­ی تحقیق

داستان کوتاه از انواع ادبیّات داستانی محسوب می شود که در قرن حاضر در بیش­تر کشورهای جهان از جایگاه ویژه­ای برخوردار است،  در ایران نیز در سال 1300 اوّلین مجموعه ی داستان کوتاه توسط محمدعلی جمال زاده پا به عرصه­ی ظهور نهاد. پس از جمال زاده به دلیل تغییر نگاه نویسندگان به پدیده ها و مفاهیم اجتماعی،  داستان کوتاه به مقام و منزلت قابل توّجهی دست یافت. یکی از پرآوازه ترین و تأثیرگذارترین نویسندگان داستان کوتاه در ادبیّات معاصر،  صادق چوبک است،  او از پایه گذاران ادبیّات مدرن در ایران به شمار می رود،  چوبک با زبان،  سبک و فکر،  توصیفات دقیق،  و تصاویر هنرمندانه­ای که در عرصه­ی داستان نویسی از خود به جای گذاشت،  امروزه در زمره­ی موفق­ترین نویسندگان صاحب اندیشه قرار گرفته است.

روش تحقیق در این پایان نامه توصیفی ـ تحلیلی است و در گردآوری اطلاعات از روش کتابخانه­ای که همراه با تحلیل و نظراتی از نگارنده می باشد،  استفاده شده است .

1-2 بیان مسأله

شخصیّت یکی از عناصر مهم در داستان و بازتاب تصورات و اندیشه های نویسنده است. نویسنده با خلق اشخاص زنده و واقعی از محیط پیرامون خود و وارد کردن آن ها در دنیای داستانی اش،  سعی می کند با مخاطبانش رابطه­ی تأثیرگذار و جذّاب و ماندنی­تری برقرار کند و به نوعی افکار و اندیشه­های خود را در وجود شخصیّت های داستانی­اش بیان نماید. در واقع شخصیّت های هر داستان پایه و اساس آن داستان هستند و هر داستانی اگر دارای شخصیّت پردازی درست و مناسبی باشد،  در نظر خواننده واقعی تر جلوه می کند. شیوه­ی شخصیّت پردازی در داستان های کوتاه به طرق مختلف صورت می گیرد. گاهی از زبان راوی (دانای کل) شخصیّت ها به خواننده معرّفی می شوند و گاهی نیز شخصیّت ها از طریق گفتار و رفتارشان با قرار گرفتن در موقعیت های مختلف خود را به خواننده می شناسانند . البّته داستان 

خرید متن کامل این پایان نامه در سایت nefo.ir

  نویس می تواند هرکدام از شیوه­ها و یا ترکیبی از آنها را به کار گیرد.

شخصیّت ها را می توان از جنبه های مختلف مورد بررسی قرار داد . از نظر ماهیت،  از نظر فعل و انفعالات،  از جنبه­ی کاربرد از نظر گستردگی و کمال هم چنین از نظر میزان نقش در داستان به بخش هایی تقسیم نمود.

در این پژوهش،  داستان چراغ آخر صادق چوبک یکی از نویسندگان خلّاق و چیره دست معاصر مورد بررسی و تحلیل قرار می گیرد،  و نگارنده بر آن است تا انواع شخصیّت ها و هم چنین شیوه های شخصیّت پردازی این مجموعه ی داستانی را که شامل  8 داستان کوتاه و طرح است. مورد بررسی و تحلیل قرار دهد. امید است نتایج حاصل از این تحقیق اطلاعاتی هرچند اندک را به مجموعه ی یافته ها و پژوهش های پیشین بیفزاید.

1-3 سؤالات تحقیق

این پایان نامه قصد دارد،  به سؤالات زیر که زیرساخت پایان نامه است،  جوابی در حد قابل قبول ارائه دهد :

1- شخصیّت های مطرح داستان چراغ آخر از چه نوعی هستند ؟

2- معرّفی شخصیّت های داستان چراغ آخر به چه شیوه ای انجام شده است؟

3- اندیشه های نویسنده در خلق شخصیّت های داستان تا چه اندازه تأثیرگذار بوده است؟

1-4 اهمیّت و ضرورت تحقیق

پژوهش­ها و تحقیقات گسترده ای درباره­ی چوبک و آثار او به دلیل ارزش های هنری و ویژگی های منحصر به فردش انجام شد امّا تاکنون تحقیق جامع و مستقلی در مورد انواع شخصیّت و شیوه های شخصیّت پردازی داستان های چراغ آخر انجام نشده است . با توّجه به اهمیّت شخصیّت و اینکه شخصیّت­های داستان عنصر اجرایی داستان هستند و بازتاب شخصیّت درونی و افکار نویسنده می باشند،  در این پایان نامه سعی شده،  به این عنصر مهم از عناصر داستان پرداخته شود. از این رو انجام این تحقیق از آن جهت که می تواند برای کسانی که تمایل بیشتری به آشنایی با اثر مذکور دارند مفید و راه­گشا باشد ضروری به نظر می رسد .

1-5 پیشینه تحقیق

1-6 اهداف تحقیق

هدف از انجام این پژوهش،  تحلیل و بررسی انواع شخصیّت و شیوه های شخصیّت پردازی در مجموعه ی داستانی چراغ آخر است تا از این رهگذر،  شخصیّت های پرداخته شده­ی ذهن چوبک در بستر این داستان به خواننده شناسانده شوند و شیوه پردازش شخصیّت ها نیز مشخص گردد.

1-7 فرضّیه های تحقیق

1- شخصیّت های اصلی و مطرح مجموعه ی داستان چراغ آخر،  همگی ایستا هستند.

2- شخصیّت ها هم به صورت مستقیم و هم غیرمستقیم به خواننده معرّفی می شوند.

3- به دلیل حساسیت و دقّت و جزئی نگر بودن نویسنده تأثیرات افکار و اندیشه هایش در بیان واقعیات جامعه کاملاً مشهود است.

1-8 تعاریف واژه های کلیدی

داستان کوتاه : روایت به نسبت کوتاهی است که نویسنده با بهره گیری از خلّاقیت و شخصیّت های محدود در کمترین فضا به کمک وحدت تأثیر به آفرینش آن می پردازد . (میرصادقی،  26:1390).

شخصیّت : «در ادبیّات،  شخصیّت،  فرد ساخته شده ای است که مانند اشخاص حقیقی از ویژگی هایی برخوردار است و با این ویژگی ها در داستان و نمایش ظاهر می شود» (داد،  177:1380).

شخصیّت پردازی : «پرداختن به چگونگی حالات و ویژگی های افراد،  شخصیّت پردازی گفته می شود» (میرصادقی،  84:1390) .

چراغ آخر چوبک : یکی از آثار صادق چوبک نویسنده­ی معاصر است که در سال 1344 چاپ و منتشر شد.