باورهای عامیانه درقابوسنامه |
«باور عامه بخشی از توده فرهنگ مردم است که تخیّل، احساس، آرزو و اندیشه های گوناگون را از نسل به نسل دیگر منتقل کرده و دگرگونی معیارهای زیبا شناسی و اخلاقی هر دوره از زندگی یک قوم را آشکار میکند. علاقهی روستائیان به حفظ سنّتها و اقتضای شیوهی زندگی آنها با طبیعت باعث افزایش تخیّل آنهاست.
فرهنگ عامیانه و فولکلور مجموعهای از دانستنیها و باورها و رفتارهای گروهی که با موازین علمی و منطقی جامعه انطباق ندارد و اجرای آنها بر حسب عادت، تقلید و هم چشمی و سرگرمی است. این دانستنیها عبارتند از آداب و رسوم تولد، مرگ، ازدواج، نحوهی زندگی، کشاورزی، جشنها، پیشگوییها، خرافات، طبابتها، بازیها،آوازها، قصهها و سایر آداب و رسوم و اعتقادات که بیانگر چگونگی تفکر و نحوهی زندگی مردم در طول اعصار مختلف است.(صادقی،46:1386)
فرهنگ عامه از عناصر متعدد و گوناگونی بوجود آمده است. این عناصر در طول تاریخ تحولات متعددی را پشت سر گذاشته است و مبنای بسیاری از رفتارها و گفتارهای آدمیان قرار گرفته است.انسانها در ورای حوادث گوناگون زندگی به دنبال یافتن توجیهات مختلف بوده اند و از این رهگذر پارهای از باورها و اعتقادات خرافی شكل گرفته است؛ از جمله اینكه در شادی های روزگار به جشنها پرداختهاند و یا اینكه حكمت و تجربه ی خود را در قالب امثال الحكم و افسانه ها بازگو كرده اند و…
«زندگی اقوام و ملّتها، از دیرباز با فرهنگ عامّه عجین شده است. در طول تاریخ،خاصّیت طبیعی ذهن بشر او را واداشته تا برای مجهولات و سؤالات ذهن خود، جوابی هرچند نادرست بیابد. مردم عادی در زمینههای مختلف طب، نجوم، تعبیرات خواب،جادوگری و… تصوّراتی داشتند که مجموعة آنها فرهنگ عامّه را تشکیل میدهد.فرهنگ عامّه با فرهنگ و ادب رسمی در رابطه و تعامل است و گاه جلوههایی از فولکلور در متون ادبی راه مییابد» (طاهری،1390؛2)عناصر فرهنگ عامه به شكل های مختلف در اشعار شاعران و نویسندگان بزرگ تجلی یافته است هر چه شاعران و نویسندگان با تودههای مردم بیشتر در ارتباط باشند، میزان بهره گیری آنان از فرهنگ عامه فزونی می گیرد؛ به همین دلایل قابوسنامه آكنده از عناصر فرهنگ عامه است.
-1-بیان مسئله
خرید متن کامل این پایان نامه در سایت nefo.ir
باورهای عامه از عناصر متعدد و گوناگونی بوجود آمده است. این عناصر در طول تاریخ تحولات متعددی را پشت سر گذاشته است و مبنای بسیاری از رفتارها و گفتارهای آدمیان قرار گرفته است.انسانها در ورای حوادث گوناگون زندگی به دنبال یافتن توجیهات مختلف بوده اند و از این رهگذر پارهای از باورها و اعتقادات خرافی شكل گرفته است؛ از جمله اینكه در شادی های روزگار به جشنها پرداختهاند و یا اینكه حكمت و تجربه ی خود را در قالب امثال الحكم و افسانه ها بازگو كرده اند و…
1-2- اهمیت موضوع
این كه مردمان در قرن پنجم با چه افكاری میزیستهاند و اعتقاداتشان چگونه بر امور مختلف تأثیر گذاشته اهمیت موضوع را بیان میكند و نشان میدهد كه بسیاری از این باورداشتها در زندگی بشر امروزی نیز جلوه كرده است. و مردم در بعضی از باورها هنوز تابع پیشینیان خود هستند. و جهان بینیشان براساس افكار و عقاید آن روزگاران رقم خورده است. با بررسی مواد فولكلور در قابوسنامه بعضی از افكار و عقاید فراموش شدهی آن روزگار جانی دوباره میگیرد.
1-3- پرسشهای اصلی تحقیق
الف- میزان انعکاس باورهای عامّه در قابوسنامه تا چه حد است ؟
ب- آگاهی به باورهای عامّهی قرن پنجم چه تأثیری در درك بهتر ما نسبت به نثر این كتاب دارد؟
ج- آیا یافتن ریشه و خاستگاه موادّ باور عامه قابل شناسایی است؟
ه- باورهای موجود در قابوسنامه در چه درگروهها وطبقاتی قابل جایدهی است؟
و- بررسی بخشی از فولکلور یعنی باورهای عامیانه در این شاهکار ادبی به لحاظ جامعهشناسی، تاریخی، مردمشناسی و…چه اهمیّتی دارد؟
1-4- اهداف تحقیق
اهداف مهم و قابل ذكر این پژوهش به شرح زیر میباشد:
الف- بررسی میزان انعكاس باورهای عامه در قابوسنامه
ب- رسیدن به ریشه و منشأ عناصر موجود در این اثر
ج- آشنایی با باورهای عامّهی عصر نویسنده
د- یافتن راه حلی برای درك بهتر و آسانتر این اثر
ه-پی بردن به این نکته که باورها، آداب و رسوم و معتقدات عامیانه هرگز اهمیّت خود را از دست نمیدهند و همیشه در بستر زندگی جاری هستند.
1-5- فرضیههای تحقیق
الف- در كتاب قابوسنامه گسترهی وسیعی از مواد فولكلور آمده است.
ب- بررسی باورهای عامه در قابوسنامه نگرشی تازه نسبت به خاستگاه تاریخی و اساطیری این عناصر به ما میدهد.
فرم در حال بارگذاری ...
[شنبه 1400-05-16] [ 03:45:00 ق.ظ ]
|