درواقع گیاهانی كه حداقل دارای صفات زیر باشند،گیاه دارویی نامیده می­شوند:

2-  اغلب ممكن است اندام ویژه­ای چون ریشه، برگ­ها، ساقه، گل، میوه و غیره بیشترین مواد مؤثر را داشته باشند، بنابراین همیشه نمی­توان كل اندام گیاه را منبع ماده دارویی ویژه­ای دانست.

جایگاه اقتصادی گیاهان دارویی در جهان و ایران

رویكرد روز افزون استفاده از گیاهان دارویی و فرآورده­های حاصله از آن نقش این گیاهان را در چرخه اقتصاد جهانی پررنگ­تر كرده است. 

خرید متن کامل این پایان نامه در سایت nefo.ir

  طوریكه مصرف روبه تزاید آن تنها به كشورهای در حال توسعه  اختصاص نداشته، بلكه یكی از فاكتورهای مهم بهداشتی كشورهای پیشرفته نیز محسوب می­گردد. در جهان 130 میلیون تن گیاه دارویی سالانه خرید و فروش می­شود و حدود یك میلیون كارخانه دارویی در چند سال اخیر افزایش یافته است. طبق برآوردهای صورت گرفته در سال­های اخیر، ارزش بازارهای جهانی داروهای گیاهی كه شامل گیاهان دارویی و فرآورده­های آنها است،  رشد قابل توجهی داشته است. بخش اعظم بازار گیاهان دارویی دنیا، به تولید و عرضه متابولیت­های ثانویه مشتق از این گیاهان مربوط می­شود. متابولیت­های ثانویه معمولاً از ارزش افزوده بسیار بالایی برخوردارند به طوریكه ارزش فروش برخی از این تركیبات مانند شیكونین[1] ، دیجیتوكسین[2]  و عطرهای همچون روغن جاسمین[3] ، از چند دلار تا چند هزار دلار به ازای هر كیلوگرم تغییر می كند. همچنین قیمت هر گرم از داروهای ضد سرطان گیاهی مانند وین بلاستین[4] ، وینكریستین[5] ، آجمالیسین[6]  و تاكسول[7]  به چند هزار دلار می­رسد. تاكسول یكی ازتركیبات دارویی است كه از پوست درخت سرخدار به دست می­آید و در درمان سرطان­های سینه و تخمدان مورد استفاده قرار می­گیرد. ورود دارو بودجه زیادی را به خود تخصیص می­دهد این در حالی است كه ایران با داشتن خصوصیات اكولوژیكی و اقلیمی متنوع، یكی از كشوهای كم نظیر در تولید گیاهان مختلف می­تواند باشد به طوری كه ایران از 13 اقلیم موجود در جهان، 11 اقلیم را به خود اختصاص داده است. و به تقریب 8000 گونه گیاهی كه معادل 2 برابر فلور كل اروپا است ازدیگر ویژگی­های كشورمان می باشد، كه این بانك ژن اهمیت اقتصادی زیادی دارد. برای مثال كشور فلیپین حجم عظیمی از درآمد خود را از فروش گیاهان دارویی و گیاهان وحشی به دیگر كشورها بدست می­آورد (میرجلیلی، 1382). بنابراین، اگرچه در زمینه توسعه صنعت گیاهان دارویی در ابتدای راه هستیم، ولی می­توانیم با برنامه­ریزی صحیح، بخش قابل توجهی از بازارهای جهانی را به خود اختصاص دهیم. شاید در ابتدای كار نتوانیم با كشورهایی كه محصولات خود را به تولید انبوه رسانده اند، رقابت نماییم، اما به لحاظ تنوع گونه­ای و تولید طبیعی گونه­هایی دارویی رقبای چندانی در جهان نداریم و در مواردی حتی بی­رقیب هستیم. همه این­ها منوط به این نكته است كه دارایی­های كشور را بشناسیم و بتوانیم از آن­ها استفاده بهینه نماییم. در این صورت حتی می توان تا 5 درصد از تولید ناخالص ملی را از این طریق تأمین نمود (امیری،2006).

1-3- ضرورت توجه به پرورش گیاهان دارویی