پس در این نوشتار با در نظر گرفتن موضوع فوق و با استعانت از الطاف الهی سعی بر آن است،  ریشه ها و پیامدهای تکلّف در دین که سبب آسیبهای فردی و اجتماعی گشته، با توجه به مقتضیات جهان کنونی مورد تحلیل و ارزیابی قرار گیرد. بدین ترتیب در فصل اول، کلیاتی از این پژوهش مورد بررسی قرار می گیرد، در فصل دوم، مفهوم و روش دینداری از دیدگاه آیات و روایات، و طی آن مفهوم دین و دیدگاههای گوناگون درباره آن، بصیرت دینی، تقلید در احکام فقهی، تفاوت انتساب به یک دین و تدین به آن  تبیین می شود. تکلیف دینی و دینداری تکلیف محور و مفهوم مکلّف بودن در دین، تکلیف دینی و آزادی انسان، مروری بر رابطه حق و تکلیف از دیدگاه اسلام، مفهوم و معیار تساهل و تسامح و قاعده نفی حرج و قاعده لاضرر در فقه اسلامی، در فصل سوم بررسی خواهد شد.

و در فصل چهارم، به بررسی و نقد سخت گیری در دینداری از نظر عقیده و عمل پرداخته می شود. خرافات، غلو، کثرت گرایی، و تعصب از جمله گونه های انحراف از معیارهای ثبات عقیده، و وسواس، تقلید از عوام، بدعتها و پیرایه ها، آداب و رسوم قومی و محلی غلط و امیال 

خرید متن کامل این پایان نامه در سایت nefo.ir

  شخصی از جمله گونه های انحراف از تقید دینی صحیح است که ضمن بررسی آن، عوامل مؤثر در دینداری عاری از تکلّف مثل تقوا، اخلاص، یقین، و علم به حکمت عبادات بیان می شود. و در این ارتباط بررسی قاعده احتیاط در تفهیم موضوع مؤثر است.

جمع بندی و نتیجه گیری از بحث مذکور، در فصل پنجم تکمیل کننده بحث می باشد.

همچنین قابل ذکر است جهت ترجمه آیات قرآن، از ترجمه آیت الله مکارم شیرازی وجهت ترجمه جملات نهج البلاغه، از ترجمه محمد دشتی استفاده شده است.

از آن جایی که هرکاری بدون توکل بر خدا و استعانت ائمه معصومین (علیهم السلام) ابتر و ناقص است، با زبان وحی از او می خواهم:

رَبِّ أَدْخِلْنی‏ مُدْخَلَ صِدْقٍ وَ أَخْرِجْنی‏ مُخْرَجَ صِدْقٍ وَ اجْعَلْ لی‏ مِنْ لَدُنْكَ سُلْطاناً نَصیراً

خداوندا (در هر کار) مرا با صداقت وارد کن و با صداقت خارج ساز و از سوی خود حجتی یاری کننده برایم قرار ده.

فصل 1-         کلیات

1-1-                        تعیین موضوع تحقیق و اهمیت آن

انسان بر اساس خلقت و فطرتش نیازمند به دین است و مسئله دینداری او را ملزم می کند  برای انجام تکالیف دینی به دین مراجعه نماید. دین مجموعه عقاید، اخلاق،  قوانین و مقرراتی با  هدف رستگاری برای اداره امور و پرورش انسان است. و تکلیف، به معنی موظف کردن در مقابل تعالیم الهی و تبعیت از امر و نهی پروردگار است.