اثر اعمال تیمارهای مختلف در شکستن خواب و جوانه زنی بذور علف … |
در طبیعت گیاهانی وجود دارند كه علیرغم تمایل كشاورزان در زمینهای آنها سبز شده و برای محصولات مشكل ایجاد میكنند، به این گیاهان علف هرز نام نهادهاند (هامیتون 1995). این گیاهان به روشهای مختلف به عملكرد محصولات اثر گذاشته و حتی كیفیت محصولات را نیز كاهش میدهند. خسارت ناشی از علفهای هرز از آفات و بیماریها نیز بیشتر میباشد به طوری كه در برخی مناطق معتدله میزان خسارت بین 15-10 درصد محصول برآورد شده است (وارینگتون، 1930).
در ایران بین 250 تا 300 گونه مطرح علف هرز وجود دارد كه تعداد این علفها در نقاط مختلف كشور بستگی به شرایط و محیط دارد. مجموع خسارت ناشی از علفهای هرز در سطح جهانی بیش از پنج میلیارد دلار است. كه تقریباً معادل با كل خسارتهای حاصل از آفات و بیماریها روی گیاهان زراعی و باغی میباشد (ادیم، 1382) از كل خسارت ناشی از عوامل نامساعد در كشور هندوستان در سال 1987 سهم علف هرز حدود 45 درصد، آفات 30 درصد، بیماریها 20 و عوامل نامساعد محیطی 5 درصد گزارش شده است و (ازبیلی و همكاران 1976) بررسیها نشان میدهد كه در صورت عدم كنترل علفهای هرز میتوان 25 تا 90 درصد كاهش محصول را انتظار داشت، و بالعكس در صورت اعمال روشهای صحیح كنترل میتوان 25 تا 90 درصد افزایش محصول امیدوار بود (زند و همكاران، 1386).
علفهای هرز یولاف، بارهنگ در سراسر منطقه به خصوص در استانهای اردبیل، آذربایجان شرقی و غربی انتشار دارند (كریمی،1374). و در سراسر منطقه یافت میشود این گیاهان دارای بذرهای در حال خواب میباشند میزان خواب و جوانهزنی بذرها تحت تاثیر عوامل متعددی چون تعداد لایههای تستا و نوع اپیدرم و فرابر میوه، موقعیت دانه در روی گیاه، اندازه و وزن بذر، سن گیاه و طول روز، زمان برداشت تغییر میكند. خواب بذر در گیاهان زیادی از جمله یولاف، سلمه تره، ترشك و علف هفت بند ایرانی نیز دیده میشود. كشت و استقرار گیاهان مرتعی و كنترل علفهای هرز به علت خواب بذور در آنها، مشكل عمدهای محسوب میشود و درصد قابل ملاحظهای از بذرهای ارقام وحشی در زمان برداشت در حال خواب اولیه بسر میبرند. عدم جوانهزنی همزمان بذرها علفهای هرز به علت خواب در مزارع نیز مشكل عمدهای در كنترل آنها ایجاد میكند (هادی و كریمی، 1374).
در برنامههای مدیریت تلفیقی علف هرز توجه به خواب بذر و آگاهی از مكانیزم خواب و نحوه بیدار شدن بذور اهمیت ویژهای دارد (كارسون و میلبرگ، 2007).
بنابراین اهمیت موضوع سبب شد كه تحقیقی با هدف مطالعه تاثیر تیمارهای مختلفی شیمیایی بر رفع خواب بذر در علفهای هرز انجام گیرد. به طوری که در این تحقیق دو گیاه بارهنگ و یولاف وحشی تحت تاثیر تیمار با غلظت های متفاوتی از اسید جیبرلیك و نیترات پتاسیم جهت یافتن تیمارهایی مناسب به منظور برطرف كردن خواب بذر بررسی گردیدند.
1- بررسی منابع
1-1- تاریخچه كنترل علفهای هرز
خرید متن کامل این پایان نامه در سایت nefo.ir
1-2- پراكنش و اهمیت علفهای هرز
از حدود 200000 گونه گیاهی موجود در سرتاسر جهان تنها حدود 250 گونه مزاحم بوده و علف هرز نامیده میشوند (راشد محصل و همكاران، 1374؛ كوچكی و همكاران، 1373). این تعداد تنها حدود 1/0 (یكدهم) درصد از گونههای گیاهی جهان را تشكیل میدهد. البته این واقعیت مانع اهمیت نسبی بسیاری از دیگر گونهها در شرایط محلی نمیشود.
هولم (1978) توزیع تاكسونومی این 250 گونه را در حد تیره آورده است (جدول 1-1). تعجبآور است كه تعداد معدودی از تیرههای گیاهی اكثر علفهای هرز جهان را در خود دارند. حدود 70 درصد از این گونههای علف هرز در 12 تیره قرار میگیرند. تقریباً 40 درصد آنها در تیره گندمیان و مركبان هستند. این امر كه بسیاری از این گونههایی را كه ما علف هرز مینامیم تا این حد به هم نزدیك هستند چه مفهومی در بر دارد؟ آیا بین علفهای هرز و گیاهان زراعی و خویشاوندی وجود دارد؟ 12 گیاه فقط در 5 تیره قرار دارند و این 5 تیره علفهای هرز زیادی را شامل میشوند. این امر نشان میدهد كه برخی از گیاهان زاعی و علفهای هرز در برخی از خصوصیات تاكسونومی خود مشترك بوده و شاید منشأ تكاملی مشتركی داشته باشند (كوچكی و همكاران، 1373). در ایران نیز به دلیل تنوع آب و هوایی نزدیك به 180 تیره گیاهی، 1200 جنس و 8000 گونه گیاهی شناسایی شده است كه جزء فلور ایران محسوب شده و تعدادی از آنها به صورت علف هرز ظاهر میشوند (میرشكاری، 1382).
جدول 1-1. تیرههای مهم گیاهی كه مشکل سازترین علفهای هرز برای کشاورزی می باشند:
تیره تعداد گونهها
Carmineae 44
37%
Cimpositae 32
43%
Cyperaceae 12
Polygomaceae 8
Amaranthacea 7
Cariferae 7
68%
Legaminoseae 6
Convolualaceae 5
Euphorbiaceae 5
Chenopodiaceae 4
Malvaceae 4
Solanaceae 4
جدول 1-2. تیرههای تشكیل دهنده گیاهان زراعی عمده جهان:
تیره گیاه زراعی |
Poaceae جو، ذرت، یولاف، برنج، سوگورم، نیشكر، گندم |
Solanaceae سیبزمینی |
Convolulaceae سیبزمینی شیرین |
Euphoribiaceae كاساوا |
Legaminoseae سویا |
1-3- تعاریف علف هرز
طبق نظر زیمرمن علف هرز گیاهی است كه:
1- به حالت مجتمع زندگی میكند.
2- عضو دایمی جامعه گیاهی نیست.
3- به صورت موضعی زیاد است.
4- مضر، مخرب و مزاحم است.
5- از نظر اقتصادی ارزش كمی دارد (میرشكاری، 1382).
فرم در حال بارگذاری ...
[شنبه 1400-05-16] [ 10:15:00 ق.ظ ]
|