می­توان دریافت که چرا رویکردهای تازه روبرویی با سکونتگاه­های غیررسمی، بر توانمند­سازی و بهبود کیفیت­های محیطی این اجتماعات با بهره­گیری از دارایی­ها و ظرفیت­های فیزیکی، انسانی و اجتماعی آن­ها تاکید دارند. رویکردهایی که می­کوشند این اجتماعات را هم از دیدگاه اجتماعی و هم کالبدی به شهر مادر پیوند دهند.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

  

خرید متن کامل این پایان نامه در سایت nefo.ir

 

 

 

 

فصل اول:

 

کلیات پژوهش

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1-1 بیان مسئله

 

سکونتگاه غیر­رسمی، ناظر بر محل اسکان بخشی از جمعیت شهری در جهان سوم است که خارج از بازار رسمی زمین و مسکن و بر پایه قواعد و قول و قرارهای خاص خود، به دست خود ساکنان این گونه مکان­ها ساخته شده است (صرافی، 1387، 8).این گونه سکونتگاه­ها اغلب دارای ویژگی­های زیر هستند (www.undro.org.ir):

 

• مسکن ­سازی شتاب­زده توسط استفاده­کنندگان که عمدتا به دلیل نبود پروانه ساختمان و پیروی نکردن از برنامه­ریزی رسمی شهرسازی، مجموعه­ای نابسامان به وجود می­آورند.

 

• پیوستگی عملکردی با شهر اصلی و گسست کالبدی از آن با تجمعی از اقشار کم­درآمد.

 

• محیطی با کیفیت پایین زندگی و کمبود شدید خدمات و زیربناهای شهری و تراکم بالای جمعیتی.

“مسکن­گزینی در این گونه سکونتگاه­ها در واقع کوششی است که تهیدستان نامتشکل شهری و مهاجران روستایی برای حذف اجاره مسکن از سبد هزینه­های خانوار انجام می­دهند و بر خلاف این باور نادرست که سکونتگاه­های این چنینیمعضلی کالبدی، اجتماعی و فرهنگی است، نبود یا حذف این سکونتگاه­ها در کشورهای جهان سوم می­تواند به شورش­های شهری و رشد جمعیت زیر خط فقر شتاب دهد”(پیران، 1387، 18).

 

رئیس برنامه اسکان بشر اعلام نموده است که سال 2007 نخستین سال در تاریخ بشر است که بیش از نیمی از جمعیت جهان در شهرها به سر برده­اند و در همین سال، شاهد عبور تعداد جمعیت ساکن نواحی فرودست شهری از مرز یک میلیارد نفر بوده­ایم؛ یعنی یک نفر از هر سه نفر شهرنشین. از اینرو می­توان گفت شهری شدن فقر از بزرگ­ترین چالش­های توسعه جهانی است که در صورت تداوم روند نامطلوب کنونی، در طی سه دهه آتی شامل 2 میلیارد نفر ساکن نواحی فرودست شهری خواهد شد (صرافی، 1387، 6). با توجه به افزایش جمعیت شهرها، چنین برآورد می­شود که امروزه نزدیک به 850 میلیون نفر یا 42.7 درصد جمعیت شهری جهان در حال توسعه در زاغه­ها و سکونتگاه­های غیررسمی زندگی می­کنند (مشکینی، 1388، 42).

 

اگرچه به طور متوسط در مقایسه با بسیاری از کشورهای در حال توسعه، سکونتگاه­های غیررسمی در ایران از کمیت و کیفیت مسکن و زیربناهای بهتری برخوردارند، اما با توجه به جهانی شدن اقتصاد با پیامدهایی همچون شهری شدن فقر و دو سطحی شدن جامعه، تداوم و چاره نکردن این شرایط، می­تواند به شکاف بیشتر انتظارات و واقعیات در اجتماعات غیررسمی بیانجامد و آن­ها را محمل عصیان و آسیب­های بیشتر کند(www.undro.org.ir).

 

به کیفیت­های فضایی در سکونتگاه­های غیررسمی می­توان از دو دیدگاه نگریست. از سویی این سکونتگاه­ها به دلایلی همانند عجله درساخت و ساز، مصالح نامناسب، بی­برنامگی، توانایی مالی و فنی پایینو بی­توجهی به مسئله کیفیت فضای زندگی در هنگام ساخت به دلیل نیاز فوری سرپناه،از کیفیت پایین فضاهای همگانی رنج می­برند و نگاه کمی برای پیوند دادن این سکونتگاه­ها با شهر مادر بسنده نیست. بنابراین در بهسازی این سکونتگاه­ها نباید از کیفیت چشم پوشید. و این می تواند زمینه ورود دانش طراحی شهری به مسئله اسکان غیررسمی باشد.

 

افزون بر همه این­ها با نگاهی به بافت­های برخی سکونتگاه­های غیر­رسمی که به شیوه تصرف خزنده شکل گرفته­اند، می­توان شباهت­هایی را میان آن­ها و بافت­های انداموار روستایی و یا تاریخی یافت. کیفیت هایی همچون گذرهایی پیچ در پیچ، فضاهای باز خرد مقیاس، تباین و دیدهای متوالی متنوع، شاید در پس به هم ریختگی و آلودگی این سکونتگاه­ها رنگ باخته باشد. اما مطالعه آن­ها می­تواند بستر­ساز پدید آمدن الگویی جایگزین برای توسعه­های “بساز و بفروشی” باشد، توسعه­هایی که نخست طراحی و آماده­سازی می­شوند و پس از آن مشتری­های جورواجور با قدرت خرید مشابه برای آن­ها جستجو می­شوند.

 

 

 

1-2 اهمیت و ضرورت پژوهش

………………………………………………………………………………………………………………………..  464

 

8-1- الف: اشکوب آپسین ………………………………………………………………………………………………….   464

 

8-1-ب: اشکوب آلبین ……………………………………………………………………………………………………….   470

 

8- 2- الف: مرز آپسین/آلبین در برش کوه منگشت …………………………………………………………..   476

 

8- 2-ب: مرز آپسین/آلبین در برش کوه بنگستان ……………………………………………………………..   477

 

8- 2-ج: مرز آپسین/آلبین در برش کوه میش …………………………………………………………………..   480

 

8- 2- د: نبود چینه شناسی آلبین زیرین در برش های مورد مطالعه و زون ایذه ………………   481

 

8- 3: مرز آلبین/سنومانین در برش های مورد مطالعه ………………………………………………………..   482

 

8- 3-الف: مرز آلبین/سنومانین در برش کوه منگشت ……………………………………………………….   483

 

8- 3-ب: مرز آلبین/سنومانین در برش کوه پیون ……………………………………………………………..   484

 

8- 3-ج: مرز آلبین/سنومانین در برش کوه بنگستان ………………………………………………………….   485

 

8- 3-د: مرزآلبین/سنومانین در برش کوه میش …………………………………………………………………   489 

خرید متن کامل این پایان نامه در سایت nefo.ir

 

 

8- 3-ه: مرزآلبین/سنومانین در برش کوه آنه ……………………………………………………………………   489

 

 

 

فصل نهم: نتیجه گیری

 

9- الف : لیتواستراتیگرافی ………………………………………………………………………………………………….   491

 

9-الف-1: برش تاقدیس پیون ……………………………………………………………………………………………   491

 

9-الف-2: برش تاقدیس منگشت ………………………………………………………………………………………..  491

 

9-الف-3: برش تاقدیس بنگستان ………………………………………………………………………………………..   492

 

9-الف-4: برش تاقدیس میش …………………………………………………………………………………………….   493

 

9-الف-5: برش تاقدیس آنه ……………………………………………………………………………………………….   494

 

9- ب: بایواستراتیگرافی ………………………………………………………………………………………………………   495

 

9-ب-1: برش تاقدیس پیون ………………………………………………………………………………………………   495

 

9-ب-2: برش تاقدیس منگشت …………………………………………………………………………………………..   495

 

9-ب-3: برش تاقدیس بنگستان ………………………………………………………………………………………….    496

 

9-ب-4: برش تاقدیس میش ………………………………………………………………………………………………    496

 

9-ب-5: برش تاقدیس آنه …………………………………………………………………………………………………    497

 

9- ج: مطالعات ایزوتوپی ……………………………………………………………………………………………………   497

 

9- د: مطالعات حوادث بی هوازی اقیانوسی ………………………………………………………………………   498

 

9- ه: مرزهای کرونواستراتیگرافی ………………………………………………………………………………………   498

 

9- ه- 1: مرز آپسین/آلبین در برش های مورد مطالعه و نبود چینه شناسی آلبین زیرین ……………..   498

 

9- ه- 2: مرز آلبین/سنومانین در برش‌های مورد مطالعه  …………………………………………………..   498

 

9- و: مطالعات پالئونتولوژی ………………………………………………………………………………………………..   499

بی‌شک برنامه ریزی و هرگونه تغییر در اجزای شهری و اجرای پروژه‌های مختلف، در هر جای دنیا عواقبی را به دنبال دارد.گاهی اجرای این پروژه‌های شهری، با جابه جایی گسترده جمعیت همراه بوده و این انتقال فیزیکی جمعیت، جابه جایی فرهنگی و نیز مجموعه‌ی وسیعی از پیامدها را در الگو و سبک زندگی، ارتباطات انسانی و شبکه‌های همسایگی، سلامت و رفاه اجتماعی به دنبال داشته است. در چنین شرایطی، ارزیابی پیامدهای اجتماعی، با هدف پیش بینی و تشخیص این گونه تغییرات و جابجایی‌ها و به منظور افزایش بازده پروژه‌های شهری بسیار موثر و کارساز خواهد بود. عدم شناخت و ارزیابی پیامدهای اجتماعی در بعضی موارد، تنها تحمیل کننده هزینه‌های غیرضروری‌ای بوده که در اغلب موارد، با رفع ظاهری بعضی مشکلات، به تعمیق و یا ایجاد مجموعه وسیعی از مسائل اجتماعی و فرهنگی منتهی می‌شود. در واقع، مطالعات ارزیابی پیامدهای اجتماعی، برای مرتفع کردن نیاز نظام‌های تصمیم گیری و سیاست گذاری به شناخت پیامدهای ممکن و راهکارهای کاهش پیامدهای منفی و افزایش پیامدهای مثبت، طراحی و اجرا می‌شوند.

گزارش حاضر به معرفی و بیان نتایج حاصل از بررسی پیامدهای اجتماعی احتمالی ناشی از اجرای پیاده‌راه‌سازی در محدوده میدان امام خمینی همدان و خیابان‌های ششگانه آن می‌پردازد.

 

1-2- بیان مساله تحقیق

 

میدان امام خمینی‌(ره) و خیابان‌های ششگانه منشعب از آن در مرکزیت شهر همدان واقع شده و دارای پنج کارکرد اصلی مسکونی، حمل و نقلی، تجاری- اداری،خدماتی و فراغتی می‌باشد که همین امر شیوه زندگی خاصی را در این محدوده رقم زده و به واسطه ایفای نقش ساختارهای اقتصادی و اجتماعی دائما باز تولید می‌شود. اکثریت شاغلین در این محدوده، در بخش‌های تجاری، تولیدی، اداری – انتظامی، گردشگری – توریستی، بهداشتی و درمانی، مذهبی و حمل و نقلی فعالیت دارند. عمده ترین کاربری‌های موجود در محدوده، کاربری مسکونی با سهم نسبی حدود 32.45 درصدی و کاربری تجاری در حدود 39.35 درصد می‌باشند و حدود 20 درصد به فعالیت‌های گردشگری– توریستی که در امتداد تپه هگمتانه قرار دارد،اختصاص دارد.(مطالعات مشاورین طرح،شرکت مهندسین نقش پیراوش، 1385) این محدوده بسیاری از عناصر ارزشمند تاریخی و عملکردی شهر را در خود جای داده که در حقیقت معرف هویت تاریخی و ارزشمند شهر همدان بوده و شهر را به لحاظ معنایی سامان می‌دهد. از آنجا که این میدان و خیابان‌های منتهی به آن، مرکز تجاری و مسکونی شهر بوده و از سویی ارتباط با دیگر نواحی شهر را میسر می‌کند، علاوه بر ساکنین آن، روزانه مسیر تردد هزاران کارگر، کارمند، راننده و دیگر اقشار بومی و غیر بومی می‌باشد و همین امر، عاملی موثر در تشدید گره ترافیکی این بافت مرکزی محسوب می‌شود.

 

پروژه پیاده‌راه سازی میدان امام خمینی و خیابان‌های ششگانه آن، در سال 1385 با هدف ارتقای کیفی بافت تاریخی شهر همدان و حذف ترافیک مرکزی آن، به تصویب شورای عالی مسکن و شهرسازی استان رسید. از دیگر اهداف اصلی طرح، تقویت گردشگری و افزایش جذب توریست در این منطقه می‌باشد. محدوده مورد نظر پروژه، میدان امام خمینی و شش خیابان اصلی منشعب از آن را یعنی خیابان‌های بوعلی (جنوب) اکباتان (ضلع شمالی طرح)، تختی، شهدا، باباطاهر و خیابان شریعتی را تا اولین چهارراه یا اولین میدان بعد از میدان امام خمینی شامل می‌شود. با وجود گذشت زمانی طولانی از تصویب پروژه و قطعیت کامل مجریان طرح درباره اجرایی شدن آن، در حال حاضر هیچ گونه برنامه ریزی مشخصی درباره‌ی زمانبندی، هزینه های اجرایی و یا فازبندی طرح صورت نگرفته است. پس از تصویب پروژه، یکی از فعالیتهای انجام شده در راستای آن، اجرای آزمایشی طرح در دو خیابان از خیابان‌های ششگانه (بوعلی‌-‌اکباتان) بوده است. این اجرا که با بسته شدن شبانه روزی این دو خیابان همراه بود، بدون اطلاع رسانی قبلی و یا ارائه  توضیحاتی درباره علت آن، در سال 1390 آغاز شد. اجرای این طرح دراین محدوده که مرکزیت درمانی و تجاری استان همدان محسوب می‌شوند، افزایش اعتراضات و شکل گیری تجمعاتی را از سوی 

خرید متن کامل این پایان نامه در سایت nefo.ir

  پزشکان و بازاریان منطقه در پی داشت‌ و به موجب آن پس از گذشت چند ماه،  ادامه طرح در یکی از این دو  خیابان (بوعلی) متوقف شده، ولی خیابان اکباتان که به بازار روستاییان شهرت دارد، تا پایان سال 91 همچنان بسته باقی ماند و در نتیجه آن به گفته‌ی بسیاری از کسبه، در این دو سال، بازار اکباتان دچار رکود اقتصادی شدید شد.

 

همانگونه که از توصیفات برمی‌آید، در صورت اجرای پروژه با در نظر گرفتن اهداف اصلی آن، فرایندی دست کم 10 ساله و همراه با پیامدهای وسیعی در زندگی ذینفعان مستقیم و غیر مستقیم طرح خواهد بود. از آنجا که طرح برخلاف موارد مشابه آن دردیگر نقاط کشور، محدوده وسیعی از مرکز شهر با مختصات خاص را در بردارد،  بدون شک تاثیرات احتمالی اجرای آن سطح وسیعی از منطقه را در بر خواهد داشت و تاثیر شگرفی بر شبکه و میزان تعاملات اجتماعی، فعالیت‌های اقتصادی، میزان و الگوی دسترسی به امکانات و سرویس‌های اجتماعی و الگوی حمل و نقل برجای خواهد گذاشت.گستردگی‌ طرح به اندازه ای است که  همه ساکنین، شاغلان و گروه‌های مردمی در ارتباط با این محدوده را به یک اندازه تحت تاثیر قرار نمیدهد.

 

پیامدهای مرتبط با مرحله ساخت، اگر چه مهم، ولی مقطعی بوده و انتظار می‌رود با اتمام پروژه مرتفع شوند. اما دسته دیگر و مهم تر پیامدها با اتمام پروژه و شروع زندگی و تردد در بافتی از شهر که از حیث کالبدی و عملکردی مشخصاتی کاملا متفاوت از بافت پیشین دارد، پدیدار می‌شوند.

 

همانگونه که بیان شد، در محدوده مورد نظر،در هم تنیدگی مجموعه‌ای از ساختارهای روابط اجتماعی و همسایگی، نظام روابط قدرت، الگوی دسترسی‌های اجتماعی و خدماتی، نظام اقتصادی، گذشته و هویت تاریخی و در نهایت ویژگی‌های کالبدی منطقه، منجر به ساخت اجتماعی با مشخصات کاملا متمایز از سایر مناطق شده  و بدون شک تغییر در ساختار فیزیکی و کالبدی که سهم عمده ای در شکل گیری این مجموعه اجتماعی داشته،  تغییرات مهمی‌را در سایر عناصر تشکیل دهنده و مقوم آن به دنبال خواهد داشت و مطمئنا نمی‌توان تنها با پیاده‌راه‌سازی و سنگفرش کردن این کالبد شهری، چنین نتیجه گرفت که تغییرات متعاقب آن در سایر عناصر و مولفه‌های تشکیل دهنده ی این شیوه زندگی نیز، مثبت و سودمند خواهد بود.

 

بررسی‌های انجام شده در زمینه شناخت بافت اجتماعی –  فرهنگی میدان امام و خیابان‌های ششگانه طرح، حاکی از آنست که در صورت عدم توجه به وجوه غیر مهندسی و فنی و زمینه اجتماعی فرهنگی پروژه و عدم اطلاع رسانی و نظرخواهی از مردم در مورد اجرای طرح، همانند بسیاری از پروژه‌های اجرا شده مشابه در سطح کشور، با مشکلات عدیده ای در مسیر اجرا و اتمام طرح روبرو خواهد شد.

 

بررسی حاضر در پی آنست تا با شناسایی، تحلیل، تبیین و شیوه ی مطلوب مدیریت این پیامدها، به تقویت آثار مثبت و کاهش آثار منفی اجرای پروژه بپردازد. بنابراین مساله اصلی تحقیق حاضر، عبارت است از اینکه چگونه اجرای طرح شهری چون پیاده‌راه‌سازی که در راستای بهبود کیفیت و استاندارد‌های محیطی و زندگی شهری صورت می‌گیرد، در صورت عدم توجه به موضوع پیامدهای اجتماعی اجرای طرح در مقاطع مختلف، می‌تواند آثار و نتایج نامطلوب و در مواردی جبران ناپذیر به دنبال داشته باشد که در بسیاری از موارد بروز همین آثار منفی، نادیده گرفته شدن نقاط مثبت طرح و به هدر رفتن هزینه های بسیار را منجر می‌شود.

 

1-3 اهمیت و ضرورت تحقیق

 

نگرش کنونی حاکم بر مدیریت فرایندهای تغییر حتی در عرصه‌های اجتماعی و فرهنگی نیز، نگرش مبتنی بر مهندسی است. اصطلاح مهندسی کردن یک تغییر، صرف نظر از نگرشی صرفا مکانیکی به تغییر، بیشتر به معنی تمرکز بر اصل تغییر و تلاش برای تمهید مکانیسم‌های مناسب تحقق حداکثری اهداف تغییر است. در حالی که مدیریت سیستمی‌یا به تعبیر بهتر، مدیریت اجتماعی تغییر که مستلزم اتخاذ رویکردی سیستمی‌به تغییر است، نه تنها بر اصل تغییر بلکه بر موضوعاتی چون ضرورت‌های اجتماعی آن، تناسب تغییر و محیط، آثار و نتایج ناخواسته‌ی تغییر و شیوه‌ی مدیریت جامع و همه جانبه‌ی تغییرات متکی است و معیارهای ارزشیابی فرایندهای تغییر در این رویکرد فراتر از محدوده‌ی اهداف پیش بینی شده تغییرات تعریف می‌شود. (پاکسرشت, 1389؛ص6) طرح‌های پیاده‌راه‌سازی از جمله اقداماتی در مدیریت نظام شهری به شمار می‌روند که غلبه‌ی دیدگاه مهندسی در آن هویدا است. تجربه‌ی اجرای این نوع اقدامات در کشور طی سالهای اخیر، به خوبی موید این نکته است که نگاه به شهر به مثابه فضا و کالبد حمل و نقلی و تلقی مدیریت شهری به مثابه مدیریت فضا و کالبد شهری در این طراحی‌ها غالب است و در نتیجه‌ی همین امر و غفلت از جوانب اجتماعی و فرهنگی فضاهای شهری و در مجموع فقدان نگرش سیستمی‌، منطقه واقع در طرح پیاده راه سازی، به منطقه‌ای فاقد هویت مشخص، با مسائل اجتماعی و شهری متعدد تبدیل می‌شود. پرداختن به موضوع پیامدهای اجتماعی در چنین فضایی، به خارج کردن تفکر اجرای طرح‌های شهری از چارچوب محدود مهندسی بافت به مدیریت اجتماعی طرحهای شهری کمک خواهد کرد.

 

در سطح کشور، پروژه‌های شهری و صنعتی بسیار زیادی به اجرا در آمده است که پیامدهای اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و حتی سیاسی وسیعی به دنبال داشته اند. ولی هرکدام، در نوع خود، پروژه‌ای خاص با آثار و پیامدهای منحصربه فردی بوده که همین ویژگی،  مانع تعمیم نتایج این نوع مطالعات به یکدیگر، حتی در صورت تشابه بالا می‌شود.

 

پایان نامه حاضر،  به دنبال شناخت کامل محدوده طرح،یعنی میدان امام خمینی همدان و شش خیابان اصلی آن به منظور ارزیابی پیامدهای اجتماعی پیاده‌راه‌سازی محدوده در مرحله قبل از اجرا می‌باشد و  نتایج این مطالعه می‌تواند در بخش معاونت عمران و شهرسازی شهرداری همدان (مجری طرح)، به منظوراجرای بهتر و جلوگیری از وقوع آثار منفی طرح، مورد استفاده قرار گیرد.

 

1-4- اهداف و سوالات تحقیق

 

بررسی حاضر با هدف کلی پیش بینی، تبیین و مدیریت پیامدهای اجتماعی اجرای پروژه پیاده‌راه‌سازی میدان امام   همدان انجام خواهد گرفت. اهداف جزیی مطالعه شامل موارد زیر خواهد بود:

 

1. توصیف انواع گروه‌های تحت تاثیر، شدت و اهمیت پیامدهای اجتماعی ناشی از پیاده‌راه‌سازی میدان امام همدان

 

1. تبیین و تحلیل عوامل و فرایندهای مولد پیامدهای اجتماعی پیاده‌راه‌سازی میدان امام خمینی همدان

 

1. شناسایی راهکار‌های مدیریت پیامدهای اجتماعی و طراحی الگویی برای مدیریت اجتماعی اجرای طرح پیاده‌راه‌سازی میدان امام همدان

برپایه اهداف فوق،  مطالعه حاضر در پی پاسخگویی به سوالات زیر می‌باشد:

 

1. اجرای پروژه پیاده‌راه‌سازی میدان امام و شش خیابان منتهی به آن، چه پیامدهایی را در ویژگی‌ها و ترکیب اجتماعی این منطقه به جا خواهد گذاشت ؟

 

1. میزان امنیت اجتماعی محله و بروز آسیب‌های اجتماعی در منطقه، پس از اجرای طرح چه تغییراتی خواهد کرد ؟

 

1. مهمترین پیامدهای اجرایی پروژه بر وضعیت اقتصادی و درآمدکسبه این منطقه چه خواهد بود؟

 

1. بهترین الگوی قابل استفاده برای جلب مشارکت مردم در این اقدام توسعه ای چه الگویی می‌تواند باشد و دارای چه مشخصاتی است؟

 

1. دیدگاه و نگرش مردم نسبت به اهداف، روش اجرا، نتایج مورد انتظار اجرای پروژه چیست ؟

5-2 وارون­سازی داده­های مصنوعی الکترومغناطیس هوابرد حوزه فرکانس.. 94
5-2-1 وارون­سازی مقید داده­های مصنوعی استاندارد حاوی نوفه. 96
5-2-2 وارون­سازی مقید داده­های مدل مصنوعی با پیچیدگی­های ساختمانی. 103
5-3 وارون­سازی مقید و تفسیر داده­های هوابرد منطقه باریکا 107
5-3-1 پهنه­های برشی منطقه باریکا 107
5-3-2 گسل­ها 109
5-3-3 تحلیل نتایج مدل­سازی داده­های باریکا 113
5-4 برنامه نگاشته شده برای تفسیر داده­های الکترومغناطیسی هوابرد حوزه فرکانس…………..120
فصل ششم
6-2 پیشنهادات………………………………………………………………………………………..128
منابع.. 130
پیوست………………………………………………………………………………………..137
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

	فهرست شکل­ها
	شکل	صفحه
شکل 1-1	سیستم برداشت داده­های الکترومغناطیسی حوزه فرکانس…………………………………..	4
شکل2-1	چینش­های متفاوت پیچه گیرنده و فرستنده.……………………………………………………	17
شکل 2-2	سیستم برداشت داده­های الکترومغناطیسی هوابرد حوزه زمان……………………………..	19
شکل 2-3	سیستم برداشت داده­های الکترومغناطیسی هوابرد حوزه فرکانس………………………….	20
شکل 2-4	شکل شماتیکی که دو بخش از معادله (2-21) را توصیف می­کند…………………………	25
شکل 2-5	هندسه حاکم بر مساله میدان مغناطیسی ناشی از یک حلقه دایره­ای…………………….	27
شکل 2-6	القای مغناطیسی ناشی از جریان در حلقه اولیه روی حلقه ثانویه………………………….	28
شکل 2-7	القای متقابل در حلقه فرستنده (TX)، گیرنده (RX) و توده رسانا…………………………..	31
شکل 2-8	رفتار قسمت­های حقیقی و موهومی تابع پاسخ بر حسب پارامتر پاسخ……………………	34
شکل 2-9	رفتار موج الکترومغناطیسی با قطبش­های TE (الکتریکی) و TM (مغناطیسی) در عبور از محیط­های لایه­ای…………………………………………………………………………….	35
شكل 3-1	برازش کمترین مربعات یک خط راست……………………………………………………………	45
شكل 3-2	خط راست برازش شده به جفت های(z,d) که خطا تحت نرم­های  L1، L2 و L∞………	46
شكل 3-3	فلوچارت وارون­سازی داده­های الکترومغناطیس هوابرد حوزه فرکانس در الگوریتمی کاملا اتوماتیک.………………………………………………………………………………………….	65
شکل 4-1	پارامترهای تاثیرگذار در برداشت­های HEM.…………………………………………………….	75
شکل4-2	(الف) مدل مصنوعی سه لایه با ضخامت­های 20و30 متر و بی­نهایت و مقاومت­ویژه­های 50،20و50 اهم متر. (ب) مدل مصنوعی سه لایه با ضخامت­های 20و30 متر و بی­نهایت و مقاومت­ویژه­های 20،50 و20 اهم متر.…………………………………………….	77  خرید متن کامل این پایان نامه در سایت nefo.ir
شکل 4-3	نتایج به­دست آمده از نرم­افزار EM1D با روش مقاومت­ویژه ظاهری فریزر و عمق مرکزی متناظر (  ).………………………………………………………………………………….	79
شکل­ 4-4	نتایج به­دست آمده از نرم­افزار EM1D با روش مقاومت­ویژه ظاهری فریزر و عمق مرکزی متناظر سنگپیل.……………………………………………………………………………..	79
شکل­ 4-5	نتایج به­دست آمده از نرم­افزار EM1D با روش مقاومت­ویژه ظاهری فریزر و عمق مرکزی متناظر (  ).……………………………………………………………………………..	80
شکل­ 4-6	نتایج به­دست آمده از نرم­افزار EM1D با روش مقاومت­ویژه ظاهری فریزر و عمق مرکزی متناظر روش تعمیم یافته سیمون.………………………………………………………	80
شکل­ 4-7	نتایج به­دست آمده از نرم­افزار EM1D با روش مقاومت­ویژه ظاهری ماندری و عمق مرکزی متناظر (  ).………………………………………………………………………………….	82
شکل­ 4-8	نتایج به­دست آمده از نرم­افزار EM1D با روش مقاومت­ویژه ظاهری ماندری و عمق مرکزی متناظر سنگپیل……………………………………………………………………………….	82
شکل­ 4-9	نتایج به­دست آمده از نرم­افزار EM1D با روش مقاومت­ویژه ظاهری ماندری و عمق مرکزی متناظر (  )……………………………………………………………………………….	83
شکل­ 4-10	نتایج به­دست آمده از نرم­افزار EM1D با روش مقاومت­ویژه ظاهری ماندری و عمق مرکزی متناظر روش تعمیم یافته سیمون.……………………………………………………….	83
شکل­ 4-11	نتایج به­دست آمده از نرم­افزار EM1D با روش مقاومت­ویژه ظاهری سیمون و عمق مرکزی متناظر (  )…………………………………………………………………………………..	85
شکل­ 4-12	نتایج به­دست آمده از نرم­افزار EM1D با روش مقاومت­ویژه ظاهری سیمون و عمق مرکزی متناظر سنگپیل ………………………………………………………………………………	85
شکل­ 4-13	نتایج به­دست آمده از نرم­افزار EM1D با روش مقاومت­ویژه ظاهری سیمون و عمق مرکزی متناظر (  ).………………………………………………………………………………	86
شکل­ 4-14	نتایج به­دست آمده از نرم­افزار EM1D با روش مقاومت­ویژه ظاهری سیمون و عمق مرکزی متناظر روش تعمیم یافته سیمون………………………………………………………..	86
شکل 4-15	نتایج به­دست آمده در محیط نرم­افزار MATLAB با روش مقاومت­ویژه ظاهری ماندری و عمق مرکزی متناظر روش (  ).…………………………………………………………….	88
شکل 4-16	تعیین مدل اولیه بر اساس مقاومت­ویژه متناظر با ضخامت لایه­ها………………………….	89
شکل 4-17	فلوچارت تعیین مدل اولیه با استفاده از ترکیب روش­های سریع نیم فضا.­……………….	91
شکل 5-1	مقطع مقاومت­ویژه حاصل از وارون­سازی به روش اکام (شیرزادی تبار و همکاران، 1390)…………………………………………………………………………………………………….	94
شکل 5-2	شبه­مقطعی دوبعدی از مدل­سازی مقید لایه­ای…………………………………………………	95
شکل 5-3	تعیین مدل اولیه با استفاده از مدل کیفی مقاومت­ویژه، که در اختیار مفسر قرار می­گیرد……………………………………………………………………………………………………………..	96
شکل 5-4	مدل مصنوعی که تغییرات مقاومت­ویژه با راهنمای رنگی کنار آن مشخص شده است………………………………………………………………………………………………………..	97
شکل 5-5	مدل اولیه تعیین شده برای مدل مصنوعی شکل (5-4) قسمت الف………………………	98
شکل 5-6	نتایج مدل­سازی به روش مارکوارت- لونبرگ و خطای عدم برازش مربوط به هر مدل………………………………………………………………………………………………………..	101
شکل 5-7	نتایج مدل­سازی به روش وارون­سازی مقید و خطای عدم برازش مربوط به هر مدل.……………………………………………………………………………………………………….	102
شکل 5-8	الف) مدل مصنوعی مورد مطالعه. ب) ناهنجاری مورد استفاده که پاسخ مدل مصنوعی قسمت الف می­باشد. ج) نتیجه وارون­سازی مقید داده­های مصنوعی و خطای عدم برازش مدل و داده­ها……………………………………………………………………………………	104
شکل 5-9	الف) ناهنجاری مربوط به مدل مصنوعی شکل (5-8) قسمت الف، که هموارسازی شده­اند. ب) نتایج مربوط به وارون­سازی مقید ناهنجاری قسمت الف از شکل (5-9)…	105
شکل 5-10	موقعیت استان کردستان و صفحه آلوت در نقشه ایران، موقعیت باریکا در صفحه آلوت………………………………………………………………………………………………………..	110
شکل 5-11	نقشه زمین­شناسی منطقه باریکا……………………………………………………………………….	111
شکل 5-12	راهنمای رنگی نقشه زمین­شناسی نشان داده شده در شکل (5-11).…………………….	112
شکل 5-13	تصاویر مختلف با ارجاع به مختصات عکس­ها در منطقه باریکا بر حسب مختصات طول و عرض جغرافیایی بر حسب درجه …………………………………………………………	115
شکل 5-14	الف) ناهنجاری مربوط به خط برداشت12870 ب) نتیجه وارون­سازی مقید ناهنجاری قسمت الف………………………………………………………………………………………………..	116
شکل 5-15	الف) ناهنجاری مربوط به خط برداشت 12910 ب) نتیجه وارون­سازی مقید ناهنجاری قسمت الف………………………………………………………………………………….	117
شکل 5-16	الف) بزرگنمایی قسمت ب1 از شکل (5-14) ایستگاه­های 1200 تا 1800. ب) بزرگنمایی قسمت ب2 از شکل (5-14) ایستگاه­های 2000 تا 3000. ج) بزرگنمایی قسمت ب3 از شکل (5-14) ایستگاه­های 3000 تا 4200. د) بزرگنمایی قسمت مشخص شده با مستطیل از شکل (5-15) ایستگاه­های 300 تا 1800.………………….	118
شکل 5-17	وارون­سازی خط برداشت 12870 با نرم­افزار  BGR  …………………………………………	119
شکل 5-18	وارون­سازی خط برداشت 12910 با نرم­افزار BGR  ………………………………………….	119
شکل 5-19	اطلاعات مورد نیاز برنامه نگاشته شده در محیط نرم­افزار…………………………………….	120
شکل 5-20	الف) نیم فضای همگن داده­ها ب) مدل اولیه تعیین شده…………………………………….	121
شکل 5-21	الف) منحنی­های داده­های واقعی و مدل اولیه تولید شده در فرکانس­های متناظر. ب) خطای عدم برازش مربوطه.…………………………………………………………………………..	122
شکل 5-22	نحوه نمایش نتایج مدل­سازی دو پارامتر مقاومت­ویژه و ضخامت لایه­ها …………………	122
شکل 5-23	نتایج مدل­سازی مقید. ………………………………………………………………………………..	123
شکل 5-24	نتایج مدل­سازی مقید بهبود یافته …………………………………………………………………	123

 
 
 
 
 
 
 
فهرست جدول­ها

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

  48

 

4-1 نتایج حاصل از تصاویر میکروسکوپ نوری   49

 

4-1-1 دوفلزی های Al/Brass  49

 

4-1-1-1 دوفلزی های تولید شده در دمای 700 درجه سانتی‌گراد  49

 

4-1-2-1 دوفلزی های تولیدشده در دمای بارریزی 750 درجه سانتی‌گراد  53

 

4-1-2 دوفلزی های آلومینیم/آلومینیم  56

 

4-1-2-1 نمونه های تولید شده در دمای 700 درجه سانتی‌گراد  56

 

4-1-2-2 نمونه های تولید شده در دمای 750 درجه سانتی‌گراد  60

 

4-1-3 دوفلزی های آلومینیم/چدن   64

 

4-1-3-1 نمونه های تولید شده در دمای 700 درجه سانتی‌گراد  64

 

4-1-3-1 نمونه های تولید شده در دمای 750 درجه سانتی‌گراد  66

 

4-2 نتایج حاصل از میکروسکوپ الکترونی روبشی   68

 

4-2-1 دوفلزی های آلومینیم/برنج   69

 

4-2-2 دوفلزی آلومینیم/آلومینیم  73

 

4-2-2 دوفلزی آلومینیم/چدن   84

 

4-3 نتایج آزمایش ریز سختی سنجی   88

 

4-4 نتایج آنالیز تفرق اشعه ایکس (XRD) برای دوفلزی های Al/Brass  90

 

4-5 تاثیر دما و نسبت های حجمی مذاب/جامد مختلف بر انحلال مغزه و تغییر ضخامت فصل مشترک واکنشی   94

 

4-6 مکانیزم تشکیل لایه‌های ترکیبی در فصل مشترک    96

 

4-6-1 نحوه حرکت مذاب اطراف مغزه 96

 

4-6-2 انجماد و تشکیل لایه ها 99

 

4-7 تشکیل اتصال متالورژیکی   102

 

4-8 تأثیر دمای بارریزی و نسبت حجمی مذاب/جامد بر فصل مشترک دوفلزی   103

 

    105

 

5-1 جمع بندی   106

 

5-2 پیشنهاد‌ها 107

 

مراجع   108

 

پیوست ها 115

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست جدول ها

 

جدول ‏2‑1 ضخامت فیلم اکسیدی و زمان مورد نیاز برای تشکیل ]27[. 19

 

جدول ‏2‑2 وابستگی دمایی دندریت‌های یوتکتیک مایع Sn-Zn و Zn-Al ]37[. 23

 

جدول ‏2‑3 وضعیت نهایی هسته‌ی مسی بعد از ذوب ریزی و نوع گرافیت به وجود آمده در زمینه‌ی هر یک از نمونه‌ها ]39[. 25

 

جدول ‏2‑4 ساختار کریستالی، انرژی آزاد، آنتالپی و آنتروپی تشکیل ترکیبات بین فلزی سیستم آلومینیم- آهن]62[. 32

 

جدول ‏3‑1 ترکیب شیمیایی مغزه‌ی برنجی.. 40

 

جدول ‏3‑2 ترکیب شیمیایی مغزه‌ی آلومینیمی.. 40

 

جدول ‏3‑3 ترکیب شیمیایی مغزه‌ی چدنی.. 40

 

جدول ‏3‑4 نام‌گذاری مشخصات نمونه‌های مورد استفاده در آزمایش‌ها 45

 

جدول ‏4‑1 درصد اتمی به‌دست آمده از آنالیز نقطه‌ای EDS از  نقاط مشخص شده در شکل ‏4‑33. 72

 

جدول ‏4‑2 آنالیز EDS از نقطه‌ی 1 در شکل ‏4‑36. 74

 

جدول ‏4‑3 تغییرات میانگین ضخامت فصل مشترک واکنشی دوفلزی های با مغزه برنجی.. 95

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست شکل ها

 

شکل ‏2‑1 طرح‌واره‌ای از دستگاه مورد استفاده برای پیوند نفوذی به روش پیوند جریان الکتریکی پالسی]12[                                                                                                       6

 

شکل ‏2‑2 نتایج آنالیز حساسیت به (a) دمای اتصال دهی (℃) (b)فشار (MPa) مدت‌زمان عملیات (دقیقه) و (d) زبری سطح (μ m) ]2[                                                                        7

 

شکل ‏2‑3 طرح‌واره‌ای از ابزار عملیات FSW ]12 [                                                        8

 

شکل ‏2‑4 طرح‌واره‌ای از جوشکاری لیزری Al/Zn ]17 [2-1-4 لحیم‌کاری                          9

 

شکل ‏2‑5 (a) نمایی از جفت فلزی و ذوب سطحی فولاد زنگ نزن (b) ناحیه اختلاط فولاد زنگ نزن و فولاد مذاب ]41[                                                                                      10

 

شکل ‏2‑6 (a) انجماد فولاد زنگ زن (فصل مشترک i) و (b) ریزساختار فصل مشترک  ii ]41 [                                                                                                                 11

 

شکل ‏2‑7 طرح‌واره‌ای از قطره‌ی مذاب، زاویه تماس و سه نیروی کششی فصل مشترک]37[     12

 

شکل ‏2‑8 دوفلزی تولید شده به‌وسیله ریخته‌گری مرکب  الف)با پوشش دهی هسته و ب) بدون  پوشش دهی هسته]35[                                                                                      14

 

شکل ‏2‑9 مورفولوژی ناحیه‌ی انتقالی آلیاژ/هسته برای ریخته‌گری در حالت Y30 ]35 [          15

 

شکل ‏2‑10 تصویر میکروسکوپ نوری از ناحیه فصل مشترک AS 13 /فولاد ]36 [                15

 

شکل ‏2‑11 فصل مشترک بین تیتانیوم و آلیاژ آلومینیم -سیلیکون پس از عملیات حرارتی T6 ]33 [                                                                                                           16

 

شکل ‏2‑12 ترشوندگی ضعیف AlMg1 با لایه‌ی اکسیدی (چپ)؛ترشوندگی عالی لایه‌ی پوشش داده شده با روی ]28 [                                                                                       16

 

شکل ‏2‑13 تصاویر میکروسکوپ نوری از نمونه‌های ریخته‌گری مرکب : بستر  AlMg1 و آلیاژ آلومینیمی با 7% مس (a,b)؛ 7% سیلیکون (c,d)؛ 7% روی (e,f) و آلومینیم خالص (g,h) ]28 [ 17

 

شکل ‏2‑14 تصاویر میکروسکوپ الکترونی  از فصل مشترک Al-Mn-Mg، نشان دهنده لایه‌ی بین فلزی 6 میکرونی. در سمت راست نقشه EDX برای Mg، Mn و Al ]34 [                          17

 

شکل ‏2‑15 (a)تصاویر میکروسکوپ نوری از فصل مشترک اتصال لوله فولادی / AC4C (b) اتصال فلزی (بدون پوشش)/AC4C ]54 [                                                                         18

 

شکل ‏2‑16 اندرکنش محدود شده در فصل مشترک مس و آلومینیم مذاب به خاطر اکسیدهای سطحی ]27 [                                                                                                 19

 

شکل ‏2‑17 زدایش اکسیدهای سطحی توسط مکانیسم نیروی برشی مذاب ]27 [                 20

 

شکل ‏2‑18 تصویر میکروسکوپ نوری از اتصال در فصل مشترک 6063Al/AC4C ]54 [        21

 

شکل ‏2‑19 ریزساختار چدن خاکستری (a) به روش متداول (b) با استفاده از القای میدان الکترومغناطیسی ]57 [                                                                                      21

 

شکل ‏2‑20 طرح‌واره‌ای از دستگاه تعبیه شده برای اندازه‌گیری ترشوندگی ]37[                   22

 

شکل ‏2‑21 سطح پخش و ضریب پخش برای آلیاژ Zn-Al  بر بستر Cu ]37[                      23

 

شکل ‏2‑22 ریزساختار و نتیجه EDX  از فصل مشترک Zn-Al/Cu پس از تر شدن در هوا در دمای 500 ℃ ]37[                                                                                          24

 

شکل ‏2‑23 ناحیه پخش و ضریب پخش برای آلیاژ Zn-Al  بر بستر Al ]37[                       24

 

شکل ‏2‑24 ریزساختار و EDX  برای فصل مشترک Zn-Al/Al پس از تر شدن در هوا در دمای 500 ℃ ]37[                                                                                                  24

 

شکل ‏2‑25 الف) تصویر میکروسکوپ الکترونی نشان دهنده ذوب کامل مغزه ی مسی به قطر 0.4 میلیمتر در مذاب آلومینیم ب) تصویر میکروسکوپ الکترونی نشان دهنده ذوب موضعی مغزه مسی به قطر 0.8 در مذاب آلومینیم ج) تصویر میکروسکوپ نوری از مغزه مسی با قطر 1.2 احاطه شده توسط آلومینیم]55[                                                                                          26

 

شکل ‏2‑26 دیاگرام آرنیوسی مربوط به ضریب نفوذ چند عنصر مختلف در سرب ]59[            29

 

شکل ‏2‑27 بیان طرح‌واره‌ای قانون اول فیک ]59[                                                      31

 

شکل ‏2‑28 تصویر فصل مشترک آلومینیم/فولاد بوجود آمده از غوطه وری میله ی فولادی در مذاب آلومینیم 800 درجه سانتیگراد و به مدت الف) 185 ثانیه ب)3000 ثانیه]62[              32

 

شکل ‏2‑29 ساختار دندانه دار لایه ی ترکیب Fe2Al5 در فصل مشترک آلومینیم/فولاد]65[      33

 

شکل ‏2‑30 پیشرفت لایه ی فعال و فصل مشترک میان فولاد 1040 و آلومینیم خالص پس از زمان های غوطه وری متفاوت الف) 10 دقیقه، ب)20 دقیقه ج) 40 دقیقه د) 60 دفیقه. با افزایش زمان ساختار دندانه دار به ساختاری یکنواخت تبدیل می گردد.]66[                                 34

 

شکل ‏2‑31 سه لایه ی بین فلزی تشکیل یافته در فصل مشترک مس و آلومینیم خالص (a)مغزه مسی (b)لایه بین فلزی (1) Al4Cu9 (2) AlCu (3) Al2Cu © لایه یوتکتیک]27[               36

 

شکل ‏2‑32 تصویر میکروسکوپ الکترونی از فصل مشترک الومینیم/برنج. لایه ها به ترتیب از چپ به راست عبارتند از آلومینیم، CuAl2 ، دو لاهی میانی شامل Cu9Al4 ، CuZn و برنج]12[        36

 

شکل ‏3‑1 نمودار درختی از مراحل انجام پروژه                                                           39

 

شکل ‏3‑2 طرح شبیه‌سازی شده از مدل به همراه سیستم راهگاهی                                  41

 

شکل ‏3‑3 طرحواره هایی از شبیه‌سازی پر شدن حفره‌ی قالب بدون حضور مغزه‌ی فلزی با نرم‌افزار Procast                                                                                                         42

 

شکل ‏3‑4 سری اول نمونه‌ها پس از پایان عملیات ریخته‌گری و سرد شدن در هوا                 43

 

شکل ‏3‑5 طرحواره ای از تقسیم‌بندی استوانه‌های دوفلزی برای برش عرضی                       44

 

شکل ‏3‑6 جفت های فلزی آلومینیم/برنج ریخته شده در دمای 700 درجه سانتی‌گراد و نسبت‌های حجمی 3 و 5، پس از آماده‌سازی برای متالوگرافی                                          46

 

شکل ‏4‑1 سطح مقطع میانی از دوفلزی های آلومینیم/چدن تولید شده در دمای 700 درجه سانتیگراد و سه نسبت حجمی مذاب/جامد 3 ، 5 و 8                                                   49

 

شکل ‏4‑2 جفت فلزی ریخته شده در دمای 700 درجه سانتی‌گراد و نسبت حجمی 8 بدون اتصال بین مغزه و آلومینیم                                                                                          50

 

شکل ‏4‑3 تصویر میکروسکوپی از فصل مشترک نمونه‌ی 5-700B . تمامی لایه‌های واکنشی در تصویر دیده میشوند.قسمت زردرنگ مربوط به مغزه‌ی برنجی است.                                   50

 

شکل ‏4‑4 تصویر میکروسکوپ نوری از ریزساختار نمونه 5-700B الف) لایه‌های A، B و C  ب) لایه‌های B و C                                                                                                51

 

شکل ‏4‑5 تصویر میکروسکوپ نوری از ریزساختار نمونه 5-700B الف) لایه‌ی D ب) لایه‌ی D با بزرگنمایی بیشتر، ایجاد ذرات بین فلزی در زمینه یوتکتیک                                            51

 

شکل ‏4‑6 تصویر میکروسکوپ نوری از مرز بین لایه‌ی دندریتی E با آلومینیم در نمونه 5-700B                                                                                                           52

 

شکل ‏4‑7 تصویر میکروسکوپ نوری از فصل مشترک نمونه‌ی شماره 3-700B. مغزه ی برنجی به همراه لایه های فصل مشترک نمایان است.                                                               53

 

شکل ‏4‑8 تصویر میکروسکوپ نوری حاصل کنار هم قرار دادن تصاویر متعدد از نمونه شماره 3-700B . مغزه ی برنجی به همراه چهار لایه ی نخستین فصل مشترک فابل مشاهده اند.          53

 

شکل ‏4‑9 تصویر میکروسکوپ نوری از نمونه شماره 5-750B. سه لایه‌ی نخستین فصل مشترک در تصویر مشخص گردیده اند                                                                               54

 

شکل ‏4‑10 تصویر میکروسکوپی از فصل مشترک دولایه‌ی یوتکتیک یو دندریتی-یوتکتیکی در  فصل مشترک نمونه 5-750B                                                                               55

 

شکل ‏4‑11 تصویر میکروسکوپ نوری از دولایه‌ی یوتکیتیکی و دندریتی+یوتکتیکی در فصل مشترک نمونه 5-750B                                                                                     55

 

شکل ‏4‑12 تصویر میکروسکوپ نوری از 4 لایه‌ی نخستین فصل مشترک برنج و آلومینیم در نمونه 3-750B                                                                                                       56

 

شکل ‏4‑13 تصویر میکروسکوپ نوری از فصل مشترک نمونه‌ی 8-700A دوفلزی آلومینیم/آلومینیم                                                                                             57

 

شکل‏4‑14 تصویر میکروسکوپ نوری از فصل مشترک نمونه‌ی 5-700A. اتصال جز در قسمت کوچکی از فصل مشترک برقرار شده است.                                                                58

 

شکل ‏4‑15 تصویر میکروسکوپ نوری از فصل مشترک نمونه‌ی 5-700A. فاز یوتکتیک در محل برخورد مرزدانه‌ها قابل مشاهده است                                                                       58

 

شکل ‏4‑16 تصویر میکروسکوپ نوری از فصل مشترک نمونه شماره 3-700A. اتصال در بخش قابل توجهی از فصل مشترک ایجاد شده است.                                                           59

 

شکل ‏4‑17 تصویر حاصل از به هم پیوستن چندین تصویر میکروسکوپی از نمونه‌ی 3-700A.. رگه‌ی آلومینیم آلیاژی داخل آلومینیوم خالص قابل رؤیت است.                                       59

 

شکل ‏4‑18 تصویر میکروسکوپ نوری از فصل مشترک نمونه 3-700A                              60

 

شکل ‏4‑19 تصویر میکروسکوپ نوری از فصل مشترک نمونه شماره 8-750A . پیوند متالورژیکی در فصل مشترک با مشکل مواجه شده است                                                              61

 

شکل ‏4‑20 تصویر میکروسکوپ نوری از فصل مشترک  نمونه 8-750A . فازهای یوتکتیک در دو طرف فصل مشترک دیده می شوند                                                                         62

 

شکل ‏4‑21 تصویر میکروسکوپ نوری از فصل مشترک نمونه 5-750A                              63

 

شکل ‏4‑22 تصویر میکروسکوپ نوری از فاز یوتکتیک Al-Si جوانه زده در محل اتصال مرزها در نمونه 5-750A                                                                                                63

 

شکل ‏4‑23 تصویر میکروسکوپ نوری از فصل مشترک نمونه 3-750A                             64

 

شکل ‏4‑24 تصویر میکروسکوپ نوری از فصل مشترک دوفلزی آلومینیم/چدن در نمونه3-700 A                                                                                                                 65

 

شکل ‏4‑25 تصویر میکروسکوپ نوری از فصل مشترک دوفلزی آلومینیم/چدن در نمونه3-700 A                                                                                                                 65

 

شکل ‏4‑26 تصویر میکروسکوپ نوری از فصل مشترک دوفلزی آلومینیم/چدن در نمونه 5-700 A                                                                                                                 65

 

شکل ‏4‑27  تصویر میکروسکوپ نوری از فصل مشترک دوفلزی آلومینیم/چدن در نمونه 8-700 A                                                                                                                 66

 

شکل ‏4‑28 تصویر میکروسکوپ نوری از فصل مشترک دوفلزی آلومینیم/چدن در نمونه 8-700 A                                                                                                                 66

 

شکل ‏4‑29 تصویر میکروسکوپ نوری از فصل مشترک دوفلزی آلومینیم/چدن در نمونه 3-750 A                                                                                                                 67

 

شکل ‏4‑30 تصویر میکروسکوپ نوری از فصل مشترک دوفلزی آلومینیم/چدن در نمونه 5-750 A. الف) لایه بین فلزی در فصل مشترک بصورت پیوسته تشکیل یافته است. ب) لایه ی بین فلزی فصل مشترک در بزرگنمایی بالاتر                                                                          67

 

شکل ‏4‑31 الف) تصویر میکروسکوپ نوری از فصل مشترک چدن و آلومینیم در نمونه 8-750 A . ب) بزرگنمایی قسمت علامت گذاری شده در شکل الف. فصل مشترک بصورت موجدار بوجود آمده است                                                                                                             68

 

شکل ‏4‑32 تصویر میکروسکوپ الکترونی روبشی از فصل مشترک برنج و آلومینیم در نمونه 5-750B. دو لایه‌ی اول در شکل مشخص هست‌اند                                                        69

 

شکل ‏4‑33 تصویر میکروسکوپ الکترونی از فصل مشترک برنج/آلومینیم نمونه 08Br. در این تصویر سه لایه‌ی نخست علامت‌گذاری شده‌اند                                                           70

 

شکل ‏4‑34 نتایج آنالیز EDX از نقاط A,B,C,D مشخص شده در شکل ‏4‑33                     71

 

شکل ‏4‑35 نتایج آنالیز EDX از نقاط A,B,C,D مشخص شده در شکل ‏4‑33                     72

 

شکل ‏4‑36 تصویر میکروسکوپ الکترونی از ساختار یوتکتیکی. دو نقطه‌ی 1 و 2 به ترتیب نمایانگر فاز آلومینیم و فاز بین فلزی Al2Cu هست‌اند.                                                             73

 

شکل ‏4‑37 آنالیز EDS از نقطه‌ی 1 در شکل ‏4‑36                                                     74

 

شکل ‏4‑38 تصویر میکروسکوپ الکترونی از فصل مشترک آلومینیم خالص و آلیاژی در نمونه 8-700A. ادامه‌ی تصویر الف در تصویر ب قابل مشاهده است                                              74

 

شکل ‏4‑39 تصویر میکروسکوپ الکترونی از نمونه 8-700A                                          75

 

شکل ‏4‑40 تصویر آنالیز EDS  از نقاط مختلف در شکل ‏4‑30. الف، ب و ج به ترتیب آنالیز نقاط 1، 2 و 3 از  شکل ‏4‑39 هستند.                                                                           76

 

شکل ‏4‑41 تصویر میکروسکوپ الکترونی از فصل مشترک آلومینیم مذاب و آلومینیم آلیاژی    77

 

شکل ‏4‑42 آنالیز EDS از نقطه‌ی 1 در شکل ‏4‑41                                                    77

 

شکل ‏4‑43 تصویر میکروسکوپ الکترونی از فصل مشترک آلومینیم خالص و آلومینیوم  آلیاژی در نمونه 5- 

خرید متن کامل این پایان نامه در سایت nefo.ir

 700A                                                                                                78

 

شکل ‏4‑44 تصویر میکروسکوپ الکترونی از فصل مشترک آلومینیم خالص و آلومینیم آلیاژی در نمونه 5-750A.  تصویر الف تصویر حاصل از الکترون‌های ثانویه و تصویر ب حاصل از الکترون‌های بازگشتی است.                                                                                                 78

 

شکل ‏4‑45 تصویر میکروسکوپ الکترونی از فصل مشترک آلومینیم خالص و آلومینیم آلیاژی در نمونه   3-750A حفرات زیادی در فصل مشترک به چشم می خورند.                               79

 

شکل ‏4‑46 آنالیز EDS از نقطه‌ی 1 در شکل ‏4‑45                                                     79

 

شکل ‏4‑47 تصویر میکروسکوپ الکترونی از فصل مشترک آلومینیم خالص و آلیاژی در نمونه 3-700A                                                                                                          80

 

شکل ‏4‑48 تصویر میکروسکوپ الکترونی از سطح مورد آنالیز نقطه‌ای روبش خطی در نمونه 8-750A                                                                                                          81

 

شکل ‏4‑49 نتایج روبش خطی 10 نقطه‌ای از نقاط شکل ‏4‑39 با در نظر گرفتن 4 عنصر  Si, Fe, Mg, Cu                                                                                                        81

 

شکل ‏4‑50 تصویر میکروسکوپ الکترونی از سطح مورد آنالیز نقطه‌ای روبش خطی در نمونه 5-750A                                                                                                          82

 

شکل ‏4‑51 نتایج روبش خطی 30 نقطه‌ای از نقاط شکل ‏4‑41 با در نظر گرفتن 4 عنصر  Si, Fe, Mg, Cu                                                                                                        82

 

شکل ‏4‑52  قسمتی از شکل قبل با بزرگنمایی بالاتر در اطراف فصل مشترک                      82

 

شکل ‏4‑53 تصویر میکروسکوپ الکترونی از سطح مورد آنالیز نقطه‌ای روبش خطی در نمونه 3-750A                                                                                                          83

 

شکل ‏4‑54 نتایج روبش خطی 30 نقطه‌ای از نقاط شکل ‏4‑53 با در نظر گرفتن 4 عنصر  Si, Fe, Mg, Cu                                                                                                                       83

 

شکل ‏4‑55 تصویر میکروسکوپ الکترونی روبشی از فصل مشترک دوفلزی آلومینیم/برنج در نمونه 8-750C. لایه ی بین فلزی تشکیل شده در فصل مشترک با رنگ خاکستری قابل مشاهده است.                                                                                                            85

 

شکل ‏4‑56 آنالیز EDS از ترکیب بین فلزی تشکیل شده در فصل مشترک دوفلزی آلومینیم/چدن در شکل قبل                                                                                                   85

 

شکل ‏4‑57 آنالیز EDS از ترکیبات بین فلزی پراکنده در بستر آلومینیمی مجاور فصل مشترک در شکل قبل                                                                                                       86

 

شکل ‏4‑58 نقشه ی توزیع عناصر آلومینیم، آهن، کروم و سیلیکون در فصل مشترک دوفلزی آلومینیم/ چدن نمونه  8-750C                                                                            87

 

شکل ‏4‑59 تصویر میکروسکوپ الکترونی عبوری از فصل مشترک آلومینیم/چدن در نمونه 8-750C . ذوب سطحی جزئی و تشکیل ترکیبات بین فلزی پراکنده در فصل مشترک قابل مشاهده است.                                                                                                            88

 

شکل ‏4‑60 تصویر میکروسکوپ الکترونی عبوری از فصل مشترک آلومینیم/چدن در نمونه 8-750C . تشکیل ترکیبات بین فلزی ریز در محل فصل مشتر قابل مشاهده است                    88

 

شکل ‏4‑61 نمودار تغییرات ریزسختی بر حسب فاصله از فصل مشترک در نمونه 3-700B     89

 

شکل ‏4‑62 نمودار تغییرات ریزسختی بر حسب فاصله از فصل مشترک در نمونه 3-700A      90

 

شکل ‏4‑63 نتایج آنالیز تفرق اشعه ایکس از فازهای تشکیل شده در فصل مشترک نمونه 5-750A                                                                                                          91

 

شکل ‏4‑64  نمودار تغییرات قطر مغزه در سه مقطع هر نمونه پس از پایان عملیات ریخته گری 95

 

شکل ‏4‑66 تصویر ماکروسکوپیک از مقطع میانی نمونه . فست جابه جا شده از نقاط پایین تر برجسته شده است.                                                                                            97

 

شکل ‏4‑67 تصویر شماتیک از ذوب سطحی مغزه و مراحل انجماد مذاب در دوفلزی آلومینیم/ آلومینیم                                                                                                        98

 

شکل ‏4‑68  تصویر شماتیک از ذوب سطحی مغزه و مراحل انجماد مذاب در دوفلزی آلومینیم/ آلومینیم                                                                                                        98

 

شکل ‏4‑69 تصویر شماتیک از مرحله ی آخر انجماد در دوفلزی آلومینیم/آلومینیم                 98

 

شکل ‏4‑70 طرحواره ای از مراحل تشکیل لایه ی بین فلزی در فصل مشترک آلومینیم/چدن  102

 

 

 

 

 

ریخته‌گری مرکب عبارت از ریختن مذاب آلیاژی درون یا پیرامون جامد فلزی است که لزوماً باید منجر به تشکیل یک ناحیه‌ی نفوذی در فصل مشترک دو فلز شود. بنابراین اولین شرط در ریخته‌گری مرکب ایجاد یک اتصال سالم در حضور یک ناحیه‌ی نفوذی است. اصولاً برای این‌که اتصالی شکل گیرد مذاب آلیاژی باید موفق به تر کردن سطح آلیاژ جامد شود، به همین دلیل پارامترهای ترشوندگی از مواردی هست‌اند که باید پیش از عملیات ریخته‌گری تکلیفشان مشخص شده باشد. اکسیدهای سطحی در فلزات سبکی چون آلومینیم و منیزیم از نقطه‌ی ذوب بالاتری نسبت به خود آلیاژ برخوردار هست‌اند و اندرکنش بین سطح جامد و مذاب را با مشکل مواجه می‌کنند. به‌کارگیری روش‌های اکسید زدایی می‌تواند در مرتفع نمودن این مشکل کارگر واقع شود.

 

مذابی که وارد قالب می‌گردد محتوای حرارتی زیادی با خود دارد که انرژی فعال‌سازی اندرکنش های متعاقب را فراهم کرده و می‌تواند تغییراتی در ریزساختار هسته‌ی جامد ایجاد کند. هنگامی که مذاب به طور کامل حفره‌ی قالب را پر کرد و انجماد آغاز شد، شکل‌گیری ناحیه‌ی نفوذی در فصل مشترک در دستور کار قرار می‌گیرد. کیفیت این ناحیه‌ی نفوذی تضمین کننده‌ی حصول یک پیوند سالم بین دو فلز است. اندرکنش‌ها در فصل مشترک می‌توانند منجر به تشکیل فازهای بین فلزی گردند. این فازهای بین فلزی اغلب ترد و شکننده هست‌اند و خواص جفت فلزی حاصل را تحت تأثیر قرار می‌دهند. در ریخته‌گری مرکب، ضخامت زیاد لایه‌های مختلف ترکیبات بین فلزی نسبت به روش‌هایی چون جوشکاری اصطکاکی اغتشاشی و اتصال نفوذی می‌تواند دردسرساز باشد. سعی بر این است که با انتخاب پارامترهای بهینه‌ی ریخته‌گری مرکب، ضمن اطمینان از حصول پیوند متالورژیکی، ضخامت این لایه‌ها را بهینه کرد و تا حد ممکن از به وجود آمدن ترکیبات مضر جلوگیری نمود.

 

متغیرهای مورد نظر در این پژوهش شامل دمای بارریزی، نسبت حجمی مذاب به جامد و آلیاژ مورد استفاده در مغزه است. گوناگونی شرایط حاصل از تغییر هر کدام از عوامل بالا و تأثیر متعاقب این تغییرات بر فصل مشترک، مورد بررسی قرار گرفته است.