در عصر جدید با رشد علوم به ویژه علوم تجربی تبیین كاركردی رواج یافته است .  این  تبیین به بررسی پدیده ها بر اساس پیامد و آثار شان در زندگی فردی و اجتماعی انسان می پردازد  و  در عرصه های  مختلف از جمله دین توجه بسیاری از دانشمندان از جمله جامعه شناسان ومردم شناسان و متکلمان را به سوی خود معطوف داشته است . سؤالی که در تبیین کارکردی دین مطرح می شود این است که دین چه نقش و كاركردی در زندگی انسان دارد ؟

خرید متن کامل این پایان نامه در سایت nefo.ir

متفکرین و اندیشمندان اسلامی نیز از گذشته های دور به پیامدها وکارکردهای  دین توجه داشته اند .آنها در ضمن مباحث مختلف دینی به این موضوع  نظر داشته  ،  اما به طور مستقل به این موضوع نپرداخته اند . بنابراین نیاز بشر به دین و اینکه دین پاسخگوی چه نیازی از نیازهای انسان است همواره مورد توجه اندیشمندان اسلامی بوده وتوجه به این مساله در بین آنها سابقه ای طولانی دارد . اما آنچه که دین پژوهان اسلامی در مطالعات دینی خود به آن عنایت دارند توجه به حقانیت دین و صدق و کذب آن است ، علامه طباطبایی نیز از این جمله است . ایشان ضمن تبیین و تفسیر دین حقانیت آن را مد نظر داشته و به دفاع عقلانی از آن می پردازند .

دوركیم و علامه طباطبایی با وجود پیش فرض های متفاوتی كه از دین دارند در آثار خود به نقش و کارکردهای اجتماعی آن پرداخته اند  وحضور دین در زندگی اجتماعی را یك ضرورت می دانند.هدف از انجام این پژوهش  بیان كاركردهای اجتماعی دین از دیدگاه این دو متفكر و یافتن وجوه اشتراك و افتراق دیدگاههای آنها می باشد که به تفصیل به آن خواهیم پرداخت.

فصل اول:

کلیات و مفاهیم

1- بیان مساله

انسان موجودی اجتماعی است كه بدون حضور در جامعه و تعامل با دیگران  از عهده پاسخگویی به نیازهای متنوع زندگی خویش بر نمی آید . این معاشرت و تعامل در زندگی اجتماعی باید مبتنی بر قانون باشد و گرنه به اختلال در نظام اجتماعی منجر خواهد شد.زیرا سود جویی و حب ذات كه از صفات غریزی انسان است، او را به سوی تضییع حقوق دیگران سوق می­دهد . بنابراین برای كنترل صفات غریزی انسان وجود قانون امری ضروری به نظر می­رسد. از بین همه قوانین این قوانین دینی هستند که بیش از هر قانون دیگر می­توانند در این زمینه مؤثر باشند و درثبات نظام اجتماعی نقش ایفا نمایند.