:

با توجه به رشد روز افزون جمعیت و افزایش نیازهای آبی،لزوم اجرای پروژه های کوچک و بزرگ هیدرولوژیکی به منظور ذخیره سازی،انحراف یا انتقال آب و نیز مطالعات آبخیز داری هر چه بیشتر مطرح می شود و اجرای چنین طرح هایی نیاز به مطالعات دقیق و تجزیه و تحلیل داده های هواشناسی دارد.

بارش ناگهانی یا آب ناشی از ذوب برف مقدار زیادی آب در اختیار بشر قرار می دهد،چنانچه پیش از طراحی هر گونه سازه ای از قبیل کانال های آبیاری و زهکشی مسیرهای دفع و جمع آوری فاضلاب شهری سدها،پل هاو…پیش بینی بارش های ناگهانی و یا آب ناشی از ذوب برف که حجم زیادی از آب را فراهم می کنند و زیان های غیر قابل جبران جانی و خسارات مالی بسیاری را در بر خواهد داشت،اهمیت به سزایی دارد.

علاوه بر این کشور ایران از لحاظ جغرافیایی بدلیل همجواری با مناطق خشک،مرکز پر فشار جنب حاره ای و شرایط آب و هوایی حاکم بر این سیستم،از بارش کمی برخوردار است.در مناطق جنوبی کشور،در نتیجه حاکمیت شدیدتر و طولانی تر این سیستم،مسئله خشکی حادتر می شود،با افزایش هر چه بیشتر حاکمیت اقلیم خشک بر مناطق جنوبی و مرکزی کشور،روستاها و شهرها نیز جمعیت خود را از دست می دهند.در طی سال های اخیر بدلیل خشکسالی های پی در پی بسیار از کشاورزان اراضی زراعی خود را رها ساخته و به شهرها مهاجرت نموده اند.این امر بخصوص در مناطق جنوبی،بویژه جنوب شرقی کشور بسیار چشمگیر است.

قرار گرفتن ایران بین سرزمین های پهناور سیبری در شمال،دریای مدیترانه در غرب،بیابانهای آفریقا و عربستان در جنوب غربی و دریای عرب و سرزمین هندوستان در شرق سبب شده است که هر کدام از این همسایگان در دوره معینی از سال آب و هوای ایران را تحت تاثیر قرار دهند.شرایط آب و هوایی این سرزمین ها توسط توده های هوایی و سیستمهای فشار در خلال حالات ویژه گردش عمومی جو در پهنه ایران گسترده میشود.

پدیده مونسون نیز یکی از توده های هوا موثر بر بارش نواحی جنوبی کشور می باشد که با ورود خود به کشور بارش هایی را در فصل تابستان ایجاد میکند.با توجه به اهمیت این بارش ها بویژه در فصل تابستان،که بیشتر مناطق کشور خشک و بدون بارش هستند بسیار 

خرید متن کامل این پایان نامه در سایت nefo.ir

  حائز اهمیت است.با بررسی و شناخت تاثیرات این پدیده و تعیین قلمرو بارشی آن در کشور می توان گام مهمی در راه پیشرفت و توسعه کشور برداشت.

فصل اول: طرح تحقیق و پیشینه پژوهش

1-1- بیان مسئله، ضرورت و اهمیت موضوع

کشورایران از لحاظ جغرافیایی به دلیل حاکمیت پر ارتفاع جنب حاره ای (STHP) وشرایط آب وهوایی حاکم بر این سیستم، از بارش کمی برخوردار است.در مناطق جنوبی کشور، در نتیجه حاکمیت شدیدتر و طولانی تر این سیستم ، مسئله خشکی حادتر می شود. بارش های سالانه اندک ، کوتاه بودن دوره بارش و نزول بارش ها بصورت رگبارهای شدید وکوتاه مدت از خصوصیات بارز این نوع اقلیم می باشد. یک منطقه خشک ممکن است روزهای متمادی را در خشکی بسر برده وگاه که بارشی اتفاق می افتد ، به سبب شرایط فیزیکی حاکم بر طبیعت وشرایط آب وهوایی نا بهنجار این مناطق ، مقدار قابل توجهی آب در مدت چند روز یا چند ساعت ریزش کرده و سیلابهای مخربی ایجاد می کند. سیل همه ساله در گوشه وکنار این کشور خسارت های هنگفت وغیر قابل جبرانی ایجاد می کند. هر سال چندین نفر بوسیله سیل جان خود را از دست می دهند، هزاران متر مکعب آب شیرین وارد آبهای شور شده و بدین ترتیب از دسترس خارج می شود، در حالیکه هر قطره آن ارزش حیاتی دارد. همه ساله میلیون ها تن خاک ارزشمند بوسیله سیلابها وارد دریاها ودریاچه ها می شود، در صورتی که برای تشکیل هر سانتی متر آن در شرایط کشور ما چند دهه وگاه چند صد سال وقت لازم است. بارانی که بعداز روزها انتظار می بارد،از دسترس خارج شده وضمن آن آسیب های جدی وماندگار بر جای می گذارد .این مساله هم اکنون نه تنها در مناطق مورد مطاله، بلکه یک مشکل جدی وتهدید کننده برای کل کشور است. به گونه ای که بسیاری از برنامه های عمرانی وزیربنایی کشور تحت الشعاع این مساله قرار گرفته است. همه ساله بخش هنگفتی از بودجه سالانه کشور صرف بازسازی قسمتی از خرابیهای حاصل از این پدیده می شود. چرا که بازسازی وترمیم بسیاری از خرابیها واقعا امکان پذیر نمی باشد. ترمیم واصلاح خاکهای فرسایش یافته ،مزارع وباغات ویران شده شاید اصلاً امکان پذیر نباشد.(لشکری،1375)

2-1- ضرورت و اهمیت تحقیق

ازآنجائیکه کشور ایران در تقسیم بندیهای اقلیمی در منطقه نیمه خشک وخشک قرار دارد، تغییرات میزان بارش تاثیر بسزایی بر کشاورزی ،اقتصاد وبه طور کلی سایر مسائل کشور دارد.شناخت منابع رطوبتی برای مطالعه بارش های کشور بسیار حائز اهمیت است.در مبحث کشاورزی ،در صورت آگاهی از منابع آبی در فصل کاشت پیش رو،می توان در زمینه سرمایه گذاری در بخش های مختلف وحتی نوع کشت بهینه تصمیم گیری نمود. بدیهی است که در صورت پیش بینی کمبود آب می توان از اتلاف بخش قابل توجهی از سرمایه گذاری ها جلوگیری کرد. می توان با پیش بینی سال های تر وخشک برنامه ای جهت بهینه کردن استفاده تلفیقی از منابع آب زیرزمینی ومنابع آب سطحی برای مصارف کشاورزی ارائه نمود.

میانگین بارندگی درکشورایران 250 میلی متر در سال تخمین زده می شود که در مقایسه با میانگین بارش 860 میلی متردر سال برای کره زمین ، جزء مناطق با اقلیم نسبتا خشک می باشد. از طرفی با توجه به ناهمواری های متعدد و توپوگرافی متنوع کشور وعوارض جغرافیایی ، توزیع بارندگی در کشور بسیار متفاوت بوده و میانگین بارندگی در شهرهای ایران از 1940 میلی متر در سال در بندر انزلی تا 62 میلی متر در سال در زابل متغیر می باشد. معیارهای پر آبی یا کم آبی دریک کشور، منابع آب تجدید شونده است. سرانه آب تجدید شونده در دنیا برای هر نفر 7400 متر مکعب می باشد. متخصصان هیدرولوژی مرز کم آبی یک کشور را1000 متر مکعب برای هر نفر ذکر کرده اند که در ایران میانگین آب تجدید شونده 1500 متر مکعب در سال برای هر نفر تخمین زده می شود.