-2 شکل ساختمان …………………………. 34

 

2-2-5-3 فرم بنا …………………………….. 34

 

2-2-5-4 ارتباط با طبیعت ……………………… 35

 

2-2-5-5 سیرکولاسیون…………………………… 36

 

2-2-6 نتیجه گیری ……………………………. 36

 

فصل سوم

 

3-1-تاریخچه چوب …………………………….. 39

 

3-2 جنگل …………………………………… 39

 

3-3 اهمیت جنگل ……………………………… 41

 

3-4 نقش زیست محیطی جنگل ……………………… 42

 

3-5 گونه ها، تیپ ها و جوامع جنگلی گیلان ………… 42

 

3-6 جوامع جنگلی گیلان…………………………. 44

 

3-6-1 جامعه اوری، کچفوتوس ……………………. 45

 

3-6-2 جامعه راش  ……………………………. 46

 

3-6-3 جامعه بلوط، ممرز  ……………………… 47

 

3-6-4 جامعه آزاد ……………………………. 48

 

3-6-5 جامعه انجیلی  …………………………. 49

 

3-6-6 جامعه لرگ، توسکا و سفیدپلت  …………….. 50

 

3-6-7 جامعه شمشاد …………………………… 51

 

3-6-8 جامعه زربین …………………………… 52

 

3-7 بهره برداری از جنگل های گیلان ……………… 53

 

3-8 نتیجه گیری ……………………………… 55

 

فصل چهارم

 

4-1-1آثار چوبی در دوران تاریخی ……………….. 56

 

4-1-2 تاریخچه چوب در ایران …………………… 57

 

4-1-3 خواص چوب ……………………………… 59

 

4-1-4 انواع ساختارهای چوبی در معماری ………….. 60

 

4-1-4-1 ارسی ……………………………….. 60

 

4-1-4-2 پله ………………………………… 61

 

4-1-4-3 تخت ………………………………… 62

 

4-1-4-4 تیرهای چوبی …………………………. 62

 

4-1-4-5 در …………………………………. 63

 

4-1-4-6 زیارتنامه ها و کتیبه های چوبی  ………… 64

 

4-1-4-7 ستون های چوبی ……………………….. 65

 

4-1-4-8 شیرسر ………………………………. 65

 

4-1-4-9 صندوق قبر …………………………… 65

 

4-1-4-10 ضریح ………………………………. 66

 

4-1-4-11 قاب  ………………………………. 66

 

4-1-4-12 گره چینی و کاربرد آینه ………………. 67

 

4-1-4-13 گلدسته …………………………….. 67

 

4-1-4-14 منبر ……………………………….. 68

 

4-1-4-15 نرده ………………………………. 68

 

4-1-4-16 نورگیرهای چوبی یا دارافزین  ………….. 69

 

4-2 عناصر سازه ای گیلان ………………………. 70

 

4-2-1 پی …………………………………… 70

 

4-2-1-1 پی شیکیلی  ………………………….. 70

 

4-2-1-2 پی سگت چاه ………………………….. 72

 

4-2-1-3 پی پاکونه …………………………… 73

 

4-2-2 ستون  ………………………………… 77

 

4-2-3 انواع دیوار …………………………… 78

 

4-2-3-1 دیوار زگالی …………………………. 78

 

4-2-3-2 دیوار زگمه ای ( دارورچین)……………… 81

 

4-2-3-3 دیوار خشتی آجاری …………………….. 83

 

4-2-4 انواع سقف …………………………….. 86

 

4-2-4-1 گالی پوش ……………………………. 86

 

4-2-4-2 لت پوش ……………………………… 88

 

4-2-5 عناصر معماری ………………………….. 94

 

4-2-5-1 کف سازی …………………………….. 94

 

4-2-5-2 پله ………………………………… 95

 

4-2-5-3 نرده ……………………………….. 96

 

4-2-5-4 در و پنجره های چوبی  …………………. 98

 

4-2-5-5 دستک منازل  …………………………. 99

 

4-2-5-6 پوشش بامی چوبی ………………………. 100

 

4-2-6 اتصالات  ………………………………. 105

 

4-2-6-1 اتصال کام و زبانه  …………………… 105

 

4-2-6-2 اتصال نیم به نیم  ……………………. 105

 

4-2-6-3 اتصال گوه بندی……………………….. 106

 

4-2-6-4 انواع اتصالات استفاده شده در بناهای گیلان…. 106

 

4-2-7 نتیجه گیری ……………………………. 108

 

فصل پنجم

 

5-1-نگاهی به پژوهش پیش رو:……………………. 110

 

5-2-روند انجام پژوهش: ……………………….. 111

 

5-3-نتایج:………………………………….. 112

 

5-4-فرضیه…………………………………… 114

 

5-5-پیشنهاد ها برای پژوهش های آینده: ………….. 115

 

منابع:……………………………………… 116

 

فصل اول- کلیات

 

1-1-بیان مساله :

 

ایران به لحاظ تنوع اقلیمی یک نمونه خاص در میان سایر کشورهای دنیا به حساب می آید و شاید کمتر کشوری را بتوان یافت که تا این حد برخوردار از اقلیم های مختلف باشد. در ایران هوای گرم و خشک، سرد و کوهستانی، معتدل و مرطوب و گرم و مرطوب را می توان در نواحی مختلف کشور مشاهده کرد.

 

این تنوع آب و هوایی تاثیر مستقیمی بر سبک زندگی مردم و همچنین معماری و شهر سازی آنان گذاشته است به طوری که بناها و نحوه ی شهرسازی و مصالحی که در هر ناحیه استفاده شده است در هر منطقه بستگی به اقلیم آنجا دارد. در هر مکانی با توجه به آب و هوای آن ناحیه و  نیاز انسان ها به سرما یا گرمای بیشتر و رسیدن به شرایط آسایش معماری متفاوتی را می توان دید و همچنین مصالحی که برای ساخت بناها استفاده می شده از مصالح بوم آورد آن منطقه بوده است.

 

در گذشته به دلیل حمل ونقل سخت مصالح سعی می شده که از مصالح در دسترس همان مناطق برای ساخت بناها استفاده شود. در این میان حاشیه ی شمالی رشته کوه البرز که در جنوب دریای مازندران قرار دارد واجد کیفیت اقلیمی خاص و متفاوت نسبت به سایر مناطق ایران است و مهمترین ویژگی و وجه تمایز آن با سایر مناطق ایران برخورداری از بارش های فراوان و رطوبت هوا است.

 

در این استان چه در معماری شهری و چه در معماری روستایی نوع خاصی از معماری را می توان مشاهده کرد که در راستای غنی بودن جنگل ها و وجود چوب در این منطقه می باشد. همان طور که گفته شد در گذشته از مصالح بوم آورد برای ساختن بناها استفاده می شده است. در این استان به دلیل وجود جنگل های پهناور و همچنین خاک حاصلخیز از چوب درختان برای ساخت بناها استفاده می کردند، به طوری که در همه ی ساختمان ها هم در شهر و هم روستاها از چوب استفاده شده است.

 

اغلب بناهای این استان از پی تا سقف آن ها از چوب ساخته شده است و به دلیل این که از چوب های مقاوم استفاده می کردند این ساختمان ها عمر طولانی داشته اند و زود از بین نمی رفتند. برای ساخت این ساختمان ها از روشهای گوناگونی استفاده می شده است. در این استان شاهد تنوع زیادی از ساختمان ها که هر کدام در نوع خود جذابیت ویژه ای دارند را هستیم. در آن زمان در این استان بیشتر از آن که بناها در ساخت ساختمان ها نقش اساسی داشته باشند نجارها نقش مهمی را ایفا می کردند. نحوه کار با چوب ، نحوه اتصال آن ها، ابزارهایی که برای ساخت آن ها استفاده می شده و این که از چه نوع چوبی در کجا استفاده شود در تبحر نجارها بوده است.  

 

به دلیل رطوبت بالای این منطقه چوب بهترین گزینه برای ساخت بناها بوده چون هر مصالح دیگری در مقابل رطوبت زیاد مانند چوب مقاومت نداشته و زود از بین می رفتند.انتخاب چوبهایی که در نقاط مختلف یک بنا استفاده می شده از اهمیت خاصی برخوردار بوده است. نکته دیگر این است که چوبها علاوه بر این که مزایای زیادی دارند معایبی هم نیز دارند. شناسایی چوبها و این که هر چوبی با توجه به مزایایی که دارد بهترین کاربرد را در کدام قسمت ساختمان دارد نیازمند تجربه و شناخت بسیاری از درختان داردکه در آن دوره نجارها و بناها به مقدار کافی این شناخت را داشتند.

 

چوب در ساختن ساختمان های استان گیلان، هم نقش سازه ای بسیار قوی و هم نقش معماری قوی داشته است. در دیگر نقاط کشور از چوب اگر استفاده می کردند برای عناصر معماری نظیر درب و پنجره بوده ولی در شمال ایران و به خصوص در استان گیلان چوب نقش همه متریال هایی که در بقیه نقاط کشور استفاده می کردند را ایفا می کرده است. در این استان نیز برای ساخت اسکلت بنا هم از چوب استفاده می شده است ولی برای ساخت پی به روش های مختلف تا سقف ها و ستون ها و دیوارها و همچنین برای ساخت تمام عناصر سازه ای از چوب به روشهای مختلف بهره می بردند. برای ساخت همه عناصرمعماری نظیر درب، پنجره، پله، نرده و… نیز فقط از این عنصر بهره برده و همچنین در ساخت وسایل منزل نیز از چوب استفاده می شده است.

 

1-2-سوابق تحقیق :

 

نگاهی گذرا به تاریخ ما را به وضوح به این نکته می رساند که چوب در عرصه های مختلف زندگی بشر ماده و مصالحی پر حضور بوده است. بنابراین چندان عجیب نخواهد بود چنان چه انتظار داشته باشیم که افراد بسیاری در ادوار تاریخی گذشته و حوزه های متفاوت جغرافیایی قدم در راه پژوهشی مرتبط با چوب گذاشته باشند. حال چه این پژوهش ها مستقیما با حوزه ی ساختمان و معماری مرتبط بوده باشد و چه از زوایایی دیگر به موضوع چوب نظری افکنده باشد.

 

از آن جا که محوریت پژوهش پیش رو مربوط به حضور چوب در معماری و ساختمان است.طبیعی است که ما نیز در معرفی سوابق تحقیق به سراغ آن دسته از منابعی برویم که ارتباط بیشتری با این مسأله داشته باشد در یک دسته بندی کلی این موارد را می توان در حوزه های زیر معرفی کرد:

 

 الف- کتاب ها

 

ب- مقالات علمی

 

ج- پژوهش های دانشگاهی

 

د- سایر پژوهش ها

 

     نکته ای که پیش از بیان پیشینه ی تحقیق باید به آن توجه کرد این است که با توجه به ظرفیت های موجود در پژوهش پیش رو در این جا ناچاریم تنها از مواردی محدود نام ببریم و طبیعتا به سراغ آن دسته از منابع خواهیم رفت که در مسیر این پژوهش ما را یاری می رساند.

 

الف- کتابها

 

از مهمترین کتاب هایی که در این جا قابل ذکر است می توان موارد زیر را برشمرد:   

 

1 – برومبرژه،کریستیان،1370،مسکن و معماری در جامعه ی روستایی گیلان،علاءالدین گوشه گیر،تهران، چاپ اول

 

زمرشیدی،حسین،1389،معماری ایران اجرای ساختمان با مصالح سنتی،تهران، چاپ یازدهم 2 –

 

 3 – معماریان، غلامحسین،1391، معماری مسکونی ایرانی گوده شناسی برونگرا،تهران، چاپ ششم

 

4 – رحمانیان، جمشید 1387، طراحی سازه های چوبی، انتشارات دانشگاه علم وصنعت، تهران     

خرید متن کامل این پایان نامه در سایت nefo.ir

 

 

5-Holan, Jerri,1990, Norwegian Wood: A Tradition of Building, Rizzoli First edition

 

6-Makoto, Suzuki,1979, Wooden Houses, Harry N Abrams; 1st Am. ed. Edition

 

7-A. J. Bicknell & Co,2006, Victorian Wooden and Brick Houses with Details, Dover Publications

 

 

 

ب- مقالات علمی :

 

درباره ی مقالات، اشاره به این نکته ضروری است که متاسفانه مقالات چندانی در مجلات معتبر علمی داخلی در ارتباط با محورهای چوب و معماری وجود ندارد و تعداد انگشت شماری در این زمینه قابل اشاره است اما اگر خارج از این محور به موضوع چوب نگاه بیندازیم می توانیم به مجلات و به تبع آن مقالات بسیاری دسترسی داشته باشیم. برای مثال می توان به مقالات قابل توجهی که به صورت تخصصی به چوب شناسی و جنگل شناسی مربوط اند اشاره کرد اما در میان مقالات مرتبط با چوب و معماری نمونه های زیر قابل ذکر هستند:

 

1 – یوسفی،1385،واچینی و دوباره چینی خانه های روستایی جلگه ی شرق استان گیلان، مجله کندوج، شماره 2

 

خاکپور،1384،ساخت خانه های شیکیلی در گیلان،نشریه هنرهای زیبا،شماره 25 2 –

 

3 – موسوی،1386، خانه ی میرسیار،مجله کندوج،شماره 4

 

4- Stephen, Tobriner,1999, Wooden Architecture and Earthquakes in Turkey

 

5-YAMATO, Satoshi,2005, The Tradition of Wooden Architecture in Japan

 

6-Adem Dogangun, Iskender Tuluk,2008, Traditional wooden buildings and their damages during earthquakes in Turkey

 

ج- پژوهش های دانشگاهی

 

این پژوهش ها عمدتا در دو دسته پایان نامه های کارشناسی ارشد و دکتری و همچنین طرح های پژوهش دانشگاهی قابل بررسی هستند. متاسفانه در این زمینه نیز دست ما چندان پر نیست و تنها به برخی موارد محدود یافت شده اکتفا می کنیم.

 

1 – کریمی، محمد صادق ،1390، چوب در گذشته معماری ایران و نقش آن در معماری پایدار، دانشگاه علوم تحقیقات واحد تهران

 

2 – علایی ،علی، 1388، کاربرد چوب در ساختمان، دانشگاه علم و صنعت 

 

3 – حسینی، سپیده، 1391، انواع چوب و کاربرد آن ها، دانشگاه علوم تحقیقات واحد تهران

 

د- سایر پژوهش ها:

 

منظور از سایر طرح های پژوهشی آن دسته از پژوهش ها است که بیرون از موارد 3 گانه فوق یافت می شوند. مثلا پژوهش هایی توسط سازمان ها و نهاد ها و حتی شرکت های خصوصی به انجام می رسند مثلا بنیاد مسکن- میراث فرهنگی یا وزارت راه و شهرسازی. مواردی از این پژوهش ها قابل ذکراند:

 

1 – چرختاب مقدم،نعمتی مژده،حسینی،1391،بررسی معماری چوبی کرانه جنوبی دریای خزر، سازمان مسکن استان گیلان

 

2 – عظیمی- جمشیدیان،1384،بررسی اثرات کالبدی اجرای طرح هادی روستایی غرب گیلان، بنیاد مسکن استان گیلان  

 

1-3-پرسش های تحقیق :

 

1. آیا عنصر چوب در معماری بومی استان گیلان عنصر اصلی و تعیین کننده نخستین است یا عوامل موثر دیگری که نسبت به این عنصر جایگاه مهمتری دارند در این معماری دیده می شوند ؟

 

1. آیا استفاده از عنصر چوب فقط به دلیل در دسترس بودن در این بنا ها صورت گرفته است و آیا استفاده کنندگان از این مصالح برای شکل دادن معماری بومی، شناخت قبلی نسبت به این متریال و خاصیت و ویژگی های آن داشته اند یا نه ؟

 

1. آیا سازگاری عنصر چوب با اقلیم معتدل و مرطوب شمال کشور، مورد کشف و نظر استفاده کنندگان و سازندگان این بناها بوده است یا نه؟

 

1. اتصالات چوبی که بخش مهمی از ساختار این بناها را تشکیل می دهد، تا چه حد با مدل سازه ای رایج در این بناها تطبیق و سازگاری دارد؟

 1-4-فرضیه های تحقیق :

 

1. چوب عامل اصلی و تعیین در معماری بومی استان گیلان است .

 

1. استفاده از این عنصر در بناهای گیلان با شناخت قبل و بر اساس جایگاه استفاده از آنان و بنا صورت گرفته است

 

1. به لحاظ اقلیمی، عنصر چوب سازگاری مناسبی با آب و هوای معتدل ومرطوب استان گیلان دارد .

 

1. اتصالات چوبی به کار رفته در ساختار این بناها با مدل سازه ای رایج در این مناطق انطباق و سازگاری دارد

 

 

1-5-اهداف تحقیق :

 

1. بالا بردن فهم عمومی از معماری بومی کشور از طریق شناخت معماری استان گیلان

 

1. ارائه دسته بندی جدید و به دست دادن منابع تحقیقی نو برای تحقیق پیرامون حضور چوب در معماری ایران

 

1. پیشنهاد راه کارهای جدید برای استفاده از چوب در معماری معاصر ایران از طریق شناخت این عنصر در معماری گذشته و استفاده از تجربه های پیشینیان در این زمینه.

1-6-نوع روش کار :

 

الف. نوع روش تحقیق

 

به لحاظ روش شناسی تحقیق، با توجه به این که بخشی از فعالیت های تحقیقی معطوف به توصیف واقعیت خارجی بناها و مشخصات فیزیکی و فضایی آنها است و در بخش دیگری از پژوهش به دلیل نیاز به تحلیل باید به مقایسه موضوعات مختلف پرداخت و معیاری برای این مقایسه تعریف کرد، روش تحقیق توصیفی مقایسه ای (بر اساس تقسیم بندی متدولوژی های تحقیق از دیدگاه استیوارت چپین) پیشنهاد     می گردد.

 

به لحاظ روششناسی تحقیق، با توجه به این که بخشی از فعالیت های تحقیقی معطوف به توصیف واقعیت خارجی ساختارهای مبتنی بر چوب و مشخصات فیزیکی و فضایی آنها است و در بخش دیگری از پژوهش باید به مقایسه ی موضوعات مختلف پرداخت و معیاری برای این مقایسه تعریف کرد، بر اساس تقسیم بندی متدولوژی های تحقیق از دیدگاه استیوارت چپین ، روش تحقیق «توصیفی، مقایسه ای» اتخاذ شده است(Chapin,1949,460-462). از زاویه ی راهبردهای تحقیقی که لیندا گروت  و دیوید وانگ  دسته بندی و معرفی کرده اند، پژوهش حاضر به تحقیق «تفسیری-تاریخی» نزدیک و شبیه است. در این نوع از، تحقیق جستجوی پدیده ای اجتماعی کالبدی در زمینه ای پیچیده با جهت گیری تبیینی روایتی کُل نگر تعریف می شود.(گروت و وانگ،136،1386)

 

ب. روش گردآوری اطلاعات (میدانی، کتابخانه ای و غیره )

شناسایی و استفاده از منابع علوفهای که در مناطق مختلف محلی بهصورت دانش بومی موجود است بسیار حائز اهمیت بوده و در صورت انجام کارهای ترویجی مناسب سبب برنامهریزی بهتر و جایگزینی گونههای مناسبتر خواهد شد. لذا جمعآوری اطلاعات علمی در زمینه منابع علوفهای جدید و شناخت کمی و کیفی این منابع یکی از مهمترین عوامل تضمین موفقیت در دامپروری و کمک به تأمین منابع غذایی میباشد.  بهرهبرداری از گونههای علوفهای مرتعی و سایر علوفههای جایگزین در دهههای اخیر در دنیا سبب رونق اقتصادی و اجتماعی جمعیت و ساکنان محلی بهویژه دامداران شده است(یونسکو[1]، 2004). مشکل تغذیه دام در کشور ما همواره از مهمترین و مطرحترین مسائل دامپروری بوده و علیرغم فعالیتهای انجام شده در طی سالهای گذشته، راه حل اصولی برای رفع این مشکل ارائه نشده است. امروز ازدیاد جمعیت و افزایش تقاضا و همچنین کمبود منابع تأمینکننده موادغذایی، جهان را با چالشی عظیم در زمینه تغذیه مواجه ساخته است به گونهای که آمار گرسنگی در سال 2009 در جهان به مرز یک میلیارد نفر رسید(یونسکو، 2004).

با رشد جمعیت نیاز به منابع جدید مواد غذایی و همچنین استفادهی بهینهتر از پتانسیلهای موجود دارای اهمیت فراوان میباشد به گونهای که تولید موادغذایی تا سال 2050 باید حدود 70 درصد افزایش یابد تا بتواند نیازهای غذایی جمعیت نُه میلیارد نفری این کره خاکی را تأمین نماید(فائو، 2009).

 

در امر تغذیه، منابع گوشتی و پروتئینی و به تبع آن منابع تغذیهای دامها حائز اهمیت است در آیندهای نزدیک کشاورزان علیرغم کمبود زمین جهت کشت علوفهها مجبور به تولید بیشتر خواهند بود از این رو شناسایی منابع جدید تأمین علوفه یک نیاز اساسی محسوب میگردد. هزینه تأمین مواد غذایی دام یکی از بالاترین هزینهها میباشد چناچه نزدیک به 65-70 % هزینههای مربوط به پرورش ونگهداری دام در رابطه با مسائل تغذیهای میباشد (هاشمی، 1375).

 

اهمیت تغذیه مناسب و کافی دام، ایجاب میکند که ارزش غذایی هر یک از مواد خوراکی در تغذیه دام و طیور، معمولاً با ارزیابی ترکیبات مغذی و ضریب قابلیت هضم آنها بیان میگردد. جمعیت کشور با نرخ فزایندهای در حال افزایش است، با افزایش جمعیت جهان تقاضا برای به کارگیری منابع پروتئینی جهت تغذیه مردم رو به فزونی میباشد. دامداری در کشور ما از سابقه بسیار طولانی برخوردار میباشد و ایران در سالیان پیش یکی از صادرکنندگان محصولات دامی بوده است. امّا در سالهای اخیر، نه تنها کشور ما صادراتی در این زمینه نداشته بلکه به یکی از واردکنندگان این محصولات تبدیل گردیده است. عوامل زیادی در بوجود آوردن این شرایط دخیل بوده است. اول آنکه در 

خرید متن کامل این پایان نامه در سایت nefo.ir

  دهههای اخیر رشد جمعیت در کشور آهنگ بسیار تندی داشته و همچنین الگوهای مصرف نیز با گذشت زمان تغییر نموده است. دوم اینکه، شیوه دامپروری در ایران بهصورت سنتی بوده و حتی در سالهای اخیر که تحولات چشمگیری در تمام جنبههای تغذیه دام و پرورش دام، در جهان به وقوع پیوسته است هنوز هم بخش عمدهای از تولیدات دامی کشور، از دامداران سنتی تأمین میگردد و تعداد محدود دامپروریهای صنعتی نیز، بهطور کامل خود را با پیشرفتهای روز افزون علوم دامی در جهان همگام ننمودهاند (گلسن و اینال[2]، 1995).

 

علوفههای مرتعی از مهمترین منابع غذایی مورد استفاده دام محسوب میگردد. متأسفانه هنوز ارزش غذایی بسیاری از این علوفههای مرتعی چه از جنبه تجزیه تقریبی و چه از لحاظ تغذیه دام ناشناخته مانده است. در نشخوارکنندگان به علت وجود میکروارگانیسمها در شکمبه و توانایی آنها در تجزیه و ساخت مواد مغذی به ویژه پروتئین میکروبی، بیان ارزش پروتئین بر مبنای قابلیت هضم آن کافی نمیباشد. لذا امروزه سیستم پروتئین قابل تجزیه و پروتئین قابل هضم در شکمبه برای ارزیابی پروتئین مواد خوراکی و نیاز نشخوارکنندگان استفاده میگردد. به طور تجربی ثابت شده است که بعضی از این علوفههای مرتعی از لحاظ غذایی برای دام خوشخوراک و مفید میباشند (کاظمی و همکاران، 1387).

 

توسعه تولیدات دامی منوط به بهرهبرداری معقول از منابع تجدید شونده میباشد که مورد نظر متخصصین علوم مرتعداری و دامپروری میباشد. جمعآوری اطلاعات علمی در زمینه علوفههای مرتعی میتواند راهگشای استفاده مناسب از آنها باشد که منوط به شناخت مواد ناشناخته در گیاهان مرتعی میباشد. بهطوریکه امروزه شناسایی گیاهان مرتعی با ارزش در سیستمهای پرورش دام در کشورهای حوزه دریای مدیترانه و خاورمیانه مورد نظر متخصصین دام قرار گرفته است(گلسن و اینال، 1995).

 

قابلیت هضم یك فاكتور مهم برای ارزش غذایی بوده و ارتباط بین محتوای مواد غذایی و انرژی قابل دسترس نشخواركنندگان را تعیین میكند. تركیب شیمیایی مواد غذایی درباره ویژگیهای فیزیكی و كیفیت مواد غذایی اطلاعاتی میدهد كه جهت نتیجهگیری از قابلیت هضم و كارایی مورد انتظار از غذاهای دریافت شده توسط شكمبه استفاده میشود(اکسپرت[3]، 1986). روش استفاده از حیوان زنده و روش کیسههای نایلونی از روش های مرسوم بیولوژیکی هستند و روش آزمایشگاهی جدید روش آزمون گاز میباشد. روش کیسههای نایلونی  با داشتن برخی اشکالات، هنوز در تعیین ارزش غذایی مواد خوراکی مورد قبول میباشد. این روش وقت گیر، پرزحمت و پرهزینه بوده و از این رو استفاده از روشهای آزمایشگاهی سریعتر و کم هزینهتری مثل استفاده از فنآوری جدید آزمون گاز مورد توجه قرار گرفته است (مارشال[4] و همکاران، 1997).

 

بیش از 3000 میلیون هکتار (بیش از 25%) از سطح خشکیهای زمین را مراتع و چراگاهها تشکیل داده و 4000 میلیون هکتار از اراضی جنگلی و بیشهزارها قابلیت چرای دام را دارند بهطوریکه علوفه حاصل بیش از 90% انرژی غذایی 1500 میلیون واحد دامی شامل گوسفند، بز، گاو، گاومیش، شتر و غیره را تأمین میکنند. لذا علوفه مراتع، بهطور غیرمستقیم بخش اعظم غذای ساکنین زمین را تولید می کنند( شیندی[5] و همکاران، 2000).

 

مراتع با وسعت 90 میلیون هکتاراز 164 میلیون هکتار مساحت ایران، یکی از گستردهترین عرصه‎های محیطزیست میباشد، که با تولید سالانه 10 میلیون تن علوفه خشک از اهمیت زیادی در تأمین مواد پروتئینی برخوردار می باشد. ازاین وسعت فقط 9/3 میلیون هکتار جزء مراتع خوب درجهبندی شده که اغلب در مناطق با بارش مناسب مانند استان گیلان قرار دارند(مرکز آمار ایران، 1389).  استان گیلان دارای مساحتی در حدود 11417 کیلومتر مربع بوده و نزدیک یک درصد از مساحت کشور را شامل میگردد. این استان بین 36 درجه و 36 دقیقه تا 38 درجه و 27 دقیقه عرض شمالی از خط استوا و 48 درجه و 25 دقیقه تا 50 درجه و 34 دقیقه طول شرقی از نصفالنهار گرینویچ واقع شده است. استان گیلان داری 11 شهرستان، 25 بخش، 31 شهر، 99 دهستان و 2846 پارچه آبادی است. از نظر موقعیت طبیعی سه نوار طولی(جلگهای، جنگلی و مرتعی) از غرب به شرق در استان گیلان قابل تفکیک بوده که نوار جلگهای آن دشت گیلان، در ساحل خزر را تشکیل میدهد و نوار مرتعی در ارتفاعات و نوار جنگلی، در دامنههای شمالی رشته کوههای البرز قرار دارد(قورچی، 1374).

 

استان گیلان دارای آب و هوای معتدل بوده و با بیشترین بارندگی و درصد رطوبت(40 تا 60) مرطوبترین منطقه اقلیم خزر را در بر میگیرد. از نظر حرارتی، دارای آب و هوای مدیترانهای می باشد و در سواحل از شرق به غرب بر میزان رطوبت افزوده میشود. استان گیلان  با وجود دارا بودن شرایط اقلیمی مناسب و طبیعت سرسبز ازمشکل تغذیه دامها مستثنی نبوده و مساعد بودن اغلب زمینها برای کشت محصولات کشاورزی بهویژه برنج، سبب شده که در زمینه تولید علوفه محتاج به وارد کردن علوفه از استانهای دیگر باشد. لذا با توجّه به شرایط اقلیمی  و  زمینهای مساعد میتوان با برنامهریزی و مدیریت شرایط تأمین بهتر علوفه مورد نیاز استان را مهیا نمود. در این راستا یکی از راههای موجود بدون دستکاری در سطح زیر کشت، استفاده اصولی و علمی از مراتع و همچنین کشت دوم علوفه در اراضی کشاورزی استان میباشد. طبق آخرین آمار ارائه شده توسط معاونت دام از تعداد 124 میلیون واحد دامی کشور حدود 83 میلیون واحد دامی وابسته به مراتع میباشد (ارزانی، 1388). لذا میتوان بخش عمده مشکل تغذیه دامها را به عدم آگاهی از شرایط و امکانات بالقوه مراتع و مدیریت آن نسبت داد. گیاهان غالب در مراتع عموماً مشتمل بر گندمیان، پهن برگان و بوتهها میباشد که برای انواع دامها مناسب میباشد (قورچی، 1374). یکی از موارد مهم استفاده علمی و اصولی از مراتع، آگاهی از کیفیت و ارزش غذایی گونههای موجود در مراتع همراه با مدیریت کارآمد میباشد(عرفانزاده و ارزانی، 1381). به نظر میرسد با توجه به اینکه اغلب زمینهای موجود برای کشت کشاورزی اختصاص داشته و در استان گیلان نیز واحدهای صنعتی بهویژه برای پرورش گوسفند بسیار محدود بوده و تقریبا اکثریت آنها در مراتع استان تغذیه میشوند ضروری میباشد تا در راستای برنامهریزی تولید بیشتر و کاهش وابستگی به سایر استانها و استفاده اصولی و علمیتر از این منابع رایگان خدادی بایستی تحقیقات گستردهای در زمینههای مختلف مراتع صورت گیرد تا با تهیه برنامه مدون و همچنین برنامه غذایی بر اساس گونههای مرتعی موجود توسعه پایدار در منطقه را نهادینه کرد. با توجه به شرایط نسبتا خوب اراضی کشاورزی همچنین استفاده  از کشت دوم گونههای علوفهای می تواند کمک بزرگی برای تغذیه دامها نماید.