2-1 بیان مسئله
با توجه به تمایلات ، نقش ها و تاثیر گذاری متفاوت ذینفعان ، همه در یک موضوع اشتراک نظر دارند و آن این است که تمامی آنها به وضعیت سلامت مالی و تداوم فعالیت واحد اقتصادی در آینده  بسیار اهمیت می دهند و بدان فکر می کنند ( نایدو ، 2007 )
–          توانایی شرکت برای تداوم فعالیت از نظر حسابرسان بسیار مهم است .
– اعتبار دهندگان به توانایی شرکت به حل وفصل حسابهایشان با افراد برون سازمانی علاقمند هستند .
– مشتریان علاقمند به توانایی شرکت برای به انجام رساندن سفارشات آتی می باشند .
– کارکنان به توانایی شرکت برای فراهم کردن اشتغال با ثبات علاقمند هستند .
– موسسات مالی به توانایی شرکت به باز پرداخت سرمایه و بهره وام هایشان علاقه دارند .
– سرمایه گذاران به توانایی شرکت در فراهم آوردن بازده مورد انتظار شان علاقمند هستند و بسیار مایلند           که با پیش بینی روند سلامت مالی شرکت نسبت به اصلاح و بهسازی مجموعه سرمایه گذاری خود اقدام          نمایند.
– مدیریت به شناخت اینکه در آینده با چه مسائلی روبرو خواهد بود تا بتواند با استفاده از ابزارهایی                   تصمیمات لازم را برای مسیر آینده و استراتژی بعدی کارشان مشخص سازد ، علاقمند است .
از طرفی به دلیل مرسوم نبودن اعلام ورشکستگی بنگاههای تجاری ممکن است علیرغم ورشکستگی ، اینگونه بنگاهها تنها به حیات ظاهری خود ادامه دهند. مادامی که این بنگاهها قادر به ادامه حیات ظاهری هستند ، تشخیص وضعیت آن دشوار بوده و عموماً موجب می شود که در سطح خرد و کلان اینگونه بنگاهها  به جذب منابع  پرداخته و در نهایت منابع جذب شده به علت مشکلات گوناگون این شرکت ها تضییع گردد.
هانسبرگر[1] ( 1979 ) می گوید « ورشکستگی مثل رعد و برق ( ناگهانی ) به وجود نمی آید بلکه بسیاری از  نشانه ها و پیشگویی کننده ها ، بروز آنرا پیش بینی می کنند .»
لذا پیش بینی سلامت مالی برای همه آنها بسیار مهم است .
استفاده کنندگان از اطلاعات حسابداری برای تصمیم گیری به مجموع اطلاعات مالی و غیرمالی به طور همزمان نیاز دارند . از آنجائیکه استفاده کنندگان متعددند و با توجه به جایگاه خود ، به سطوح مختلفی از این دست اطلاعات دسترسی دارند برای سالیان دراز مباحث حول این موضوع تمرکز داشت که شرکت ها می بایست اطلاعات جامعی براساس خواست و نیاز استفاده کنندگان مختلف در صورت های مالی ارائه کنند. صرفنظر از این مطلب که گردآوری از تمام استفاده کنندگان صورتهای مالی مقدور نیست ، اضافه بر آن تهیه چنین گزارش حجیمی اولاً مقرون به صرفه نبوده ، ثانیاً احتمال گمراهی استفاده کنندگان وجود دارد .والبته ممکن است برخی از استفاده کنندگان دانش مالی لازم را نداشته باشند،بنابراین براین مطلب توافق شد که در صورت های مالی اطلاعاتی آورده شودکه استفاده کنندگان نتوانند آن اطلاعات را به طریقی ارزان تر از سایر طرق کسب کنند همچنین صورت های مالی با هدف عام قصد ندارند نیاز تک تک استفاده کنندگان را رفع کنند. بلکه سعی دارند تا نیاز یشترین استفاده کنندگان را مرتفع سازند با چنین نگرشی در صورت های مالی که تنها منبع اطلاعاتی  قابل اتکا درباره شرکت هاست فقط مسائل مالی و وضعیت عملکرد گذشته آورده شده و آنچه بیش از همه نظر همگان را جلب کرد این مطلب است که این صورت های مالی مسائل غیر مالی شرکت را دربر نمی گیرد. و از جمله مسائلی که در صورت های مالی به طور مشخص منعکس نمی شود ، سلامت مالی و قدرت نسبی تداوم فعالیت آن در آینده است .
سنجش و ارزیابی سلامت مالی شرکت ها می تواند مکانیزم مهمی در حل وضعیت نا مطلوب شرکت ها محسوب شود چرا که با شناخت مولفه های موثر می توان دست به اقدامات اصلاحی برای این مولفه ها زد. که در این بین ویژگی های خاص هر کشور نیز بر مشکلات مالی شرکت ها تاثیر گذار می باشد از جمله این ویژگی ها ، تغییرات در سیستم های محلی ، استانداردهای حسابداری و چارچوب قانونگذاری ( مانند تفاوت در توسعه بازارهای مالی و سرمایه ) و شرایط اقتصاد کلان ( کلاپر، 2003 ) است . اولین مساله اصلی این است که آیا می توان به کمک مولفه های گردش عملیات  مورد مطالعه که صرفاً براساس اطلاعات مالی مندرج در صورت های مالی و بازار سرمایه استخراج می شوند سلامت مالی شرکت های ایرانی را سنجش و ارزیابی و آنها را در سطوح مختلف سلامت مالی دسته بندی نمود؟
شناخت نقاط تمایز این شرکت ها و در نتیجه امکان طبقه بندی و پیش بینی وضعیت سلامت شرکت ها در فرآیند تصمیم گیری ، می تواند به کلیه افراد ذینفع و استفاده کنندگان صورت های مالی کمک کند . دومین مساله پژوهش حاضر این است که آیا میتوان با استفاده از اطلاعات منتشره در صورت های مالی شرکت های ایرانی و بورس اوراق بهادار ، رتبه سلامت مالی آنها را پیش بینی و براساس آن شرکت ها را طبقه بندی کرد ؟
بعبارت کلی از آنجائیکه هدف سهامداران و اعتباردهندگان کسب بازده و یا سود و رسیدن به بهره مورد انتظار ، حفظ سرمایه ، برگشت آن و تداوم فعالیت است چگونه می توان برای اطمینان بخشیدن به آنها در پیش بینی و ارزیابی این امر به آنها کمک کرد ؟ آنها با چه مدلی می توانند تصمیم گیری کنند ؟
3-1 اهمیت و ضرورت تحقیق
پیشرفت سریع فن آوری و تغییرات محیطی وسیع ، شتاب فزاینده ای به اقتصاد بخشیده است ، رقابت روزافزون بنگاههای اقتصادی دستیابی به سود را محدود و احتمال عدم توان ایفای تعهدات و توقف فعالیت های آنها را افزایش داده است .ورشکستگی های بی سابقه اخیر شرکت های بزرگ در سطح بین المللی و نوسانهای بورس اوراق بهادار در ایران ، وجود بحران های مالی در شرکت ها و صنایع مهم داخلی و تاثیر آنهادر ورشکستگی و نابودی شرکت ها که از آنها می توان به سونامی وحشتناک مالی یاد کردکه نگرانی هایی را ایجاد کرده که نیازبه وجود ابزارهایی برای ارزیابی توان و سلامت مالی شرکت ها با توجه به شرایط محیطی را نشان می دهد یکی از ابزارهای ارزیابی توان مالی شرکت ها استفاده از نسبت های مالی مستخرج از صورت های مالی و بدست آوردن سلامت مالی برای پیش بینی سلامت مالی شرکت هاست (کریتسونیس ، 2005 ).
نگرانی منطقی سرمایه گذاران از بازگشت اصل و سود سرمایه شان ناشی از آن است که یکی از دلایلی که شرکت ها ورشکسته می شوند بدهی هایشان می باشد و خروج یک شرکت به خاطر وخامت شرایط مالی باعث زیان به موسسات بزرگتری که در شرکت ورشکسته سرمایه گذاری نموده اند می شود ودر واقع توان گفت که ورشکستگی یک موسسه سرچشمه درماندگی و ورشکستگی بالقوه موسسات دیگر و ایجادهزینه برای اقتصاد کشور می باشد ( ستایش و احدیان پور، 1387 )
بنابراین انجام تحقیقی که بتواند به پیش بینی نزدیک به واقع برای ارزیابی تداوم فعالیت و سلامت مالی و در نتیجه به تصمیم گیری صحیح تر کمک نماید ضرورت می یابد. توان تجزیه و تحلیل و قدرت پیش بینی مهمترین عامل در تصمیم های سرمایه گذاری است ( خوش طینت ، 1377 ) . بیور[2] ( 1996 ) معتقد است « پیش بینی بدون اخذ تصمیم امکان پذیر است ولی کوچکترین تصمیم گیری را نمی توان بدون پیش بینی انجام داد » . در واقع اگر بتوان از طریق مدلی سلامت مالی شرکت ها را ارزیابی و همچنین پیش بینی کرد و پس از آن در صورت عدم سلامت مالی به علت یابی و استفاده از روشهای حل مسئله به اصلاح امور شرکت پرداخت می توان از به هدر رفتن ثروت در قالب سرمایه های فیزیکی و انسانی و آثار آن جلوگیری کرد . علاوه بر این چنین مدلی که بتواند راهنمای خوبی برای کلیه ذینفعان و تصمیم گیرندگانی مانند سرمایه گذاران ، بانکها و دولت باشد ، بنابراین ایجاد مدلی که بتواند راهنمای خوبی برای تصمیم گیرندگان و هشدار مناسبی برای توقف فعالیت باشد ضرورت می یابد.
برای ذینفعان هنگام تصمیم گیری برای آینده ضروری است قادر به پیش بینی توان تداوم فعالیت و ارزیابی سلامت مالی شرکت ها باشند . بنابراین نیاز به استفاده از مدل هایی پیش بینی کننده توسط تحلیل گران و محققان دارند و البته باید در نظر گرفت که عملکرد این مدلها در جاهای مختلف و در زمان های متفاوت فرق دارند برخی از تحقیقات به بررسی مقایسه ای مدل های پیش بینی ورشکستگی ( نه سلامت مالی ) پرداخته اند
 
که از آن جمله می توان به ( دیمتراس1، 1996 ) ، ( گانس2 ، 1987 ) ، ( کوماروراوی3 ، 2007 ) ، ( سلیمانی 1385 ) ، (مهرانی و دیگران ، 1384 ) ، ( احمدی کاشانی ، 1384 ) و ( منصفی ، 1384 ) اشاره کرد در تحقیقات مختلف با استفاده از متدولوژی های متفاوت مباحث متعددی برای پیش بینی وضعیت توان و سلامت مالی شرکت ها در خارج از ایران طراحی شده است اما گزینش یک مدل ویژه برای استفاده کنندگان اطلاعات مالی و متناسب با نیازهای آنها و شرایط محیطی  امری پیچیده است  .
بدلایل زیر نمی توان مدل ها و مباحث مطرح شده در خارج از کشور را به همان شکل برای شرایط محیطی ایران استفاده کرد .
الف ) به دلیل آنکه ارزیابی سلامت مالی در حقوق تجارت بدون شک از مباحثی است که مطالعه تطبیقی آن کمتر مفید می نماید . زیرا در 

خرید متن کامل این پایان نامه در سایت nefo.ir

  اغلب کشورها جنبه کاملاً ملی دارد و از تاریخ و نحوه سازماندهی قضایی و رژیم حقوقی حاکم بر اموال آنها نشأت گرفته است بنابراین با آنکه فلسفه اولیه ور شکستگی در همه کشورها پذیرفته شده است ، این نکته را می توان از مطالعه حقوق کشورهای اروپایی و آمریکایی استنباط نمود
( اسکینی ، 1386 ) .
ب )هر چند در مدل هایی که فقط از نسبت های مالی استفاده شده است تجزیه و تحلیل نسبت های  مالی ابزار خوبی برای ارزیابی اجرای عملیات مالی ، تجزیه وضعیت اعتباری و تعیین ارزش اوراق بهادار شرکت هاست ( عالی پور ، 1375 ) ، ( مشایخی . پناهی ، 1386 ) ، (بهرام فر و کاردان ، 1387 ) ، ( نیکو مرام و پور زمانی ، 1385 ) ، ( نیکو مرام و همکاران ، 1381 ) این نسبت ها برای اندازه گیری کارایی ، ریسک و سود آوری شرکت ها مفید می باشند .اما اولاًنمی توان از آنها با مفاهیم واحدی درتمام کشورها استفاده نمود به عبارت دیگر کاربرد آنها در تمام کشورها یکسان نیست و با یکدیگر تفاوت دارد . اختلاف در کاربرد نسبت های مالی در کشورهای گوناگون بیشتر از قوانین و مقررات موجود و مجاز بودن حسابداران به انتخاب رویه های حسابداری در مورد اندازه گیری داراییها ، بدهی ها ،ارزش حقوق صاحبان سهام ،سود و تهیه صورت های مالی تلفیقی و گوناگون ساختار تأمین منابع مالی شرکتها ،اختلاف در متغیرها و عوامل نهادی ،فرهنگی و
محیطی تأثیر گذار بر نسبت های مالی ناشی می شود گرچه اصول اساسی حسابداری در تمامی کشورها مشابه است ولی سیستم حسابداری آنها اغلب با یکدیگر تفاوت دارند همانطور که سیستم حسابداری صنایع مختلف یک کشور با یکدیگر تفاوت هایی دارد ( طالب نیا ، 1372 ) [نتایج خوب مدل ها به لحاظ صحت پیش بینی این مدل ها ، درکشورهای خاص برای صنایع خاصی است که برای آنها ساخته شده اند ( نایدو ،2007 )] .ثانیاً: 1-dimetros     2-gons    3-comarowravi
4-1 اهداف تحقیق
هدف آرمانی این تحقیق ایجاد توانایی و حصول اطمینان سرمایه گذاران و اعتباردهندگان جهت تشخیص سلامت مالی در سرمایه گذاریها و اعطای اعتبار به شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است اساساً این تحقیق در نظر دارد تا با استفاده از گردش عملیات شرکت ها به سنجش و ارزیابی سلامت مالی بپردازد بعبارتی هدف کلی این تحقیق ارزیابی سلامت مالی جهت ارتقاء توانایی شرکت در پرداخت بازده، سود موردانتظار و بازگرداندن اصل سرمایه سرمایه گذاران و اعتباردهندگان می باشد و از اهداف ویژه آن :
1- شناسایی و تعیین مولفه ها و شاخص های مالی موثر بر سلامت مالی به منظور ایجاد بستر مناسب تداوم فعالیت و ارزیابی آن در ایران .
2- طراحی معیارهای مالی مناسب قابل اتکا (ازویژگی های کیفی اطلاعات حسابداری) با قابلیت ارزیابی به روش ساده ، مطمئن و قابل فهم از رویدادهای واحدهای اقتصادی مستخرج از محتوای صورت های مالی و بازار سرمایه برای کلیه ذینفعان و فعالان در بازارهای مالی (سرمایه ، پول ، بیمه ).
3- تعیین معیار یا معیارهای تمیزدهنده شرکت های سالم ، میانی و درمانده مالی از طریق گردش عملیات شرکت ها .
 
 
5-1مروری بر ادبیات و مبانی نظری تحقیق:
سلامت مالی شرکت ها موضوعی است که به بحث تداوم فعالیت ، ورشکستگی و در ماندگی مالی ویژگی های کیفی اطلاعات حسابداری ( مربوط بودن و قابل اتکا بودن ) در ارتباط است . لذا باید در حوزه های عملیاتی ، بازاریابی و مالی و حسابداری دست به ارزیابی عملکرد شرکت ها زد ( کریتسونیس ، 2005 ) .
از دیرباز ، در بحث ارزیابی عملکرد ، اطلاعات و داده های مالی مورد نظر قرار می گرفتند .گزارشگری مالی تاریخی با تدارک نوعی یکنواختی منطقی در ارائه اطلاعات مالی هنوز هم از جایگاه خاصی برخوردار است . تغییرات فزاینده محیطی در فرآیند اندازه گیری و گزارشگری مالی بنگاه ها ایجاب می کند که از عوامل صرفاً مالی تاریخی فراتر رفته و به سمت شناسایی و اندازه گیری عملکرد ارزش آفرینی نیز حرکت کند .
تا کنون در کتب و مقالات مختلف معیارهای سنجش و ارزیابی عملکرد به طرق مختلف طبقه بندی شده اند که در فرآیند ارزیابی ها ، مجموعه ای از شاخص ها باید مبنای کار قرار گیرد . عمده ترین طبقه بندیهای موجود عبارتند از :
طبقه بندی اول ) معیارهای سنجش عملکرد را به دو دسته مدل های حسابداری و مدل های اقتصادی تقسیم می کنند ( جهانخانی و ظریف فرد ، 1374 ).
طبقه بندی دوم) معیارهای سنجش عملکرد را به دو دسته مدل های مالی و غیر مالی تقسیم می کنند ( رهنمای رودپشتی و همکاران ، 1385 ).
طبقه بندی سوم) معیارهای سنجش عملکرد را بر اساس مختلف به چهار دسته تقسیم می کنند ( انوری رستمی و دیگران ، 1382 ).
1-رویکرد حسابداری : در این رویکرد از ارقام صورت های مالی نظیر فروش ، سود ، بازده دارایی ، بازده حقوق صاحبان سهام و … استفاده می شود .
2- رویکرد تلفیقی : از تلفیق ارقام صورت های مالی و ارزش های بازار نظیر نسبت P/E ، نسبت ارزش بازاردارایی های به ارزش دفتری آنها و … جهت انجام تجزیه و تحلیل استفاده می شود .
3- رویکرد مدیریت مالی : از مدل های مطرح در مدیریت مالی ارزشیابی دارایی ها ی سرمایه ای جهت ارزیابی ها و پیش بینی بهره گرفته می شود .
4- رویکرد اقتصادی :از مفاهیم اقتصادی استفاده می شود . عملکرد واحد تجاری با تاکید بر قدرت سود آوری دارایی های شرکت و با توجه به نرخ بازده و نرخ هزینه سرمایه بکارگرفته شده مورد ارزیابی قرارمی گیردمثل ارزش افزوده اقتصادی (EVA).
طبقه بندی چهارم ) در این دیدگاه ، معیارهای ارزیابی عملکرد در پنج شاخص مهم ؛ روش بازده فروش (ROS) ، روش گردش سرمایه (AIT) روش بازده سرمایه گذاری (ROA و ROI ) ، روش پسماند سود (RI ) ، روش ارزش افزوده اقتصادی خلاصه می شود .
طبقه بندی پنجم ) در این طبقه بندی شاخص ها به پنج گروه دسته بندی می شوند که عبارتنداز :

• شاخص های سود باقی مانده، در این شاخص ها هزینه سرمایه در نظر گرفته می شود مثل ارزش افزوده نقدی (CVA ( و ارزش افزوده اقتصادی ( EVA ).

• شاخص های مربوط به اجزای سود باقی مانده ، در این شاخص ها هزینه سرمایه لحاظ نشده است مثل سود قبل از بهره و مالیات (EBIT ) ، سود قبل از بهره و مالیات و استهلاک ( EBITD ) ، سود قبل از اقلام غیر مترقبه (EBEI ) ، سود عملیاتی پس از مالیات (NOPAT ) و بازده خالص دارایی ها (RONA) .

• شاخص های مبتنی بر بازار که از بازده سرمایه بدست می آیند مثل ارزش افزوده سهامداران (SVA ) و ارزش افزوده بازار (MVA).

• شاخص های مبتنی بر وجه نقد مثل جریان های نقدی عملیاتی و بازده نقدی سرمایه گذاری .

• شاخص های سنتی مبتنی بر اطلاعات تاریخی مثل سود خالص ، سود عملیاتی و سود هر سهم و غیره .

در این راستا ،