1-1) صرع

صرع[1] یک اختلال پیچیده سیستم عصبی مرکزی و دومین اختلال نورولوژیک بعد از سکته مغزی است (Hopkins, et al., 1995). در این بیماری یک ناحیه محدود از مغز و یا نواحی گسترده­ای از آن فعالیت­های کنترل نشده خود­بخودی نشان می­دهندکه به شکل تشنج نمایان می­شود ((Cavalheiro, et al., 1991. تشنج به تغییر زودگذر رفتار در نتیجه تخلیه نورونی مکرر، همزمان وغیر نرمال جمعیت‌های نورونی در سیستم عصبی مرکزی اشاره دارد. صرع معمولا در نتیجه کاهش عوامل مهاری یا افزایش شدید تحریک­پذیری در بخشی از شبکه نورونی مغز رخ می­دهد (Stafstrom, 2003).

از عوامل مختلف ایجاد­کننده این بیماری می­توان به آسیب­ها و ضربات مغزی، استعمال بی­رویه دارو­ها یا برخی ترکیبات محرک، عفونت­های سیستم عصبی مرکزی، شوک عاطفی، اختلالات متابولیک، الکل، تومورهای مغزی و مشکلات عروقی مغز اشاره کرد (Vadlamudi and Scheffer et al., 2003). صرع معمولا قابل کنترل اما غیر قابل درمان است (Cascino, 1994) و در بسیاری مواقع علت ایجاد صرع در

خرید متن کامل این پایان نامه در سایت nefo.ir

 بیماران ناشناخته باقی می­ماند (Rall and Sheifer, 1991).

از آنجایی که برهمکنش ترکیبات گیاهی با اجزاء سلولی دخیل در تحریک­پذیری در مواردی افزایش تحریک­پذیری و زمینه­سازی فعالیت تشنجی را باعث می­شوند، از این رو شناسایی این دسته از ترکیبات و مکانیسم­های دخیل در صرع­زایی آن­ها نیز همانند شناسایی ترکیبات ضد­صرع دارای اهمیت است.

1-2) اسانس­های گیاهی

اسانس­های گیاهی متشکل از 20 الی 60 جزء با غلظت­های متفاوت می­باشند که 2 یا 3 جزء عمده­ی هر اسانس ویژگی­ها و اثرات بیولوژیکی آن را تعیین می­کند (Bakkali, et al., 2008).

Faleiro و همکاران در سال 2003 گزارش کردند که فعالیت ضد­میکروبی اسانس­های گیاهی توسط بیش از یک جزء صورت می­گیرد.

Ipek و همکاران نیز در سال 2005 نشان دادند که اجزای عمده­ی اسانس­های گیاهی مثل تیمول، اوجنول، سافرول، کاروون، لینالول و سیترونلول ویژگی­های بیولوژیک و بیوفیزیولوژیک اسانسی که از آن جدا شدند را نشان می­دهند.

از طرفی Cal در سال 2006 مطرح می­کند که ترکیبات متعدد اسانس­های گیاهی، در تعیین بوی خوش، چگالی، رنگ، آبدوستیا چربی دوستبودن اسانس، میزان نفوذ­پذیری غشاء به اسانس و در نهایت در توزیع سلولی اسانس ایفای نقش می­کنند. که توزیع سلولی فاکتور تعیین کننده­ی بسیار مهمی در عملکرد اسانس است، زیرا بسته به جایگاه اسانس در سلول، مسیر­های سیگنالینگ متنوعی ممکن است به راه بیفتد. همچنین پیشنهاد شده که ممکن است ترکیبات جزئی موجود در اسانس فعالیت اجزای عمده را تعدیل کنند (Santana-Rios, et al., 2001). پس در واقع تنها ترکیب عمده اسانس­ها مسئول اثر بیولوژیکی نیست بلکه اثرات توسط مجموعه­ای از اجزا صورت می­گیرد.

انواع مختلفی از ملکول­ها از جمله هیدروکربن­ها، الکل­ها، آلدهید­ها، استر­ها، لاکتون­ها و فنول­ها در اسانس­های گیاهی وجود دارد (Dorman and Deans, 2000). بطور کلی اسانس­های گیاهی از نظر منشأ بیوسنتزی به دو گروه مجزا تقسیم می­شوند: گروه اصلی که شامل ترپن­ها و ترپنوئیدها می­باشد، گروه دیگر که از ترکیبات آروماتیک و آلیفاتیک تشکیل شده است.