مطالعه رابطه بین شاخصهای اندازهگیری نقدشوندگی با بازده سهام شرکتهای پذیرفته شده در … |
نقدشوندگی[1] یكی از ابعاد مهم فرآیند تخصیص بهینه منابع به شمار میآید. قابلیت نقدشوندگی میزان نزدیكی دارایی مالی به پول نقد را بیان میكند. قابلیت نقدشوندگی یك دارایی مالی از طریق قابلیت تبدیل آن دارایی به وجه نقد در هر زمان و بدون تحمل زیان ارزیابی میشود. اوراق بهادار قابل معامله را میتوان از طریق فروش كافی در بازار در هر زمان به وجه نقد تبدیل، با وجود آنکه تضمینی در قبال زیان وجود ندارد. یكی از مهمترین كاركردهای بازارهای مالی به ویژه بازارسرمایه، تبدیل انواع داراییها به اوراق بهادار و سپس افزایش قابلیت نقدشوندگی اوراق بهادار و كاهش صرف ریسك مربوط به نقدشوندگی است. بازارهای مالی از یك سو، از طریق فراهم آوردن امكان تركیب ابزارهای بازار پول و سرمایه ضمن تخصیص بهینه، دسترسی به پول نقد را تسهیل مینمایند و از سوی دیگر، از طریق بهبود ساز و كارها و وضع مقررات، فضای بازار اوراق بهادار را به محیطی امن و جذاب برای آحاد جامعه تا از این طریق وجوه مردم به صحنه تولید راه یافته و صحنه تولید آبیاری شده و از طرف دیگر، آحاد مردم از سود فعالیتهای تولیدی منتفع گردند.
نقدشوندگی در کشف قیمت داراییها، توزیع ریسک مالی و کاهش هزینه معاملات نقش داشته و لذا شناخت عوامل مؤثر بر آن نیز اهمیت دارد. با توجه به اهمیت روزافزون نقدشوندگی، شناخت عوامل مؤثر بر آن میتواند در بهبود آن یاریبخش باشد .یکی از عوامل مهم و مؤثر در وضعیت نقدشوندگی، وجود بازار سرمایه کارا است .یکی از ویژگیهای مهم بازارهای کارا، نبود هزینههای معاملاتی و در نتیجه قابلیت نقدشوندگی بالای سهام است. هزینههای معاملاتی طیف وسیعی از هزینههای آشکار شامل؛ هزینه مالیات و کارگزاری و هزینههای غیرآشکار ناشی از ناکارایی اطلاعاتی را در بر میگیرد .بنابراین، نقدشوندگی سهام میتواند معیاری برای کارایی بازار باشد. علاوه بر جنبه تئوریک مسأله، به لحاظ عملی و با توجه به واقعیتهای موجود مانند پدیده صفهای خرید و فروش و مشکلات بسیار دیگر، توجه به نقدشوندگی و تلاش برای حل این مشکل ضروری به نظر میرسد .افزایش نقدشوندگی میتواند موجب توزیع هر چه بیشتر ریسک مالی از طریق کاهش هزینههای پوتفویگردانی و انگیزش بیشتر سرمایهگذاران در تصمیمگیریهای معاملاتی گردد )رحمانی و همکاران 1389، 40).
1-2 بیان مسأله
برخی از سرمایهگذاران که به سرعت به منابع مالی سرمایهگذاری خود نیازمند شدهاند؛ در چنین مواردی قدرت نقدشوندگی داراییها از اهمیت بالایی برخوردار است. اوراق بهاداری كه در بورس اوراق بهادار با استقبال انجام معامله روبهرو شدهاند، بیانگر سرعت نقدشوندگی این اوراق بهادارمیباشد (ابزاری، صمدی و صفری 1386، 48).
خرید متن کامل این پایان نامه در سایت nefo.ir
رابطه بین بازده سهام و نقدشوندگی را برخی از پژوهشگران نظیر بیكر[4] و استین[5] را مثبت یافتهاند و برخی دیگر نظیر عمری[6]، زیانی[7] و لوكیل[8] منفی اعلام نمودهاند. البته با این حال مطالعهها در این زمینه متوقف نشده است. زیرا نتایج این پژوهشها بیانگر آن است كه عامل نقدشوندگی بر بازده دارایی مؤثر است و همواره مورد توجه سرمایهگذاران بوده است.
با این حال ابهاماتی در این زمینه وجود دارد (مارتینز[9]، نیتو[10] و تاپیا[11] 2005، 14) بنابراین؛ این پژوهش به بررسی رابطه میان شاخصهای نقدشوندگی و بازده سهام را در بورس اوراق بهادار تهران پرداخته است. نقدشوندگی به چگونگی سهولت خرید و فروش سهام و سایر اوراق بهادار قابل معامله در بورس اوراق بهادار، بدون نیاز به تغییر قیمت داراییهای مالی اشاره داشته است. برای ملموس شدن بحث در اینجا مثالی نموده است. با فرض اینکه یک سرمایهگذار بازار مالی، سهمی را در بازار به قیمت 100ریال خریداری نماید در صورتی که بلافاصله آن را بتواند به همان قیمت 100ریال به فروش برساند، بازار آن از نقدشوندگی بالایی برخوردار است، برعکس اگر هرگز نتواند آن را به فروش برساند، بازار آن کاملاً با عدم نقدشوندگی مواجه است این دو حالت به ندرت اتفاق افتاده است. به طور معمول بازار در بین این دو حالت قرار دارد. در شمار زیادی از بازارهای اوراق بهادار جهان، بیشتر سهام شرکت در اختیار دولت و شرکتهای تابعه، صاحبان عمده سهام مانند اعضای هئیت مدیره است. بنابراین درصد پایینی از سهام در دسترس سرمایهگذاران بازار جهت معامله قرار دارد در بررسی وضعیت نقدشوندگی بازارهای بورس طبیعی است که، اولین قدم بررسی نحوه عرضه سهام در این بازارها است. در این راستا، سازمان بورس اوراق بهادار در بند ششم آییننامهی شرایط و ضوابط پذیرش سهام در بورس اوراق بهادار قید کرده است که در زمان پذیرش نباید بیشتر از80 درصد از سهام شرکت در اختیار کمتر از 10درصد سهامدار باشد. این نسبت باید در پایان دومین سال پس از پذیرش به 75 درصد کاهش یابد. به علاوه، ظرف مدت 6ماه از تاریخ درج و تا زمانی که نام شرکت در تابلو دوم بورس اوراق بهادار درج میباشد، میبایستی حداقل 500 سهامدار داشته باشد (خدارحمی 1384، 18).
نقدشوندگی یكی از دغدغههای كسانی است كه، اقدام به معامله سهام میكنند یا زیرساختهای معاملاتی را مدیریت مینمایند. یكی از مهمترین شاخصها در بررسی وضعیت بازار، شاخص قابلیت نقدشوندگی اوراق بهادار موجود در آن است. بالا بودن میزان نقدشوندگی در یك بورس اوراق بهادار نشاندهنده موفقیت آن بازار در شفافسازی اطلاعات و نزدیكی قیمت اوراق بهادار به ارزش ذاتی آنها است. صندوقهای سرمایهگذاری مشترك كه از آغاز به كار آنها در بازار سرمایه كشور، بیش از 2 سال نگذاشته است، دارای ویژگیهای منحصر به فردی هستند كه پس از تصویب قانون مالیاتی مربوطه، تبعاً بخش عمدهای از بازار اوراق بهادار را به خود نسبت خواهند داد، این صندوقها ابزاری بسیار ساده و امن برای سرمایهگذاری فردی است. از مهمترین ویژگیهای آنها این است كه، دارندگان واحد سرمایهگذاری این صندوقها در پایان هر روز میتوانند به مدیر صندوق مراجعه و واحد سرمایهگذاری را ابطال و وجه نقد خود را دریافت كنند. این ویژگی باعث شده است صندوقهای سرمایهگذاری در تشكیل سبد سرمایهگذاری خود به نقدشوندگی سهام در كنار ریسك و بازده آن توجه خاصی داشتهاند. بنابراین صندوقهای سرمایهگذاری به دنبال شاخصی برای پیشبینی نقدشوندگی سهام به این منظور بودهاند. بانكها معمولاً به كارگزاران خط اعتباری داده و كارگزاران به پشتوانه آن، به مشتریان خود اعتبار خرید سهام میدهند. بانكها سهام خریداری شده را به وثیقه نگهداری میكنند و مشتری براساس نوسانات قیمت سهام وثیقه، باید حساب خود را به روز كند. در صورت عدم به روز رسانی حساب وثیقه سرمایهگذار نزد بانك، بانك سهام وثیقه را به فروش میرساند. به این منظور بانكها معمولاً لیستی از سهام را اعلام میكنند كه حاضرند برای خرید آن اعتبار دهند. بنابراین بانكها به دنبال شاخصی برای پیشبینی نقدشوندگی سهام به این منظور هستند .سهام دارای قابلیت نقدشوندگی بالا، طبیعتاً ریسك نگهداری كمتری دارد، زیرا سرعت تبدیل به نقد آن بالا است. بنابراین سرمایهگذاران به دلیل داشتن ماهیت ریسكگریزی سعی در انتخاب سهامی دارند كه قابلیت نقدشوندگی بالایی داشته باشد تا در مواقع لزوم، فروش سهم را با سرعت بالا و در زمان كم و با كمترین تغییر قیمت انجام دهند. نقدشوندگی سهام در بورس اوراق بهادار تهران كه به دلیل فقدان ساز و كارهای فراهم آورنده نقدشوندگی، در ردیف بورسهای اوراق بهادار غیر نقد جهان قرار گرفته است، یكی از دغدغههای اصلی سرمایهگذاران است. در نهایت هدف این تحقیـق بررسی این موضوع بوده است که، آیا بین شاخصهای اندازه گیری نقدشوندگی و بازده سهام شرکتها رابطه معناداری وجود دارد یا خیر ؟
[1]) Liquidity
1) Expected rate of return
[3]) Risk
[4]) Baker
[5]) Stein
[6]) Omri
[7]) zayani
[8]) Loukil
فرم در حال بارگذاری ...
[جمعه 1400-05-15] [ 01:49:00 ب.ظ ]
|