همزمان با افزایش جمعیت نیاز به آب سالم و قابل شرب روند صعودی داشته و از سویی منابع آب سطحی نیز با مسئله آلودگی و تغییرات حجمی در طول زمان روبرو هستند، درنتیجه نگاه برنامه­ریزان به‌سوی منابع آب­های زیرزمینی که منابع حیاتی آب در مناطق خشک و نیمه‌خشک محسوب می­شوند، سوق یافته است. منابع آب زیرزمینی بعد از یخچال­ها و پهنه­های یخی، بزرگ­ترین ذخیره آب شیرین زمین را تشکیل می­دهند و یکی از منابع مهم تأمین آب شیرین انسان هستند (Freeze & Cherry, 1979). لزوم شناخت و بهره­برداری بهینه از آب­های زیرزمینی ازآنجا ناشی می­شود که این منابع 99% از کل آب­های شیرین قابل‌دسترس را تشکیل می­دهند (کوثر، 1364). علاوه بر این در بسیاری از کشورهای واقع در نواحی خشک و نیمه‌خشک بیش از 80% منابع آب مورداستفاده را تشکیل می­دهند (صداقت، 1372).

در سال­های اخیر با افزایش روزافزون جمعیت، توسعه صنعت، رشد شهرنشینی و به‌تبع آن افزایش تقاضا به مواد غذایی، بهره­برداری از منابع آب چندین برابر بیشتر از گذشته است به‌طوری‌که میزان بهره­کشی و مصرف آب­های زیرزمینی بیشتر از میزان تغذیه این منابع شده است، به‌عبارت‌دیگر ورودی سیستم آب زیرزمینی از خروجی آن کمتر شده و سیستم با بیلان منفی دارای پس‌خوراند مثبت و در حال اضمحلال است؛ بنابراین شناسایی و تعیین مناسب­ترین مکان جهت این مهم از اهمیت به سزایی برخوردار است. مدیریت منابع آب مجموعه­ای از اقدامات متعدد مدیریتی است که باهدف بهره­برداری بهینه از منابع آب و کاهش خسارت اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی صورت می­گیرد.

خرید متن کامل این پایان نامه در سایت nefo.ir

کشور ایران به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی و ناهمواری­های بسیار پراکنده و شرایط اقلیمی و وضعیت ریزش­های جوی، از مناطق خشک و نیمه‌خشک جهان به شمار می­رود. ولی همین مقدار بارندگی نیز پراکنش زمانی و مکانی مناسبی ندارد. به‌طوری‌که یک‌سوم بارندگی در بیش از نیمی از کشور (در کویر مرکزی) و یک‌سوم در سطحی حدود 10% از مساحت کل کشور و یک‌سوم بقیه در سایر نقاط نازل می­شود (اصغر پور، 1383). بدین لحاظ محدودیت منابع آب از دیرباز موردتوجه ایرانیان بوده است. با توجه به اینکه آب­های زیرزمینی 99% از کل آب شیرین قابل‌استفاده را تشکیل می­دهند (اکبرپور، 1388) و از طرفی هم بسیاری از مناطق کشورمان ازنظر اقلیم جزو اقلیم خشک می­باشند، بخش بزرگی از تأمین آب خود را از منابع زیرزمینی تأمین می­کنند. تخلیه آب زیرزمینی و عدم جایگزین شدن آب این منابع یکی از بزرگ‌ترین مشکلاتی است که جوامع بشری مخصوصاً کشورمان با آن روبرو است.

یکی از شیوه­های برطرف نمودن چالش­های مرتبط با تراز منفی آب­های زیرزمینی، مطالعه و اجرای پروژه­های تغذیه مصنوعی در حوزه­هایی است که از این بابت با مشکل مواجه شده­اند. تغذیه مصنوعی آبخوان­ها یکی از روش­هایی است که می­تواند بخشی از آب خارج‌شده از زیرزمین را جایگزین نماید. تغذیه مصنوعی عبارت است از اضافه شدن آب به منابع آب زیرزمینی (سلطانی و عابدی، 1389) و یا واردکردن آب به یک سازند نفوذپذیر باهدف تغذیه سفره آب زیرزمینی و به‌منظور استفاده مجدد از آن با رژیم و کیفیتی متفاوت که به‌وسیله ایجاد تأسیسات اضافی یا تغییراتی در شرایط طبیعی منطقه ایجاد می­شود (حبیبی و همکاران، 1391). منظور از این تعریف اضافه شدن هر آبی به آبخوان بدون در نظر گرفتن اصل و منشأ آن است.