جنگل یک بوم­سازگان طبیعی است. بوم­سازگان طبیعی به منطقه­ای ناهمگن گفته می­شود که اجزاء تشکیل­دهنده آن در زمان و مکان متنوع­اند. در حفظ چنین شرایطی، هر گونه دخالت باید با درک صحیح از آن مجموعه و شناخت کامل انجام پذیرد (عابدی، 1385؛ نمیرانیان، 1375).
جنگل­های شمال كشور كه به جنگل­های ناحیه رویشی هیركانی یا خزری- جنگلهای مرطوب شهرت یافته­اند، همچون نواری سبز حاشیه جنوبی دریای خزر و نیم­رخ شمالی رشته كوه البرز از آستارا تا گلیداغی را به طول تقریبی 800 كیلومتر و عرض 20 تا 70 كیلومتر و تا ارتفاع 2800 متری از سطح دریا پوشانده­اند و دارای بیش از 80 گونه درختی و 50 گونه درختچه­ای می­باشد (مروی مهاجر، 1384؛ ثابتی، 1373).
جاده­های جنگلی از الزامات مدیریت واحد جنگل محسوب می­شوند كه در حمل و نقل چوب و استفاده از سایر خدمات جنگل نقش ویژه­ای را ایفا می­كنند (مجنونیان و همكاران، 1387 ؛ پارندس و جونز[1]، 2000؛ گلبارد و بلناپ[2]، 2003). در طراحی و ساخت جاده­های جنگلی باید توجه داشت كه به بوم­سازگان و محیط زیست جنگل آسیب كمتری وارد شود (اكبری و همكاران، 1387). توسعه پایدار و اجرای بهینه طرح­های جنگل­داری مستلزم ایجاد شبکه­هایی از جاده­های اصلی و فرعی می­باشد (جمشیدی­کوهساری و همکاران، 1387). خاک عمده­ترین مصالح ساختمانی راه­های جنگلی بوده و در عین حال بستر آن را تشکیل می­دهد. پوشش گیاهی استقرار یافته بر روی خاک هر منطقه نشان­دهنده پایداری خصوصیات مطلوب فیزیکی و شیمیایی خاک و نیز مساعد شدن شرایط اقلیمی می­باشد (کرمی، 1364؛ سهرابی، 1383). احداث جاده در یک منطقه جنگلی کوهستانی در واقع یک دخالت عمده در طبیعت دست نخورده و ناشناخته جنگل بوده و منجر به بهم زدن تعادل طبیعی می­شود. به همین خاطر شناخت و آگاهی از ویژگی­های زمین­شناسی­، ریخت­شناسی و خاک­شناسی منطقه­ای که جاده از آن عبور می­کند از 

خرید متن کامل این پایان نامه در سایت nefo.ir

  مهمترین عوامل موثر در اتخاذ تصمیم­های مناسب به منظور کاهش هزینه­های سنگین ساخت جاده و گزینش شیوه­های اصولی در نگهداری و نیز بازسازی راه­های جنگلی می­باشد (جمشیدی­کوهساری و همکاران، 1387؛ مجنونیان و همكاران، 1387). در قسمت تعاریف و مفاهیم در رابطه با جاده جنگلی، گونه توسکا و خاک جنگلی توضیحات کاملتری ارائه می­شود.
 
1-2- مسأله
در بسیاری از مطالعاتی که در کشور ایران انجام شده، رویش درختان مورد بررسی قرار گرفته است. این تحقیق به بررسی ویژگی­های خاك جاده و خصوصیات رویشی درختان توسکای موجود در حاشیه جاده و توده داخل عرصه و نیز بالادست و پایین دست جاده و رو و پشت درختان به جاده می­پردازد و همبستگی خصوصیات خاک و پارامترهای رویشی نیز بررسی شد. تلاش این تحقیق در جهت یافتن پاسخ برای سوالات زیر می­باشد:
1- آیا بین رویش (ارتفاع کل، قطر برابر سینه، شروع شاخه دوانی، تقارن تاج و شادابی) گونه توسکای ییلاقی در حاشیه جاده­های جنگلی درجه 1 نسبت به درجه 2 تفاوت معنی­داری وجود دارد؟
2- آیا تفاوت معنی­داری بین اثر ویژگی­های خاک اطراف جاده و درون عرصه بر رویش درختان توسکا وجود دارد؟
 
1-3- فرضیات
1- بین تغییر عرض جاده و میزان رویش درختان توسكا حاشیه جاده رابطه معنی­داری وجود دارد.
2- اثر تغییرات فیزیکی و شیمیایی خاك در حاشیه جاده بر رویش توسكا معنی­دار است.
1-4- اهداف
1- شناسایی مشخصات فیزیکی (بافت، وزن مخصوص، رطوبت) و شیمیائی (pH ،Ec ، آهک، کلسیم، منیزیم، نیتروژن، فسفر و پتاسیم) خاک در منطقه دارابکلا-مازندران
2- شناسایی وضعیت رویش درخت توسکا در حاشیه جاده
 
1-5- تعاریف و مفاهیم
1-5-1- دوایر سالانه
ویژگی­های رویشگاه به شکل متناسبی در پوشش گیاهی منعکس می­شود و شاخص­های کیفیت را می­توان در پوشش گیاهی یافت نمود (بارنس[3]، 1998). رشد درخت ترکیبی از عوامل محیطی شامل انسان و طبیعت می­باشد که الگوی رویش درخت را در طول زمان تغییر می­دهد. با شناخت شرایط محیطی که توسط حلقه­های رویشی درختان نشان داده می­شود بهتر می­توان شرایط محیطی را در آینده پیش­بینی کرد (عابدینی و همکاران، 1387 ؛ حبیبی بی بالانی، 1387). چوب نتیجه یک فرآیند بیولوژیکی می­باشد که تحت تاثیر دامنه گسترده­ای از عوامل ژنتیکی و محیطی رشد می­کند و ویژگی­های متفاوتی دارد. درک فرایندی که سبب رشد درختان می­شود، به درک چگونگی پدید آمدن خصوصیات متفاوت چوب کمک می­کند (پانچس[4] ، 2004). تنش گیاهان در روی حلقه­های رویش بسته به نوع گونه، شکل رشد، موقعیت رویشگاه، نوع خاک، مبدا ژئولوژیکی و وقوع تنشهایی مانند مسمومیت، هجوم انگل ها، پای کوبی و فشرده شدن خاک متفاوت می­باشد (والتر[5] ، 1973).
 
1-5-2- جاده­های جنگلی
 

1-5-2-1 ضرورت احداث جاده­های جنگلی