:

مطالعه حاضر به منظور تعیین چگونگی نگرش و عملکرد عابرین پیاده و همچنین بررسی عوامل مؤثر بر رفتار ناهنجار ترافیکی عابرین پیاده درشهر مشهد انجام گرفت.روش تحقیق پیمایشی و جامعه هدف،کلیه عابرین پیاده در معابر مناطق مختلف شهر مشهد بوده است.روش نمونه گیری، تصادفی و خوشه ای از تمام مناطق شهر بوده و حجم نمونه مورد نیاز 240 نفر تعیین گردید. نتایج نشان داد بین جنسیت ، سن، وضع تاهل ،منزلت شغلی،تحصیلات و در آمد با ناهنجاری ترافیکی عابرین پیاده تفاوت معنادار وجود ندارد اما منطقه سکونت ارتباط معنادار با ناهنجاری ترافیکی عابرین پیاده دارد.نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه(روش گام به گام) نشان داد که فقط 5 متغیر(خویشتن داری،رضایت از امکانات ترافیکی،جمع گرایی،دینداری و همنوایی) از 9 متغیر مستقل(خویشتن داری،رضایت از امکانات ترافیکی،جمع گرایی،دینداری ، همنوایی،اعتماد اجتماعی،کنترل اجتماعی،محرومیت اجتماعی وپایگاه اجتماعی –اقتصادی)وارد مدل رگرسیونی شدند.بنابراین با افزایش نرخ خویشتن داری،جمع گرایی،دینداری و رضایت از امکانات ترافیکی،ناهنجاری ترافیکی عابرین پیاده کاهش می یابد در حالیکه با افزایش همنوایی ناهنجاری ترافیکی عابرین پیاده افزایش می یابد.

فصل اول: طرح تحقیق 

خرید متن کامل این پایان نامه در سایت nefo.ir

1-1- بیان مسأله

با توجه به این وضعیت ، مطالعه حاضربا هدف بررسی و تعیین عوامل جامعه شناختی مؤثر بر ناهنجاری ترافیکی عابرین پیاده در شهر مشهد صورت گرفته است.تا شاید از این طریق بتوان به نحو بهتر و هدفمند تری برنامه هایی را طراحی و اجرا نمود و در نهایت نگرش و رفتار عابرین پیاده را در زمینه رعایت قوانین ترافیکی ارتقا بخشید.

با توجه به موارد مطرح شده مطالعه حاضر درصدد پاسخگویی به سؤالات اصلی زیر است:

1- میزان ناهنجاری ترافیکی عابرین پیاده در شهر مشهد چقدر است؟

2- عوامل جامعه شناختی مؤثر برناهنجار ی ترافیکی عابرین پیاده کدامند؟

2-1- ضرورت و اهمیت تحقیق

زندگی مدنی و اجتماعی در شهرهای بزرگ، پیشرفته و پیچیده، بدون رعایت مقررات و نظم امكان پذیر نیست. رفتارهای ترافیکی همانگونه که می تواند نظم را در شهرها برقرار کند و موجب آسایش افراد جامعه گردد، می تواند موجب بروز صدمات جبران ناپذیری در زندگی  افراد شود. كم توجهی به رعایت قوانین و مقررات راهنمایی و رانندگی در بین افراد جامعه از جمله ناهنجاری هایی است كه  به صورت روزمره در سطح خیابا نها و بزرگراه های داخل شهر، جاد ه ها و آزادراه های بین شهری مشاهده می شود و این کم توجهی به مقررات اگر  با افزایش روزافزون جمعیت و اتومبیل ها پیش برود ،فاجعه است. بنابراین نظم ترافیکی به خصوص در شهرهای بزرگی چون مشهد یک نیاز اجتماعی است و یافتن مسیر توسعه این نیازاجتماعی ،كاركردهای مثبتی را به دنبال خواهد داشت.

انجام پژوهش هایی که انضباط ترافیکی افراد یک جامعه را نشان دهد و علت تخلف یا ناهنجاری رفتار های ترافیکی آن ها را بیان کند، بسیار مفید است چرا که  می تواند با ارائه راه کارهایی به بهبود نظم ترافیکی افراد در شهرها کمک کند و منجر به نظم اجتماعی مطلوب در جامعه شود.

 این تحقیق می تواند با ارائه راهکارهایی به سازمان ها برای آموزش و نهادینه کردن رفتارهای بهنجار ترافیکی شهروندان مشهدی منجر به کاهش تخلفات و صدمات ناشی از بی نظمی ترافیکی شهر مشهد گردد.

3-1- اهداف تحقیق

– سنجش میزان ناهنجاری ترافیکی عابرین پیاده در شهر مشهد.

– بررسی عوامل جامعه شناختی مؤثر بر ناهنجاری ترافیکی عابرین پیاده.

فصل دوم: ادبیات تحقیق

1-2- تعریف مفاهیم

1-1-2- تعریف رفتار نابهنجار

هنجار واژه ای است كه برای كلمه نرم[2]به كار برده می شود، نرم در اصطلاح لاتین و یونانی به معنی مقیاس و گونیا است با این مفهوم ،كه هر جزئی بخواهد در یك شبكه كلی قرار گیرد، باید با آن شبكه متناسب و قیاسش با آن هماهنگ باشد. در آمار هم منحنی نرمال بیان كننده یك توزیع فراوانی متناسب است. با این حال می توان گفت در جامعه شناسی نرم به معنای ؛مقیاس و قاعده برای رفتار و تنظیم روابطی كه اكثریت از آن پیروی می كنند و عدم رعایت آن مجازات در پی دارد.

هنجار مفهومی است كه به هر قاعده ای اطلاق می شود كه رعایت آن در زندگی اجتماعی برای فرد ضروری است. هنجار از مفاهیم اساسی جامعه شناسی محسوب شده و از مباحث اصلی آن به شمار می رود. به عبارتی هر نوع ضابطه رفتاری است كه از نظر اجتماعی متضمن ارزشی مثبت است . «هنجارهای اجتماعی،رفتارهای معینی هستندكه براساس ارزش های اجتماعی قرار دارند و با رعایت كردن آنها جامعه انتظام پیدا می كند.» « هنجار، رفتار، قاعده، معیار یا میزانی است كه با آن رفتار اجتماعی افراد در جامعه سنجیده می شود. هر رفتاری كه با آن تطبیق كند رفتاری است بهنجار و اگر نسبت به آن انحراف داشته باشد نابهنجار تلقی می شود(همان:167) .به اعتقاد کوئن هرگونه رفتاری که با چشمداشتهای جامعه یا گروه معینی در داخل جامعه تطبیق نداشته باشد ،نابهنجاری نامیده می شود(کوئن،1383: 160).

لالاند[3]با دیدی فلسفی در تعریف هنجارها گفته است : « نوع ملموس و یا فرمول مجرد آنچه باید باشد در هر زمینه كه قضاوت ارزشی در آن راه یابد. از این دو معناهای آرمان، قاعده، هدف و مدل بر حسب موارد از آن بر می آید( بیرو، 1370: 249).

هنجارها به خاطر استحكام شرایط وضع می گردند. وجود هنجارها و رعایت آن در گروه و جامعه باعث همنوایی، نظم، یكپارچگی، وحدت رویه و انسجام در زندگی اجتماعی می شود و بلعكس عدم رعایت آنها موجب از هم پاشیدگی و گسیختگی و هرج و مرج می گردد.

این نكته را نیز نباید فراموش كرد كه در جهان هیچ گروه و جامعه ای ، نداریم كه همه اعضاء و افراد آن هنجارهای موجود زمان خودر ا به طور كامل رعایت كنند، قطعاً در هر گروه و جامعه عده ای، حداقل بعضی از هنجارها را نفی نموده و زیر پا می گذارند. به هر حال در هر گروه و جامعه ای افراد دانسته یا ندانسته از هنجارها تخطی می كنند به این نوع افراد نابهنجارمی گویند و عمل نابهنجار معمولاً با مجازات همراه است.

[1]-Normal