طراحی شبکه باران سنج در ایران مرکزی با استفاده از روش زمین آمار همهجا(مطالعه موردی استان … |
درمیان عناصر اقلیمی، بارش بیشترین نوسان را دارد. این مسأله به ویژه در کشور ایران که بارش متوسط سالیانهی آن حدود 250 میلیمتر است، اهمیت بیشتری دارد (عزیزی، 1378). بارش را میتوان مهمترین عاملی دانست كه بهطور مستقیم در چرخه هیدرولوژی دخالت دارد. تعیین رواناب حاصل از بارش، یكی از موارد بسیار مهم در تحلیل مسائل هیدرولوژی و مدیریت منابع آب است (مهدوی، 1381). ارتباط بارش و رواناب، یك ارتباط کاملاً پیچیده و غیرخطی است كه به عوامل متعددی وابسته است. پیشبینی و تعیین میزان كمی فرآیندهای تولید رواناب و انتقال آن به نقطه خروجی حوزه آبخیز، از اهمیت خاصی برخوردار است. استفاده ازمدلهای تجربی بهمنظور برآورد رواناب سالانه در حوضههای فاقد ایستگاههای آبسنجی، از دیرباز در مطالعات هیدرولوژی مورد توصیه قرارگرفته است. یکی از مهمترین عوامل مورد استفاده در مطالعات منابع طبیعی، میزان بارش و بیشتر متوسط بارش منطقهای است (ذبیحی و همکاران، 1390).
بارندگی، از مهمترین فرآیندهای چرخه هیدرولوژیکی است که تنها در صورت وقوع آن، فرآیندهایی نظیر سیلاب، فرسایش، رسوبگذاری، آلودگی آبهای سطحی و زیرزمینی و… به وقوع میپیوندد. با این حال، تغییرات قابل ملاحظه بارندگی در زمان و مکان از یک سو و کمبود ایستگاههای بارانسنجی در ثبت میزان بارندگی روزانه از سوی دیگر، ضرورت تبیین مدلهای تخمین بارندگی را امری اجتنابناپذیر مینماید. دستیابی به توزیع مکانی بارش بر اساس دادههای نقطهای بارش که از ایستگاههای بارانسنجی بهدست میآیند، بر اساس یکی از دو روش درونیابی و برونیابی میسر میگردد (قهرودی تالی، 1384).
برآورد توزیع مکانی بارندگی در مقیاسهای مختلف، از مراحل اصلی مطالعات منابع آبی بهشمار میرود. موقعیت و تراکم نامناسب ایستگاههای بارانسنجی، ضرورت برآورد دادههای بارش در نقاط فاقد آمار و تعمیم دادههای نقطهای به دادههای منطقهای را نشان میدهد.
روشهای زمینآمار، ازجمله روشهای تعیین توزیع مکانی بارش است که باتوجه به در نظرگرفتن همبستگی، موقعیت وآرایش مکانی دادههای نقطهای،کاربردگستردهای یافتهاند(جندانی وملکینژاد، نامشخص).
بارش درسطح هر منطقهای، به صورت نقطهای اندازهگیری میشود. یکی از مشکلات مهم مطالعات منابع آب، برآورد منطقهای بارندگی
خرید متن کامل این پایان نامه در سایت nefo.ir
براساس مشاهدات نقطهای است، بدین منظور جهت تعمیم داده نقطهای به کل منطقه و در هر نقطهای، عملیات درونیابی بر روی نقاط اندازهگیری شده انجام میگیرد. درونیابی، یکی از مهمترین روشهایی است که اقلیمشناسان در مطالعات پهنهبندی از آن بهرهمند میشوند.
روشهای مختلفی برای درونیابی وجود دارد که در یک تقسیم بندی کلی میتوان آنها را به روش- های زمینآماری و روشهای کلاسیک تقسیمبندی نمود. روشهای کلاسیک، روشهایی هستند که از آمار کلاسیک برای تخمین استفاده میکنند (حاجی هاشمی جزی و همکاران، 1390).
1-2- بیان مسأله
برآورد دقیق میانگین بارندگی در هر منطقه در طراحی پروژههای آبی، از اهمیت زیادی برخوردار است که بدین منظور از اطلاعات شبکههای بارانسنجی استفاده میشود.
بارندگی، ورودی سیکل هیدرولوژی در یک ناحیه است و بنابراین از مهمترین متغیرهایی است که باید مورد مطالعه دقیق قرار گیرد.
وجود دادههای بارش دربسیاری ازمطالعات هیدرولوژی، هواشناسی، اقلیمی و طراحی پروژههای مهندسی، ضروری است. معمولاً از آنجایی که اندازهگیری تمام بارشی که روی یک حوضه میبارد امکانپذیر نیست، به اندازهگیری نمونهای آن در نقاط مختلف حوضه اکتفا میشود و نتایج حاصل از این ایستگاهها، برای کل منطقه تعمیم داده میشود. بررسی آمار طولانیمدت بارندگی ایستگاهها نشان میدهد که پراکندگی ایستگاهها، دارای نوسان و دوره آماری، دارای نواقصی است که با توجه به صرف هزینههای اقتصادی، منجر به بروز ناهمگنی در کیفیت آمار میگردد؛ لذا در یک حوضه باید در انتخاب محل و تعداد ایستگاهها، نحوه اندازهگیری، ثبت و تحلیل دادهها، دقت کافی به عمل آید. تعداد بارانسنجهای یک منطقه، به تغییرات منطقهای بارش و اهداف مرتبط با میزان بارش بستگی دارد. تراکم ایستگاهها در تعدادی از حوضهها، بسیار زیاد و در تعدادی از آنها، ایستگاه کافی برای دستیابی به دقت کافی در برآورد بارش وجود ندارد. کشور ایران در شمار مناطق خشک و نیمه خشک قرار دارد و همواره با مشکل کمبود آب روبروست و نزولات جوی بهویژه بارندگی، یکی از فرآیندهای مهم چرخهی هیدرولوژیکی است (بافکار و همکاران، 1386). یکی از مشکلات عمده در آمارها و تجزیه و تحلیل بارش، تخمین بارش در نقاط فاقد ایستگاههای بارانسنجی بهویژه ارتفاعات صعبالعبور است، بهطوری که مقادیر تخمینی ممکن است نتایج بسیار نامعقولی داشته و خطای بسیار زیادی در محاسبات و نتایج پروژه ایجاد نماید (خلیلی و همکاران، 1386).
1–3-هدف و ضرورت انجام پژوهش
ایستگاههای بارانسنجی، معمولاً با هدف اندازهگیری توزیع مکانی و زمانی بارش احداث میگردند. بنابراین نیازمند یک طراحی دقیق و اصولی هستند. هدف از انجام این پژوهش با توجه به تغییرات بارش در مناطق دشتی و کوهستانی، تعیین ایستگاههای مورد نیاز بارانسنجی با پراکنش مناسب در سطح منطقهی مورد مطالعه است. بدیهی است با افزایش تعداد ایستگاهها با پراکندگی کمتر و آمار دقیقتر میتوان گامی اساسی در جهت برنامهریزی، تصمیمگیری و مدیریت دقیق و اصولی در زمینههای مختلف برداشت.
فرم در حال بارگذاری ...
[شنبه 1400-05-16] [ 02:25:00 ق.ظ ]
|