و کلیات

امواج داخلی در اثر اعمال آشفتگی در اقیانوسی با لایه­بندی پایدار ایجاد می­شوند. برای مثال، جریان جزرومدی در یک محیط با لایه­بندی پایدار منجر به تولید امواج داخلی خطی می­شود که جزر و مد داخلی نامیده می­شوند. این آشفتگی­ها در بیشتر موارد در اثر عبور جریان از روی شیب توپوگرافی ایجاد می­شوند. وقتی جریان­های جزر و مدی در آب­های با لایه­بندی پایدار از روی مرزهای ناحیه­ی فلات­قاره عبور می­کنند، می­توانند باعث ایجاد امواج داخلی غیرخطی شوند. هرچند امواج داخلی در لایه­های زیر سطح رخ می­دهند اما اثر این امواج در روی سطح با استفاده از فن­­آوری سنجش از دور قابل آشکارسازی است.

ویرایش دوم اطلس امواج تنهای[1] داخلی شامل بیش از 300 نمونه از حدود 54 ناحیه از کره­ی زمین می­شود که امواج داخلی توسط تصاویر راداری ثبت شده اند(شکل 1-1). اکثر این نقاط از طریق اثرات سطحی یک گروه موج تنهای داخلی در تصاویر سنجش از دور شناسایی شده­اند. فقط در چند نقطه­ی محدود، حضور این امواج از طریق مشاهدات میدانی اثبات شده است(Apel, 2002). همانطور که در شکل 1-1 دیده می­شود، خلیج­عمان نیز یکی از نقاطی است که امواج داخلی در آن مشاهده شده است. 

خرید متن کامل این پایان نامه در سایت nefo.ir

شکل 1-1 اطلس جهانی امواج داخلی(Apel, 2002)

1-1 بیان مسأله و اهمیت موضوع

امواج­ داخلی تأثیرات شناخته شده­ای در اقیانوس دارند. شناخت و استخراج الگوی امواج داخلی از جنبه­های گوناگون دارای اهمیت است. در ادامه به برخی از تأثیرات امواج داخلی که از جنبه­های دفاعی و نظامی، هیدروژئوفیزیکی، زیست­محیطی و غیره دارای اهمیت فراوانی است اشاره می­شود. نکته­ی جالب توجه این است که اکثر مطالعاتی که تاکنون درباره­ی امواج داخلی در آب­های مختلف کلید خورده است بیشتر با انگیزه­ی کاربرد نظامی مورد توجه قرار گرفته است که از آن جمله می­توان به تحقیقات گارت و مانک(Garret & Munk, 1975) و فریتاس (Freitas , 2008)اشاره نمود که با حمایت وزارت دفاع و نیروی دریایی ایالات متحده امریکا انجام شده است.

1-1-1 تأثیرات هیدروآکوستیکی

با شکل­گیری امواج داخلی در عمق­های داخلی دریا و اقیانوس، پروفایل قائم مشخصه­های فیزیکی ستون آب در عمقی که این امواج رخ می­دهد دچار جابجایی و اعوجاج می­شود که یکی از نتایج بارز آن جابجایی پروفایل سرعت صوت در ضخامتی از ستون آب که این امواج شکل گرفته­اند، خواهد بود. این پدیده منجر به خطای سوناری قابل توجهی خواهد شد. فقط در صورتی که عمق، محل شکل­گیری و همچنین مشخصه­های این امواج استخراج شده باشد، این خطای سوناری قابل اصلاح خواهد بود.