در دهه اخیر به ویژه با توجه به هزینه های بالای خدمات پزشکی ناشی از توسعه و تکامل تکنولوژی پزشکی و نیز مشکلاتی که از نظر تامین مالی این هزینه ها برای اغلب دولت ها فراهم بوده است، سیاست گذاران و دولتمردان پذیرفته اند که بهداشت و درمان یک مسئله اجتماعی صرف نبوده و باید جنبه های اقتصادی نیز مورد توجه و بررسی قرار گیرد. لازم به ذکر است که در کشور ایران بیش از 5 درصد تولید ناخالص داخلی و 5 تا 10 درصد هزینه های دولت به این بخش اختصاص یافته است(فرح آبادی و همکاران،1389).     بنابراین این پایان نامه برآن است که به مسئله جا نمایی مکان های بهینه جهت استقرار مراکز درمانی در شهر اردبیل پرداخته تا در صورت مهیا بودن شرایط مالی برای مسئولان در مکان های مناسب مراکز بیمارستانی احداث گردد تا شهروندان دسترسی راحت تری به مراکز درمانی بویژه بیمارستانی داشته باشند.

1.      شهرنشینی روندی مثبت است و شهرها موتور توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی هستند. لیکن در شهرهای کنونی کیفیت زندگی شهری از نظر آسایش، ایمنی و زیبایی با افت شدید رو به رو گردیده است. متاسفانه برنامه ریزی شهری معاصر نه تنها نتوانسته است بر این مشکلات فائق آید بلکه گاهی خود به تشدید آن ها کمک کرده است(کریمی،1385).

• بیان مسئله   

1.      سیستم اطلاعات جغرافیایی تکنیکی کمی در تصمیم گیری، تعیین روندها و مکان یابی است که در مطالعات مربوط به مکان و 

   خرید متن کامل این پایان نامه در سایت nefo.ir

     سطوح مختلف برنامه ریزی به کار گرفته می شوند، روی آوردن به سیستم اطلاعات جغرافیایی امروزه از جمله کا رآترین شیوه ها برای ارتقای سیاست گذاری و نیز بهبود برنامه ریزی و اجرای طرح های شهری به شمار می رود. بنابراین برخوداری از یک شبکه اطلاعات جغرافیایی پیشرفته و کامل، بهترین زمینه را برای برنامه ریزی های گوناگون فراهم می آورد و موجب افزایش بهره وری در اجرای طرح ها، حتی در بخش های مختلف خدمات شهری می شود (احمدی و همکاران، 1390).

1.      از آن جایی که ایجاد مراکز خدماتی جدید مستلزم صرف هزینه های زیادی می باشد، بنابراین تعیین بهترین مکان این مراکز به نحوی که تعداد بیشتری از شهروندان از خدمات آن بهره مند شوند، بسیار مهم است. عدم انتخاب محل بهینه برای ایجاد یک بیمارستان مشکلاتی را ایجاد خواهد کرد که از سال های گذشته در شهرهای بزرگ کسب شده است و حاکی از آن است که مکان یک بیمارستان نزدیک فضای سبز و پارک ها و دور از مناطق تجاری و شلوغ انتخاب گردد، راههای دسترسی به آن مناسب باشد یا به عبارت دیگر در نزدیکی را ه های اصلی شهر قرار داشته باشد، به مراکز با تراکم جمعیتی بالا نزدیک باشد تا تعداد بیشتری از شهروندان از خدمات آن بهره مند شوند و در نهایت در فاصله مناسبی از مراکز بیمارستانی موجود باشد تا توزیع خدمات درمانی در دورن شهر مناسب باشد (فرح آبادی و همکاران، 1390).

• اهداف تحقیق

1. ارایه گزارشی از وضعیت و مشکلات وضع موجود شهر اردبیل در خصوص تعداد و نحوه توزیع مکان های مراکز بیمارستانی.

1. ارایه الگوی علمی و مناسب در جهت مکان گزینی صحیح بیمارستان با استفاده از GIS.

• اهمیت تحقیق 

1.      تخصیص بهینه و صحیح مکان یابی بیمارستان می تواند بسیاری از مسایل و مشکلات شهری را حل کند. به طوری که هر چقدر شهر بزرگتر باشد وضعیت تخصیص مکان یابی و توزیع آن پیچیده تر می گردد. با توجه به اینکه مطالعه موردی تحقیق حاضر، شهر اردبیل می باشد و توسعه شهر نیز روندی تصاعدی دارد بنابراین دقت در مکان یابی بیمارستان بسیار با اهمیت و ضروری است. از این رو توجه به فضاهای مورد نیازی که ضامن سلامت جسم و روح شهروندان است، در برنامه ریزی و ساختار شهر ضروری به نظر می رسد. در این زمینه نحوه توزیع، سازگاری و مطلوبیت، کمبودها و نارسایی هایی مورد بررسی و ارزیابی قرار می گیرد.

• سوالات تحقیق

1.      با توجه به نقش و اهمیت مکان یابی بیمارستان پژوهش حاضر سعی بر آن دارد به سوالات ذیل پاسخ دهید.

1. تا چه اندازه بیمارستان های احداث شده در شهر اردبیل جوابگوی نیازهای شهروندان است؟      

1. تا چه اندازه مکان های بیمارستان بهینه است؟

پیشینه تحقیق عزیزی معتقد است که اگرچه ارائه خدمات بهداشتی و درمانی در شهرها سابقه ای طولانی دارد، لیكن در زمینه مكان یابی مراكز خدمات درمانی وبهداشتی پیشینة درازمدتی وجود ندارد و سابقه این گونه مطالعات به دهه 1970 میلادی بر میگردد. درسال 1979دپارتمان بهداشت و تأمین اجتماعی انگلستان به توسعه استراتژیك مراكز خدمات بهداشتی و درمانی توجه نشان داد و ازآن پس مطالعاتی در این زمینه آغاز گردید. طی سالهای 1982-1980 این مطالعات در اتریش دنبال شدند. ایده مکان یابی مراکزبیمارستانی را شخصی به نام”لسلی میهیو”در کالج بیرک برک لندن به انجام رساند.

1.      محمدی(1382) برای مکان یابی مراکز خدمات درمانی در منطقه 5 تهران از GIS استفاده نموده و به این نتیجه رسیده است که مکان یابی مراکز خدمات درمانی در منطقه 5 تهران مناسب توزیع نشده است و با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیای می توان مکان یابی بهینه انجام داد.

1. در سال های اخیر در عرصه ی ساماندهی مکانی– فضایی کاربری های مربوط به خدمات درمانی مطالعات گسترده ای صورت گرفته است. از جمله ی این تحقیقات که در غنای پایه های نظری تحقیق حاضر، نقش موثر داشتند می توان به موارد زیر اشاره کرد :