فصل اول – کلیات و طرح تحقیق

 

1-1-طرح مساله.. 13

 

1-2-اهداف پژوهش.. 14

 

1-3-سؤال اصلی.. 15

 

1-4-فرضیه اصلی.. 15

 

1-5-متغیرهای اصلی.. 15

 

1-6-نقطه تمركز پژوهش.. 16

 

1-7-اهمیت پژوهش.. 16

 

1-8-تعریف عملیاتی مفاهیم.. 17

 

1-9-روش پژوهش و ابزار گردآوری اطلاعات.. 18

 

1-10-بررسی ادبیات موجود.. 18

 

1-11-سازمان‌دهی پژوهش.. 21

 

فصل دوم-چارچوب نظری و مفاهیم

 

2-1-  نظریه رئالیسم.. 23

 

2-2-نظریه نئورئالیسم.. 25

 

 

2-3- رئالیسم تدافعی.. 26

2-4-رئالیسم تهاجمی.. 27

 

2-4-1-اصول رئالیسم تهاجمی.. 30

 

2-4-2- الگوهای رفتاری دولت‌ها.. 32

 

2-4-3- ماهیت قدرت از منظر رئالیسم تهاجمی.. 34

 

2-4-4-  چهار هدف اساسی قدرت‌های بزرگ.. 35

 

2-4-5- نقش عامل داخلی در نظریه رئالیسم تهاجمی.. 40

 

2-4-6- راهبردهای هژمون منطقه‌ای در قبال هژمون های بالقوه مناطق دیگر   40

 

2-5-انطباق مفهومی رئالیسم تهاجمی و سیاست عربستان.. 43

 

فصل سوم- بیداری اسلامی و تحولات داخلی عربستان سعودی

 

3-1- وضعیت داخلی عربستان و زمینه‌های شکل‌گیری اعتراضات.. 50

 

3-2- معضلات داخلی  عربستان سعودی.. 51

 

3-2-1- سیاسی.. 51

 

3-2-2- جانشینی و جنگ قدرت میان شاهزادگان.. 52

 

3-2-3- اقتصادی.. 53

3-2-4-اجتماعی.. 54

 

3-2-4-1-  مساله زنان.. 54

 

3-2-4-2- شیعیان.. 56

 

3-3-  بیداری اسلامی و تحولات داخلی عربستان.. 59

 

3-4-جریانات و گروه‌های  تأثیرگذار در تحولات عربستان.. 61

 

-4-3-جامعه‌ی زنان عربستان.. 653-4-2-  شیعیان عربستان.. 62

 

3-4-4- جوانان و لیبرال‌ها.. 66

 

3-5- راهبُرد عربستان سعودی در برابر خیزش‌های جهان عرب.. 68

 

3-5-1- رقابت منطقه‌ای با ایران.. 77

 

3-5-3-حمایت آل سعود از دیکتاتورهای ساقط‌شده عربی.. 80

 

3-5-4-  واکنش آل سعود نسبت به اعتراضات فضای مجازی.. 81

 

فصل چهارم-عربستان سعودی و تحولات بحرین

 

4-1- تحولات بحرین.. 85

 

4-2-  عوامل موثر برشکل‌گیری بحران بحرین.. 87

 

4-3- واکنش دولت آل خلیفه به تحولات انقلابی این کشور.. 91

 

4-4- ارزیابی سیاست خارجی عربستان سعودی در قبال تحولات بحرین   96

 

4-4-1- مبانی و اصول سیاست خارجی عربستان.. 96

 

4-4-2-  الگوی سیاست خارجی عربستان.. 97

 

4-5- دلایل اهمیت بحرین برای عربستان.. 103

 

4-5-1- جلوگیری از گسترش تحولات بحرین به عربستان.. 104

 

4-5-2- مقابله با ایران.. 105

 

4-5-3- اهمیت اقتصادی بحرین برای خاندان آل سعود.. 108

 

فصل پنجم- واکنش عربستان در قبال جنگ داخلی سوریه

 

 5-1-  دلایل اهمیت سوریه.. 112

 

5-2-  تحولات سوریه؛ بیداری اسلامی یا جنگ نیابتی.. 113

 

5-3-  جایگاه سوریه در بیدارى اسلامى.. 116

 

5-4- جریان‌های  تأثیرگذار در تحولات سوریه.. 119

 

5-4-1- شورای انتقالی سوریه.. 121

 

5-4-2-  ورود القاعده به تحولات سوریه.. 123

 

5-5-  سیاست عربستان در قبال تحولات سوریه.. 124

 

5-5-1-  چگونگی ورود عربستان به تحولات سوریه.. 125

 

5-5-2-دلایل اتخاذ سیاست تهاجمی عربستان در قبال سوریه.. 127

 

5-5-2-1-  موازنه منطقه‌ای با ایران.. 128

 

5-5-2-2- تقویت محور مقاومت توسط سوریه.. 129

 

5-5-2-3-  بسط مرجعیت عربستان و گفتمان سلفی گری.. 130

 

5-6-  مواضع ایران و عربستان در تحولات سوریه.. 131

 

5-7-  اقدامات عربستان سعودی در تشدید بحران سوریه.. 133

 

نتیجه گیری.. 138

 

فهرست منابع.. 146

 

 

 

1-1-طرح مساله

 

 

خرید متن کامل این پایان نامه در سایت nefo.ir

 

 تحولاتی که در منطقه‌ی خاورمیانه در سال ۲۰۱۱ رخ داد ، تغییراتی را در ساختارهای سیاسی و اجتماعی برخی از کشورهای منطقه به وجود آورد. اگرچه این تغییر و تحولات نتوانست به‌طور اساسی در برخی از کشورها تغییرات عمیق و ساختاری ایجاد کند اما توانست بر برخی از حکومت‌های مطلقه‌ی منطقه شوکی را ایجاد کند که به‌واسطه‌ی آن موج تغییرات می‌توانست در صورت عدم بازبینی ساختاری در سیاست‌های اعمالی بر شهروندانشان به‌سرعت آغازگر تجمعات اعتراضی در این کشورها گردد.

 

1-2-اهداف پژوهش

 

در این پژوهش به دنبال بررسی سیاست عربستان سعودی در برابر تحولات بیداری اسلامی در خاورمیانه در دو سطح داخلی و منطقه‌ای هستیم تا دریابیم که این کشور چه واکنش‌هایی در برابر این تحولات نشان داد تا بتواند از گرداب تحولات دور بماند و کماکان شانس این را داشته باشد که با همان سیستم سنتی خود به ایفای نقش بپردازد.

 

لذا با توجه به این نگاه رقابتی و سیاست‌های خصمانه‌ای که از جانب این کشور علیه نظام جمهوری اسلامی ایران اعمال می‌شود، شناخت و بررسی واکنش‌های عربستان سعودی در خصوص تحولات منطقه‌ای برای ایران در جهت کنترل و برقراری موازنه‌ی سیاسی با این کشور حیاتی به نظر می‌رسد.

 

 

 

1-3-سؤال اصلی

 

دولت عربستان سعودی چگونه به تحولات بیداری اسلامی در سال 2011 در خاورمیانه واکنش نشان داده است؟

 

1-4-فرضیه اصلی

 

عربستان سعودی با استفاده از سه سیاست مهار ، جلوگیری از گسترش انقلاب در کشورهای هم‌پیمان(ضدانقلاب) و انتشار تحولات به خارج از مرزهای خود(سوریه) برای انحراف افکار عمومی داخلی و منطقه‌ای در مقابل این تحولات واکنش نشان داده است.

 

 1-5-متغیرهای اصلی

 

متغیر مستقل: تحولات بیداری اسلامی در منطقه خاورمیانه

 

متغیر وابسته: سیاست عربستان سعودی

 

2-1-5-شاخص سازی  متغیرها

 

متغیر مستقل:

 

• تظاهرات مردمی

 

• تغییر رژیم

 

• مداخله خارجی

متغیر وابسته:

 

• مشت آهنین

 

• توزیع بسته های اقتصادی

 

• مداخله نظامی و سیاسی

1-6-نقطه تمركز پژوهش

 

این پژوهش ازلحاظ مكانی به واکنش عربستان سعودی در حوزه‌ی داخلی و حضور مستقیم در تحولات کشور بحرین و جنگ نیابتی در تحولات کشور سوریه و ازلحاظ زمانی به تحولات بیداری اسلامی از سال 2011  تا 2014 را شامل می‌شود.

 

1-7-اهمیت پژوهش

 

از همین رو شناخت عوامل تأثیرگذار بر سیاست خارجی عربستان و شناخت ابزارهای مور استفاده این کشور برای نیل به اهداف در سیاست خارجی، به درکی واقعی‌تر از سیاست‌های این کشور در عرصه خارجی منجر خواهد شد.

 

1-8-تعریف عملیاتی مفاهیم

 

بیداری اسلامی

 

بیداری اسلامی زنده شدن دوباره در پرتو اسلام اصیل در تجدید حیات اسلام،  معنا می‌دهد که در پناه آن استقلال ، عدالت ، و همه آموزه‌ها و ارزش‌های متعالی الهی ، بار دیگر زنده می‌شود و یا حیات  می‌یابد .

 

بیداری یا احیاگری اسلامی نوعی اصلاح گری دینی است ، البته نه آن اصلاح دینی اتفاق افتاده در غرب . در اصلاح دینی به معنای غربی ، دین به قلمرو شخصی رانده می‌شود و در این صورت دین از عرصه حیات اجتماعی بیرون می‌رود ، اما بیداری و احیاگری اسلامی  ، زنده داشتن انسان و حیات اجتماعی  بر مبنای دین و به شیوه‌ی دینی است و به همین دلیل باید غبار از سیمای دین زدوده شود و صورت و سیرت دین هویدا گردد که درنتیجه این اقدام ، دین به عرصه حیــات آدمی بازمی‌گردد.

 

 

 

سیاست خارجی

 

سیاست خارجی (Foreign Policy) عبارت است از یک استراتژی یا یک‌رشته اعمال از پیش طرح‌ریزی‌شده توسط تصمیم‌گیرندگان حکومتی که مقصود آن دستیابی به اهدافی معین، در چهارچوب منافع ملی و در محیط بین­المللی است. به‌طور خلاصه می­توان گفت که سیاست خارجی شامل تعیین و اجرای یک سلسله اهداف و منافع ملی است که درصحنه‌ی بین­المللی از سوی دولت­ها انجام می­پذیرد. سیاست خارجی می­تواند ابتکار عمل یک دولت و یا واکنش آن در قبال کنش دیگر دولت­ها باشد و در تعریفی دیگر می­توان این‌طور تعریف کرد که: جهتی را که یک دولت برمی‌گزیند و در آن از خود تحرک نشان می­دهد و نیز شیوه­ی نگرش دولت را نسبت به جامعه­ی بین­المللی، سیاست خارجی می‌گویند.

 

1-9-روش پژوهش و ابزار گردآوری اطلاعات

 

روش مورداستفاده در این پژوهش روش توصیفی – تحلیلی است.در این روش با استفاده از اطلاعات جمع‌آوری‌شده از طریق کتب، مقالات، اسناد، اینترنت و سایر منابع، به واکنش دولت عربستان در دو حوزه‌ی داخلی و منطقه‌ای در قبال بیداری اسلامی ، پرداخته می‌شود.

 

1-10-بررسی ادبیات موجود