آنچه در دهه­های اخیر بیش از پیش نمود پیدا كرده است، بین­المللی شدن تجارت و روی آوردن شركت­ها به بازار جهانی است. تعداد فزاینده­ای از شركت­ها در این فضا فرصت مناسبی برای گسترش فعالیت­های بین­المللی­شان به منظور كسب اهدافی چون رشد، كسب سود و فروش، ایجاد تنوع برای ریسك­های تجاری و حتی تلافی حضور خارجی­ها در بازارشان، یافته­اند. در این شرایط تقریباً تمام شركتها بدون توجه به اندازه­ی آن­ها و صنعت در حال فعالیت یا ملیت­شان با این واقعیت مواجه هستند و دریافته­اند كه انتخاب گزینه­ی عدم فعالیت در بازارهای جهانی به زودی برای آن­ها دیگر وجود نخواهد داشت. شرکت­های تولیدی، از این دسته شرکت­ها هستند. با توجه به آنچه گفته شد، درک صحیح از مفهوم بازاریابی می­تواند در جهت تحقق صادرات و حضور در بازارهای جهانی مفید باشد. مفهومی که می­توان آن را ترکیبی از علم و هنر دانست، این مفهوم در عصر حاضر با توجه به تحولات و سیر صعودی تغییرات و پیشرفت­ها، تنها یاری دهنده و ضامن بقای شرکت­های تولیدکننده است. باید دانست که مفهوم بسیار انعطاف‌پذیر بازاریابی، شرکت­ها را یاری می­دهد تا در هر عصری و در مقابله با هر تحولی راه مناسب را پیش گیرند. در عصر حاضر نیز باید توجه داشت که بازاریابی چه افقی را برای پیشرفت و بقا، پیش روی شرکت­ها می­گشاید. امروزه که با عبور از جریان تولیدگرایی به بازارگرایی و بازاریابی، مشتریان حرف اول را در شرکت­ها می­زنند، شرکت­ها به دنبال جذب و حفظ آن­ها در برابر رقبا می­باشند. عملکرد صادراتی شرکت­های تولیدی یکی از عوامل تأثیرگذار در توسعه صادرات هر کشور تلقی می­شود که نمی­توان نقش آن را نادیده گرفت. تولیدکننده می­بایستی قابلیت و قدرت ایجاد ارتباط با مصرف­کننده یا خریدار را داشته باشد تا بتواند موقعیت خود را در بازار تثبیت کند. بنابراین، لازمه­ی بقا شرکت­ها در عرصه­ی بین­المللی و توسعه­ی صادرات توجه به امر بازاریابی و بازارگرایی است. شرکت­های بازارگرا دارای مزیت رقابتی در سرعت پاسخ­گویی به نیازهای بازار و مشتریان می­باشند، همچنین در پاسخ به فرصت­ها و تهدیدات بازار اثربخش عمل می­کنند (رضویان، 1390).

1 ـ 2) بیان مساله

عصر فناوری، برای انسانهای درگیر در زندگی ماشینی، دستیابی به یك ارتباط توأم با عواطف و احساسات و ارضای نیازهای عاطفی را به یك آرزوی دست نیافتنی تبدیل كرده است و برای بازاریابانی كه تیزبینانه همة تحولات پیرامون را برای كسب یك موقعیت مناسب كنكاش می‌كنند، شاید این نكته كمتر مورد توجه قرار گرفته باشد. با توجه به این نكته كه امروزه مشتریان به شدت زیر بمباران تبلیغاتی شركتهای مختلف قرار دارند و به طور معمول روزانه هزاران تبلیغ و پیام بازرگانی را دریافت می‌دارند، انتخاب آنها به چه صورت خواهد 

خرید متن کامل این پایان نامه در سایت nefo.ir

  بود؟ آیا مشتریان خسته از همه تبلیغات مختلف كدام محصول و خدمت را انتخاب خواهند كرد؟ داشتن یك تجربه خرید مثبت و یك احساس خوشایند از فرایند خرید چه میزان در انتخاب آنان مؤثر خواهد بود؟ و این همان كاربرد بازارگرایی در بازاریابی امروز است (روان‌بد، 1391). از طرفی همراه با تخصصی­تر شدن دانش و تكنولوژی، تقاضاها و بازارها هم به سمت تخصصی­تر شدن حركت می­كنند و فعالیت نمودن در یک مقیاس وسیع دیگر حتی از عهدة بزرگترین شرکتها و معظم‌ترین کمپانی‌ها نیز بر نمی­آید. این امر بویژه برای شرکتهای دولتی دشوارتر خواهد بود (بیگدلو، 1385). افزون بر موارد فوق؛ سرعت رشد در دهه‌های اخیر حاكی از آن است كه كشورمان در حال گذر از یك اقتصاد نیمه صنعتی به یك اقتصاد صنعتی است كه توجه به تولید و بازاریابی و بهره‌ور بودن آنها می‌تواند ضمن سرعت بخشیدن به رشد و توسعة اقتصادی، آنها را در مسیری صحیح و اصولی هدایت كند. بنابراین، می‌توان گفت درجه توسعه یافتگی اقتصادی به میزان قابل توجهی به بهره‌گیری مطلوب و بهینه از منابع و امكانات تولید بستگی دارد (احدی‌نیا، 1384). كه در این اثنا عملکرد صادراتی شرکت­های تولیدی یکی از عوامل تأثیرگذار در توسعة صادرات کشور تلقی می­شود که نمی­توان نقش آن را نادیده گرفت. تولید کننده می­بایستی قابلیت و قدرت ایجاد ارتباط با مصرف­کننده یا خریدار را داشته باشد تا بتواند موقعیت خود را در بازار تثبیت کند (هائو و نگو، 2013).

1 ـ 3) اهمیت و ضرورت پژوهش

اگر چه بازاریابی در دو دهة اخیر با تحولات بسیار گسترده‌ای روبرو شده است و انواع  رویکردها، استراتژیها، مدلها والگوها را تجربه کرده است، اما بازارگرایی رویکرد جدیدی است که:

1. مبنای بازارسازی و بازارداری؛

1. لازمة تنظیم استراتژیها، برنامه‌ریزیها، ارزیابیها، اصلاحات و اقدامات؛

1. شرط موفقیت مدیریت بازاریابی؛

1. پیشنیاز هر نوع تصمیم‌گیری درست در فروش و بازاریابی؛

1. زمینه‌ساز تحول و دگرگونی می‌باشد (هائو و نگو، 2013) كه الزامات اشاره شده در بالا جزء مؤلفه‌های ضروری و انكارناپذیر سازمانهاست كه ضرورت تحقیق حاضر نیز تلقی می‌گردد. از سویی با توجه به اهمیت و نقشی که فرهنگ بازارگرایی می­تواند برای شرکتهای تولیدی­ (در رأس آن جامعة مورد تحقیق) داشته باشد، بیان ابعاد مختلف آن و همچنین شناسایی ویژگی­های بازارگرایی شرکت­ امری ضروری است. مهمتر این که تاکنون تحقیقی در این زمینه صورت نگرفته که رابطة بین فرهنگ بازارگرایی و عملکرد صادراتی صنایع استان اردبیل را بررسی نماید، و نهایتاً اینکه در این تحقیق معیارهای مالی، غیرمالی و همچنین متغیرهای تعدیل­کننده مورد بررسی قرار گرفته است که در تحقیقات پیشین مورد بررسی قرار نگرفته­اند و بلکه پیشنهاد شده­اند. لذا این تحقیق در نوع خود از این حیث بی­نظیر است.