، زمینه و اهمیت پژوهش
خون یک منبع حیاتبخش است که جانشین ندارد (1). اولین اشاره به انتقال خون در تاریخ، بیشتر جنبه افسانه دارد. نخستین تلاش برای انتقال خون به انسان در سال 1376میلادی توسط پزشک جوانی به نام ژان انجام شد. تحقیقات اولیه در مورد انتقال خون بصورت علمی توسط جیمز ملاتورل در قرن 18 صورت گرفت و در سالهای متمادی بررسی و تحولات گوناگون در این زمینه، انتقال خون را به شکل کنونی درآورده است (2). هدف از انتقال خون، افزایش اکسیژناسیون بافتی و جلوگیری از خونریزی است که در نهایت پیشآگهی بیماری را بهبود خواهد بخشید (3).
انتقال خون بخش مهمی از مراقبتهای پزشکی محسوب میشود که اگر به طور صحیح انجام شود، میتواند نجات بخش حیات باشد (4). کاربرد انتقال خون تنها برای درمان مواردی است که منجر به مرگ و میر واضح شده و از طریق سایر روشها به طور موثر قابل پیشگیری و درمان نباشد (4, 5). فرآیند انتقال خون با مواردی مانند محدودیت مدت زمان ذخیرهسازی و بالا بودن هزینه نگهداری مواجه است (6). شواهدی مبنی بر تفاوتهای قابل ملاحظه در الگوی استفاده بالینی از خون بین بیمارستانها، متخصصین بالینی و حتی بـین پزشکان همکار در یک گروه وجود دارد (4, 5). انتقال خون در بسیاری از بیماریها از جمله تالاسمی، اعمال جراحی و زایمان اهمیت حیاتی داشته (7) و در عین حال همیشه با خطرات و مشکلات عدیدهای از جمله: بیماریهای عفونی مثل هپاتیت، ایدز، مونونوکلئوز عفونی، تضعیف سیستم ایمنی، واکنشهای همولیتیک و غیر همولیتیک، ناسازگاریهای خونی و … همراه است. علاوه بر این، انتقال خون هزینه بالایی را نیز طلب میکند (8). به طوری که یک واحد گلبول قرمز متراکم در آمریکا تا زمان تزریق حدود 151 دلار (9) و در ایران حدود 1470000 ریال هزینه دربردارد. هزینه تزریق خون و فرآوردههای آن در انگلیس سالانه معادل 5/165 میلیون پوند میباشد که 76% این هزینه مربوط به تزریق گلبول قرمز فشرده است (10).
از آنجایی که مشکلات تامین خون سالم، حفظ خون در مقابل آلودگیهای مختلف، همراه با هزینه روزافزون تهیه فرآوردههای خونی، مسائل عمده مربوط به ترانسفوزیون خون میباشند (17) و با توجه به این که تزریق خون، بی خطر و بدون هزینه نمیباشد (18)، لذا با توجه به این مشکلات و هزینه بالای تأمین خون سالم و همچنین عوارض متعدد ناشی از ترانسفوزیون خون و فرآوردههای خونی، لازم است که تجویز فرآوردههای مذکور بر اساس معیارهای علمی و فقط در صورت ضرورت انجام گیرد (9).
ممیزی، بررسی و ارزیابی فعالیتهای انجام شده در مقایسه با استانداردهای از پیش تعریف شده میباشد که با ارتقای کیفیت خدمات ارائه شده به مشتریها و نتایج مربوطه از طریق بررسی سازمان یافته و مطابقت فرایندهای خدمت با معیارها و استانداردهای از پیش تعریف شده عملکرد نظام سلامت را بهبود میبخشد (19).
با توجه به افزایش روند مصرف فرآوردههای خونی و افزایش آمار واکنشهای تزریق خون، ممیزی ترانسفوزیون خون و مراقبتهای مربوط به آن در گروههای مختلف بیماران و مخصوصاً برای کودکان مبتلا به تالاسمی حائز اهمیت است. همه پرستاران و پزشکان مسئولیت دارند که به تک تک بیماران خدماتی مطابق با استاندارد و با بهترین کیفیت ارائه دهند و باید در این زمینه پاسخگو باشند. بنابراین لازم است که استانداردهای مراقبتها را بدانند و بتوانند عملکرد خود را به حد استاندارد رسانده و مطابقت دائم آن با استانداردها را پایش نموده و اثبات کنند.
لذا طبق نتایج مطالعهی جعفرزاده و همکاران در مشهد، با توجه به عدم رعایت استانداردها در 44% موارد (20) و نبود بررسی مشابه در تبریز و همچنین از آنجایی که بیماران تالاسمی از مصرفکنندگان مداوم دریافت خون میباشند، لذا خدماتی که پرستاران در این زمینه ارائه میدهند اهمیت حیاتی برای ادامه زندگی و رفاه این بیماران داشته و باید کیفیت مراقبتهای پرستاری که توسط پرستاران ارائه میگردد در حد مطلوب نگه داشته شود، محققان بر آن شدند تا ممیزی ترانسفوزیون خون و مراقبتهای آن را در بخش خون بیمارستان کودکان تبریز
خرید متن کامل این پایان نامه در سایت nefo.ir
بررسی نمایند.
3-1 اهداف پژوهش
1-3-1 هدف کلی
ممیزی بالینی ترانسفوزیون فرآوردههای خونی و مراقبتهای مربوط به آن در مرکز آموزشی درمانی کودکان تبریز
2-3-1 اهداف اختصاصی
- تعیین میزان و موارد تطابق عملکرد پرستاران با استاندارد ترانسفوزیون خون و مراقبتهای مربوط به آن در بیماران تالاسمی بستری در بخش و درمانگاه خون مرکز آموزشی درمانی کودکان تبریز (ممیزی اول)
- تعیین کیفیت عملکرد پرستاران در زمینه ترانسفوزیون خون
- اجرای مداخله در موارد عدم تطابق عملکرد با استاندارد و تعیین وضعیت عملکرد پرستاران در زمینه ترانسفوزیون خون پس از اجرای مداخله انجام شده (ممیزی مجدد)
اهداف فرعی
تعیین ارتباط نمره کل عملکرد پرستاران با مشخصات دموگرافیک
4-1 سوال پژوهش
- میزان مطابقت ترانسفوزیون خون و مراقبتهای مربوط به آن با استانداردها، چگونه است؟
- وضعیت عملکرد پرستاران در زمینه ترانسفوزیون خون پس از اجرای مداخله، چگونه است؟
سوالات فرعی پژوهش
آیا میان نمره کل عملکرد پرستاران با مشخصات دموگرافیک ارتباط وجود دارد؟
5-1 تعریف واژهها
1-5-1 ممیزی بالینی
تعریف نظری: ممیزی بالینی (Clinical Audit) فرآیندی است برای ارتقای کیفیت خدمات بالینی که از مجموعهای از فعالیتهای به هم مرتبط تشکیل شده است (19, 21).
تعریف عملی: در این پژوهش منظور از ممیزی بالینی، فرآیندی است برای ارتقای کیفیت خدمات بالینی مربوط به ترانسفوزیون خون و مراقبتهای مربوط به آن انجام می گیرد. ابتدا از طریق مطالعه متون علمی و گایدلاینهای معتبر کشوری، استاندارد ارائه خدمات یا مراقبت مورد نظر تعیین و تدوین میشود، سپس وضعیت موجود ترانسفوزیون خون و مراقبتهای مربوط به آن بررسی گردیده و مواردی که عدم تطابق با استاندارد وجود دارد مشخص میشود در نهایت در مکانهایی از اختلاف، که امکان مداخله وجود دارد مداخله صورت گرفته و پس از یک بازه زمانی مناسب، به منظور ارزیابی میزان اثربخش بودن مداخله انجام شده، ممیزی مجدد انجام میشود.
2-5-1 ترانسفوزیون فرآوردههای خونی
تعریف نظری: تزریق خون یا اجزای خون را به داخل عروق خونی بیمار، ترانسفوزیون خون می گویند(22).
تعریف عملی: در این پژوهش منظور، تزریق خون و مشتقات آن به کودکان در بخش انکولوژی میباشد که مراقبتهای قبل، حین و پس از ترانسفوزیون که توسط پرستار انجام می شود مد نظر می باشد.
3-5-1 بخش خون
تعریف عملی: در این پژوهش منظور از بخش خون، بخشی است که در آن بیماران مبتلا به سرطان تحت مراقبت و درمان قرارمیگیرند.
4-5-1 درمانگاه
تعریف نظری: مکانی که در آن به بیماران سرپایی، درمان پزشکی یا مشاورهای داده میشود، اغلب به یک بیمارستان متصل است (23).
تعریف عملی: در این پژوهش منظور از درمانگاه، درمانگاه خون بیمارستان کودکان تبریز میباشد که کودکان تالاسمی جهت دریافت خون و فرآوردههای آن به این مرکز مراجعه میکنند.
[شنبه 1400-05-16] [ 02:07:00 ب.ظ ]
|