بررسی فیتوشیمیایی و ارزیابی خواص ضد میکروبی عصارههای متانولی چند نوع گونه گیاهی … |
 |
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………1
1-1 گیاهان دارویی……………………………………………………………………………………………………………………………………………….2
1-1-1 صفات گیاهان دارویی……………………………………………………………………………………………………………………………….2
1-1-2 تاریخچه گیاهان دارویی در جهان……………………………………………………………………………………………………………2
1-1-3 تاریخچه گیاهان دارویی در ایران…………………………………………………………………………………………………………….3
1-1-4 علل توجه و اهمیت گیاهان دارویی…………………………………………………………………………………………………………3
1-2 طبقهبندی گیاهان مورد بررسی…………………………………………………………………………………………………………………..4
1-2-1 بادام کوهی……………………………………………………………………………………………………………………………………………….4
1-2-2 بومادران……………………………………………………………………………………………………………………………………………………4
1-2-3 کلپوره……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….4
1-2-4 گلپر…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..5
1-2-5 مریم گلی………………………………………………………………………………………………………………………………………………….5
1-3 معرفی و خصوصیات گونههای مورد بررسی………………………………………………………………………………………………..5
1-3-1 گیاه بادام کوهی……………………………………………………………………………………………………………………………………….5
1-3-1-1 سیستماتیک بادام کوهی…………………………………………………………………………………………………………………….5
1-3-1-2 پراکنش جغرافیایی بادام کوهی………………………………………………………………………………………………………….6
1-3-1-3 خواص ضد میکروبی بادام کوهی……………………………………………………………………………………………………….6
1-3-1-4 خواص درمانی بادام کوهی…………………………………………………………………………………………………………………..6
1-3-2 گیاه بومادران…………………………………………………………………………………………………………………………………………….6
1-3-2-1 سیستماتیک بومادران………………………………………………………………………………………………………………………….7
1-3-2-2 پراکنش جغرافیایی بومادران……………………………………………………………………………………………………………….7
1-3-2-3 خواص ضد میکروبی بومادران……………………………………………………………………………………………………………..7
1-3-2-4 خواص درمانی بومادران……………………………………………………………………………………………………………………….7
1-3-3 گیاه گلپر……………………………………………………………………………………………………………………………………………………8
1-3-3-1 سیستماتیک گلپر………………………………………………………………………………………………………………………………..8
1-3-3-2 پراکنش جغرافیایی گلپر………………………………………………………………………………………………………………………8
1-3-3-3 خواص ضد میکروبی گلپر…………………………………………………………………………………………………………………….9
1-3-3-4 خواص درمانی گلپر………………………………………………………………………………………………………………………………9
1-3-4 گیاه کلپوره………………………………………………………………………………………………………………………………………………..9
1-3-4-1 سیستماتیک کلپوره……………………………………………………………………………………………………………………………..9
1-3-4-2 پراکندگی جغرافیایی کلپوره……………………………………………………………………………………………………………..10
1-3-4-3 خواص ضد میکروبی کلپوره……………………………………………………………………………………………………………..10
1-3-4-4 خواص درمانی کلپوره………………………………………………………………………………………………………………………..10
1-3-5 گیاه مریم گلی………………………………………………………………………………………………………………………………………..11
1-3-5-1 سیستماتیک مریم گلی……………………………………………………………………………………………………………………..11
1-3-5-2 پراکنش جغرافیایی مریم گلی……………………………………………………………………………………………………………11
1-3-5-3 خواص ضد میکروبی مریم گلی………………………………………………………………………………………………………..12
1-3-5-4 خواص درمانی مریم گلی…………………………………………………………………………………………………………………..12
1-4- عصارهگیری……………………………………………………………………………………………………………………………………………….12
1-4-1 عصاره………………………………………………………………………………………………………………………………………………………12
1-4-2- انتخاب ماده گیاهی و نوع حلال…………………………………………………………………………………………………………..12
1-4-3 روشهای مختلف عصارهگیری……………………………………………………………………………………………………………….13
1-4-3-1 روش ماسراسیون……………………………………………………………………………………………………………………………….13
1-4-3-2روش پرکولاسیون……………………………………………………………………………………………………………………………….13
1-4-3-3 روش سوکسله…………………………………………………………………………………………………………………………………….14
1-4-3-4 امواج فراصوت…………………………………………………………………………………………………………………………………….14
1-5 روشهای اندازهگیری و بررسی اثرات ضد میکروبی…………………………………………………………………………………..15
1-5-1 روشهای نفوذی…………………………………………………………………………………………………………………………………….15
1-5-1-1 روش چاهک……………………………………………………………………………………………………………………………………….15
1-5-1-2 سیلندر پلیت………………………………………………………………………………………………………………………………………15
1-5-1-3 دیسک……………………………………………………………………………………………………………………………………………….16
1-5-2 روشهای رقیقسازی………………………………………………………………………………………………………………………………16
1-5-2-1 روش رقت آگار…………………………………………………………………………………………………………………………………..16
1-5-2-2 روش لوله یا رقت مایع……………………………………………………………………………………………………………………….16
1-6 بررسی میکروارگانیسمهای مورد استفاده……………………………………………………………………………………………………17
1-6-1 تاریخچه میکروبشناسی………………………………………………………………………………………………………………………..17
1-6-2 مورفولوژی باکتریها………………………………………………………………………………………………………………………………17
1-6-3 استافیلوککها…………………………………………………………………………………………………………………………………………17
1-6-3-1 استافیلوکوکوس اورئوس…………………………………………………………………………………………………………………….18
1-6-4 باسیلوسها………………………………………………………………………………………………………………………………………………18
1-6-4-1 باسیلوس سرئوس……………………………………………………………………………………………………………………………….19
1-6-5 سالمونلاها……………………………………………………………………………………………………………………………………………….19
1-6-5-1 سالمونلا انتریتیدیس………………………………………………………………………………………………………………………….20
1-6-6 اشرشیا کلی……………………………………………………………………………………………………………………………………………..20
1-7 بررسی آنتیبیوتیکهای مورد استفاده……………………………………………………………………………………………………….21
1-7-1 تاریخچه آنتیبیوتیک……………………………………………………………………………………………………………………………..21
1-7-2 پنیسیلین……………………………………………………………………………………………………………………………………………….21
1-7-3 جنتامایسین……………………………………………………………………………………………………………………………………………22
1-7-4 تتراسایکلین…………………………………………………………………………………………………………………………………………….22
1-7-5 اریترومایسین………………………………………………………………………………………………………………………………………….23
1-7-6 تری متوپریم و سولفامتاکسازول…………………………………………………………………………………………………………….23
1-7-7 استرپتومایسین……………………………………………………………………………………………………………………………………….23
1-8 بررسی فیتوشیمیایی گیاهان مورد بررسی…………………………………………………………………………………………………24
1-8-1 آلکالوئیدها………………………………………………………………………………………………………………………………………………25
1-8-2 آنتوسیانینها…………………………………………………………………………………………………………………………………………..25
1-8-3 تاننها………………………………………………………………………………………………………………………………………………………26
1-8-4 ساپونینها……………………………………………………………………………………………………………………………………………….26
1-8-5 فنلها………………………………………………………………………………………………………………………………………………………26
1-8-6 فعالیت آنتیاکسیدانی…………………………………………………………………………………………………………………………….27
1-9 اهداف پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………………………………….28
فصل دوم : مواد و روشها………………………………………………………………………………………………………………………………29
2-1 مواد اولیه و تجهیزات مورد نیاز…………………………………………………………………………………………………………………..30
2-2 تهیه گیاهان مورد بررسی و تعیین نام علمی آنها…………………………………………………………………………………….31
2-3 استخراج عصاره متانولی………………………………………………………………………………………………………………………………31
2-4 روش تهیه محیطهای کشت………………………………………………………………………………………………………………………32
2-5 استریلیزاسیون محیطهای کشت میکروبی، ظروف و مواد مصرفی……………………………………………………………32
2-6 احیاء باکتری……………………………………………………………………………………………………………………………………………….32
2-7 تهیه کشت تازه (در فاز لگاریتمی) از میکروارگانیسمها…………………………………………………………………………….33
2-8 تهیه استاندارد نیم مکفارلند……………………………………………………………………………………………………………………..33
2-9 تهیه سوسپانسیون میکروبی……………………………………………………………………………………………………………………….34
2-10 آزمونهای میکروبی………………………………………………………………………………………………………………………………….34
2-10-1 تست دیسک دیفیوژن………………………………………………………………………………………………………………………….34
2-10-2 تست آنتیبیوگرام…………………………………………………………………………………………………………………………………35
2-10-3 تعیین حداقل غلظت بازدارندگی و تعیین حداقل غلظت کشندگی……………………………………………………35
2-10-3-1 تعیین MIC عصاره…………………………………………………………………………………………………………………………36
2-10-3-2 تعیین MBC عصاره……………………………………………………………………………………………………………………….37
2-11 بررسی خواص فیتوشیمیایی اولیه……………………………………………………………………………………………………………37
2-11-1 آلکالوئید……………………………………………………………………………………………………………………………………………….37
2-11-1-1 معرف مایر………………………………………………………………………………………………………………………………………..37
2-11-1-2 معرف بوشاردا…………………………………………………………………………………………………………………………………..38
2-11-2 آنتوسیانین……………………………………………………………………………………………………………………………………………38
2-11-3 تانن………………………………………………………………………………………………………………………………………………………38
2-11-4 ساپونین………………………………………………………………………………………………………………………………………………..38
2-11-5 اندازهگیری میزان فنل عصارههای گیاهی……………………………………………………………………………………………39
2-11-5-1 رسم منحنی استاندارد اسید گالیک………………………………………………………………………………………………..39
2-11-6 بررسی فعالیت آنتیاکسیدانی………………………………………………………………………………………………………………39
2-11-6-1 توانایی بهدام اندازی DPPH…………………………………………………………………………………………………………..39
2-11-6-2 تعیین قدرت احیاکنندگی……………………………………………………………………………………………………………….40
2-12 تجزیه و تحلیل آماری………………………………………………………………………………………………………………………………41
فصل سوم : نتایج……………………………………………………………………………………………………………………………………………..42
3-1 ارزیابی فعالیت ضد میکروبی عصارهها………………………………………………………………………………………………………..43
3-1-1 نتایج ضد میکروبی حاصل از تست دیسک دیفیوژن……………………………………………………………………………..43
3-1-1-1 ارزیابی فعالیت ضد میکروبی عصاره بادام کوهی……………………………………………………………………………….44
3-1-1-2 ارزیابی فعالیت ضد میکروبی عصاره بومادران……………………………………………………………………………………45
3-1-1-3 ارزیابی فعالیت ضد میکروبی عصاره کلپوره……………………………………………………………………………………….46
3-1-1-4 ارزیابی فعالیت ضد میکروبی عصاره گلپر………………………………………………………………………………………….47
3-1-1-5 ارزیابی فعالیت ضد میکروبی عصاره مریم گلی…………………………………………………………………………………48
3-1-1-6 ارزیابی فعالیت ضد میکروبی عصاره ترکیبی……………………………………………………………………………………..49
3-1-2 نتایج ضد میکروبی حاصل از تست آنتیبیوگرام…………………………………………………………………………………….50
3-1-2-1 حساسیت سویههای باکتریایی به آنتیبیوتیکهای انتخابی……………………………………………………………..50
3-1-2-2 ارزیابی فعالیت ضد میکروبی عصارهها و آنتیبیوتیکهای مورد مطالعه علیه باکتری استافیلوکوکوس اورئوس…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………51
3-1-2-3 ارزیابی فعالیت ضد میکروبی عصارهها و آنتیبیوتیکهای مورد مطالعه علیه باکتری باسیلوس سرئوس………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..52
3-1-2-4 ارزیابی فعالیت ضد میکروبی عصارهها و آنتیبیوتیکهای مورد مطالعه علیه باکتری اشرشیاکلی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..53
3-1-2-5 ارزیابی فعالیت ضد میکروبی عصارهها و آنتیبیوتیکهای مورد مطالعه علیه باکتری سالمونلا انتریتیدیس………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….54
3-1-3 تعیین حداقل غلظت مهارکنندگی (MIC) عصارهها…………………………………………………………………………….55
3-1-4 تعیین حداقل غلظت مهارکنندگی (MBC) عصارهها…………………………………………………………………………..56
3-2 ارزیابی خواص فیتوشیمیایی عصارهها………………………………………………………………………………………………………..57
3-2-1 تشخیص آلکالوئید………………………………………………………………………………………………………………………………….57
3-2-2 تشخیص آنتوسیانین………………………………………………………………………………………………………………………………57
3-2-3 تانن………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..58
3-2-4 ساپونین…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..58
3-2-5 ارزیابی میزان فنل…………………………………………………………………………………………………………………………………..59
3-2-5-1 نتایج میزان فنل عصاره بادام کوهی………………………………………………………………………………………………….60
3-2-5-2 نتایج میزان فنل عصاره بومادران……………………………………………………………………………………………………….61
3-2-5-3 نتایج میزان فنل عصاره کلپوره………………………………………………………………………………………………………….62
3-2-5-4 نتایج میزان فنل عصاره گلپر……………………………………………………………………………………………………………..63
3-2-5-5 نتایج میزان فنل عصاره مریم گلی…………………………………………………………………………………………………….64
3-2-5-6 نتایج مقایسهای میزان فنل عصارهها و اسید گالیک………………………………………………………………………….65
3-2-6 ارزیابی فعالیت آنتیاکسیدانی…………………………………………………………………………………………………………………66
3-2-6-1 توانایی مهار رادیکالهای آزاد DPPH عصارهها………………………………………………………………………………..66
3-2-6-1-1 نتایج مهار رادیکالهای آزاد عصاره بادام کوهی…………………………………………………………………………….67
3-2-6-1-2 نتایج مهار رادیکالهای آزاد عصاره بومادران………. ………………………………………………………………………68
3-2-6-1-3 نتایج مهار رادیکالهای آزاد عصاره کلپوره……………………………………………………………………………………69
3-2-6-1-4 نتایج مهار رادیکالهای آزاد عصاره گلپر……………………………………………………………………………………….70
3-2-6-1-5 نتایج مهار رادیکالهای آزاد عصاره مریم گلی………………………………………………………………………………71
3-2-6-1-6 نتایج مقایسهای درصد مهار عصارهها و اسیدآسکوربیک………………………………………………………………72
3-2-6-2 قدرت احیاکنندگی عصارهها………………………………………………………………………………………………………………74
3-2-6-2-1 نتایج تعیین قدرت احیاکنندگی عصاره بادام کوهی……………………………………………………………………..74
3-2-6-2-2 نتایج تعیین قدرت احیاکنندگی عصاره بومادران………………………………………………………………………….75
3-2-6-2-3 نتایج تعیین قدرت احیاکنندگی عصاره کلپوره…………………………………………………………………………….76
3-2-6-2-4 نتایج تعیین قدرت احیاکنندگی عصاره گلپر………………………………………………………………………………..77
3-2-6-2-5 نتایج تعیین قدرت احیاکنندگی عصاره مریم گلی……………………………………………………………………….78
3-2-6-2-6 نتایج مقایسهای قدرت احیاکنندگی عصارهها و اسیدآسکوربیک………………………………………………….79
فصل چهارم: بحث و نتیجه گیری.……………………………………………………………………………………………………………….80
4-1 فعالیت ضد میکروبی عصارههای مورد بررسی……………………………………………………………………………………………81
4-1-1 فعالیت ضد میکروبی حاصل از تست دیسک دیفیوژن………………………………………………………………………….81
4-1-2 فعالیت ضد میکروبی حاصل از تست آنتیبیوگرام…………………………………………………………………………………85
4-1-3 حداقل غلظت مهارکنندگی (MIC) و حداقل غلظت کشندگی (MBC)……………………………………………86
4-2 خواص فیتوشیمیایی عصارههای مورد بررسی……………………………………………………………………………………………89
4-2-1 فیتوشیمیایی کمی…………………………………………………………………………………………………………………………………89
4-2-2 ارزیابی محتوی فنل………………………………………………………………………………………………………………………………..90
4-2-3 ارزیابی فعالیت آنتیاکسیدانی………………………………………………………………………………………………………………..92
4-2-3-1 رادیکالهای آزاد DPPH…………………………………………………………………………………………………………………..93
4-2-3-2 قدرت احیاکنندگی…………………………………………………………………………………………………………………………….95
نتیجه گیری کلی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………98
پیشنهادات……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………99
منابع…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………100
فهرست شکلها و تصاویر
شکل (1-1): مشخصات سیستماتیکی گیاه بادام کوهی………………………………………………………………………………………5
شکل (1-2): مشخصات سیستماتیکی گیاه بومادران……………………………………………………………………………………………6
شکل (1-3): مشخصات سیستماتیکی گیاه گلپر………………………………………………………………………………………………….8
شکل (1-4): مشخصات سیستماتیکی گیاه کلپوره ……………………………………………………………………………………………..9
شکل (1-5): مشخصات سیستماتیکی گیاه مریم گلی……………………………………………………………………………………….11
شکل (2-1): اندازهگیری قطر هاله عدم رشد با خط کش…………………………………………………………………………………35
شکل (3-1): ارزیابی فعالیت ضد میکروبی عصاره بادام کوهی………………………………………………………………………….44
شکل (3-2): ارزیابی فعالیت ضد میکروبی عصاره بومادران……………………………………………………………………………….45
شکل (3-3): ارزیابی فعالیت ضد میکروبی عصاره کلپوره…………………………………………………………………………………..46
شکل (3-4): ارزیابی فعالیت ضد میکروبی عصاره گلپر……………………………………………………………………………………..47
شکل (3-5): ارزیابی فعالیت ضد میکروبی عصاره مریم گلی…………………………………………………………………………….48
شکل (3-6): ارزیابی فعالیت ضد میکروبی عصاره ترکیبی…………………………………………………………………………………49
شکل (3-7): ارزیابی فعالیت ضد میکروبی عصارهها و آنتیبیوتیکهای مورد مطالعه علیه استافیلوکوکوس اورئوس…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………51
شکل (3-8): ارزیابی فعالیت ضد میکروبی عصارهها و آنتیبیوتیکهای مورد مطالعه علیه باسیلوس سرئوس…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………52
شکل (3-9): ارزیابی فعالیت ضد میکروبی عصارهها و آنتیبیوتیکهای مورد مطالعه علیه اشرشیا کلی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………53
شکل (3-10): ارزیابی فعالیت ضد میکروبی عصارهها و آنتیبیوتیکهای مورد مطالعه علیه سالمونلا انتریتیدیس………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….54
شکل (3-11): نتایج میزان فنل عصاره بادام کوهی…………………………………………………………………………………………..60
خرید متن کامل این پایان نامه در سایت nefo.ir
شکل (3-12): نتایج میزان فنل عصاره بومادران………………………………………………………………………………………………..61
شکل (3-13): نتایج میزان فنل عصاره کلپوره……………………………………………………………………………………………………62
شکل (3-14): نتایج میزان فنل عصاره گلپر………………………………………………………………………………………………………63
شکل (3-15): نتایج میزان فنل عصاره مریم گلی………………………………………………………………………………………………64
شکل (3-16): نتایج مقایسهای میزان فنل عصارهها و اسیدگالیک……………………………………………………………………65
شکل (3-17): نتایج مهار رادیکالهای آزاد عصاره بادام کوهی…………………………………………………………………………67
شکل (3-18): نتایج مهار رادیکالهای آزاد عصاره بومادران………………………………………………………………………………68
شکل (3-19): نتایج مهار رادیکالهای آزاد عصاره کلپوره…………………………………………………………………………………69
شکل (3-20): نتایج مهار رادیکالهای آزاد عصاره گلپر…………………………………………………………………………………….70
شکل (3-21): نتایج مهار رادیکالهای آزاد عصاره مریم گلی……………………………………………………………………………71
شکل (3-22): نتایج مقایسهای درصد مهار عصارهها و اسیدآسکوربیک……………………………………………………………72
شکل (3-23): نتایج مقایسهای میانگین IC50……………………………………………………………………………………………………73
شکل (3-24): نتایج تعیین قدرت احیاکنندگی عصاره بادام کوهی…………………………………………………………………..74
شکل (3-25): نتایج تعیین قدرت احیاکنندگی عصاره بومادران……………………………………………………………………….75
شکل (3-26): نتایج تعیین قدرت احیاکنندگی عصاره کلپوره…………………………………………………………………………..76
شکل (3-27): نتایج تعیین قدرت احیاکنندگی عصاره گلپر……………………………………………………………………………..77
شکل (3-28): نتایج تعیین قدرت احیاکنندگی عصاره مریم گلی…………………………………………………………………….78
شکل (3-29): نتایج مقایسهای قدرت احیاکنندگی عصارهها و اسیدآسکوربیک………………………………………………79
فهرست جدولها
جدول (3-1): حساسیت سویههای باکتریایی به آنتیبیوتیک انتخابی……………………………………………………………..50
جدول (3-2): تعیین حداقل غلظت مهارکنندگی (MIC) عصارهها………………………………………………………………….55
جدول (3-3): تعیین حداقل غلظت مهارکنندگی (MBC) عصارهها………………………………………………………………..56
جدول (3-4): تشخیص آلکالوئید………………………………………………………………………………………………………………………..57
جدول (3-5): تشخیص آنتوسیانین……………………………………………………………………………………………………………………57
جدول (3-6): تشخیص تانن……………………………………………………………………………………………………………………………….58
جدول (3-7): تشخیص ساپونین………………………………………………………………………………………………………………………..58
- گیاهان دارویی
1-1-1 صفات گیاهان دارویی
گیاهانی که حداقل دارای صفات زیر باشند، گیاه دارویی، نامیده میشوند:
2- اغلب ممکن است اندام ویژهای چون ریشه، برگها، ساقه، گل، میوه و غیره بیشترین مواد موثر را داشته باشند، بنابراین همیشه نمیتوان کل اندام گیاه را منبع ماده دارویی ویژهای دانست.
3- اندام گیاهی برداشت شده، آمادهسازی و فرآوری میشوند، یعنی تحت تاثیر عملیات ویژهای مانند جداسازی، خرد شدن، خشک کردن، تخمیر و غیره قرار گرفته و سپس استفاده میشوند.
تحقیقات زیادی نشان میدهد با فرآوری صحیح گیاهان و داروهای گیاهی اثرات این داروهای طبیعی به شکل فزایندهای بیشتر و مقرون به صرفهتر میباشد [1].
1-1-2 تاریخچه گیاهان دارویی در جهان
ارسطو (330 ق. م) اولین کسی است که آثار و مطالبی مکتوب مربوط به شناخت گیاهان دارد. البته قبل از او در آثار کهن مصر (حدود 26 قرن ق. م) در پاپیروسها و ابرها مطالبی از گیاهان با شرح خاصی از موارد استفاده از آنها باقی مانده است. ولی ارسطو نخستین دانشمندی است که، از رشد و نمو گیاهان، مادهسازی و از تفاوت آنها و چگونگی استفاده از مواد خاک (سیاه خاک) مطالبی نوشته است. نوشته او بدون هیچ مبنای علمی تا چندین قرن بعد از او مورد قبول همه بود و حتی تدریس میشد. تئوفراست یا تئوفراستوس شاگرد ارسطو که در سالهای 258-370 قبل از میلاد طبیب بود و بعدها به او پدر گیاهشناسی گفتهاند، علاوه بر آنکه، پیرو فلسفه استاد خود بود، تحت تاثیر نظریات افلاطون، استاد ارسطو قرار گرفت. او ردهبندی بسیار ابتدایی از روی ریخت یا شکل ظاهری گیاهان، چرخه رشد، شکل گل آذین و نحوه رشد آنها و همچنین وضع گلبرگهای گلها در کتابی به نام هیستوریا پلانتاروم بر مبنایی مبهم و ناشی از استنباطهای خود دارد. باید اشاره کرد، که مکتب درمان با گیاه به وسیله تئوفراست بنیانگذاری شد [2].
1-1-3 تاریخچه گیاهان دارویی در ایران
فرم در حال بارگذاری ...
|
[شنبه 1400-05-16] [ 08:23:00 ب.ظ ]
|
