:

 

 الف ) بیان مسئله :

 

سابق بر ماده 149 قانون مجازات مصوب 1392، در قانون مجازات اسلامی مصوب سال 75 در ماده 51 نیز بر این موضوع تآکید شده بود، اما نوآوری که در قانون مصوب سال 92 وجود دارد مربوط به تبصره 2 ماده 150 می­باشد که بیان می­دارد: «” قوه قضاییه موظف است مراکز اقدام تآمینی را در هر حوزه قضایی برای نگهداری افراد موضوع این ماده تدارک ببیند و تا زمان شروع به کار این مراکز قسمتی از مرکز روان درمانی بهزیستی یا بیمارستانی موجود به این افراد اختصاص داده می­شود ” »، در نتیجه توجه خاص قانونگذار به این افراد و در نظر گرفتن شرایط و اقدامات خاص درمانی برای آنان می­تواند درصد حائز اهمیتی از آمار جرایم بکاهد و پیامد آن کاهش هزینه­های سنگینی است که سالانه به جامعه برای رفع آثار مخرب جرایم تحمیل می­شود.

 

همیشه در جامعه افرادی هستند که بدون آنکه بخواهند و بدون داشتن نیت خیر یا شر، به خود و اجتماع آسیب­های گاه جبران ناپذیری وارد می­کنند و وجود برخی اختلالات شدید روانی اراده کامل این نوع مجرمین را سلب کرده و آنها را به سوی ارتکاب اعمال خلاف قانون سوق می­دهد.

 

از نگاه روانشناسان جدید، جرم نتیجه عدم تعادل شخصیت مجرم است که از واکنش متقابل عوامل روانی و بیولوژیکی ناشی می­شود و این 

خرید متن کامل این پایان نامه در سایت nefo.ir

  عدم تعادل روانی را عامل اختلالات روانی و شخصیتی در افراد می­دانند که آنها را به سوی ارتکاب جرایم گوناگون سوق می­دهد (رحمدل، 1384، ص 8). فروید عدم توازن بین نهاد و فراخود (اید و سوپراگو[1]) در کودکی که در اثر شرایط ناسالم و نامطلوب اجتماعی به وجود می­آید را نوعی اختلال روانی و عامل سوق دهنده به سمت بزهکاری می­داند (سیاسی، 1384، ص 54). روانشناسان مکتب فروید معتقدند که زمانی رفتار مجرمانه تحقق می­یابد که نهاد نظارت­ناپذیر و بسیار فعال در ترکیب با فراخود کم فعالیت ظاهر می­شود و در این بین شخصیت یا همان « من » بی­تفاوت و بی­اثر می­شود و در راهنمایی رفتار فرد نقشی ایفا نمی­کند (کاوه، 1391، ص 162).

همواره این عقیده وجود دارد که اختلالات روانی در همه موارد افراد را به سوی ارتکاب اعمال خلاف قانون سوق می­دهد، تئوری­های شخصیت نیز همواره رابطه بین ویژگی­های شخصیتی و جرم را تآیید می­کنند. تعارضی که در عقل و رفتار ایجاد می­شود حالتی روانی در فرد ایجاد می­کند که باعث بروز مشکلاتی در زندگی فردی و اجتماعی او می­شود و در نهایت فرد دچار ناهنجاری­های شخصیتی شده تا جایی که احتمال قطع ارتباط با دنیای خارج از خود نیز وجود دارد.

انگلیسی…………………………………………………………………………………………………….. 174

 

منابع و مآخذ……………………………………………………………………………………………………….. 175

 

منابع فارسی :……………………………………………………………………………………………………… 175

 

منابع انگلیسی:  183

 

جدول  4-1  توزیع فراوانی دانشجویان بر حسب سن……………………………………………………. 129

 

جدول 4-2توزیع بر حسب وضعیت تأهل………………………………………………………………….. 130

 

جدول 4-3توزیع بر حسب مقطع تحصیلی………………………………………………………………… 131

 

جدول 4-4توزیع بر حسب وضعیت اشتغال……………………………………………………………….. 132

 

جدول 4-5توزیع بر حسب  تماشای اخبار………………………………………………………………… 133

 

جدول4-6توزیع بر حسب علت پاسخ منفی (تماشا نكردن اخبار تلویزیون)……………………………… 134

 

جدول  4-8توزیع بر حسب نوع علاقه…………………………………………………………………….. 136

 

جدول  4-9   توزیع بر حسب منابع اخذخبر(نوع رسانه)………………………………………………… 137

 

جدول 4-10توزیع بر حسب شیوه انعكاس خبری………………………………………………………… 138

 

جدول 4-11توزیع بر حسب میزان علاقه به اخبار هیجان انگیز………………………………………….. 139

 

جدول 4-12 توزیع بر حسب انعكاس اخبار التهاب آور………………………………………………….. 140

 

جدول 4-13توزیع بر حسب تحریف مبالغه وتناقض گویی……………………………………………….. 141

 

جدول 4-14 توزیع بر حسب اخبار مربوط به احزاب سیاسی……………………………………………. 142

 

جدول  4-15توزیع بر حسب میزان تماشای اخبار ساعت 21…………………………………………… 143

 

جدول  4-16توزیع بر حسب نقاط قوت………………………………………………………………….. 144

 

جدول 4-17توزیع بر حسب نقاط ضعف………………………………………………………………….. 145

 

جدول  4-18توزیع بر حسب میزان بیان رویداد های داخل ایران……………………………………….. 146

 

جدول 4-19توزیع بر حسب گرایشات سیاسی وجناحی…………………………………………………. 147

 

جدول 4-20توزیع بر حسب موارد مورد توجه خبر ساعت 21…………………………………………. 148

 

جدول 4-21توزیع بر حسب محتوای اخبار ساعت 21………………………………………………….. 149

 

جدول 4-22توزیع بر حسب توانایی گویندگان……………………………………………………………. 151

 

جدول 4-23توزیع بر حسب مدت زمان اخبار……………………………………………………………. 152

 

جدول 4-24توزیع بر حسب گزارشهای تصویری…………………………………………………………. 153

 

جدول 4-25توزیع بر حسب میزان اعتماد به اخبار ساعت 21………………………………………….. 154

 

جدول 4-26پیشنهادات…………………………………………………………………………………….. 155

 

جدول 4-27توزیع جمعیت نمونه براساس سن ومیزان اعتبار اخبار……………………………………… 156

 

جدول 4-28توزیع جمعیت نمونه براساس سالتحصیلی ومیزان اعتبار اخبار…………………………….. 158

 

جدول 4-29توزیع جمعیت نمونه براساس نوع علاقه ومیزان اعتبار اخبار……………………………….. 160

 

جدول 4-30توزیع جمعیت نمونه براساس پخش بیطرفانه ومیزان اعتبار اخبار………………………….. 162

 

جدول 4-31توزیع جمعیت نمونه براساس پخش بیطرفانه ومیزان اعتبار اخبار………………………….. 164

 

جدول 4-32توزیع جمعیت نمونه براساس پخش بیطرفانه ومیزان اعتبار اخبار  167

 

-1اهمیت موضوع تحقیق و انگیزش انتخاب آن

 

با نگاهی گذرا به تاریخ زندگی بشر، می‌توان به این نتیجه دست پیدا کرد که در هیچ زمانی مانند امروز امکان دسترسی به اطلاعات و اخبار گوناگون وجود نداشته است و این روندی است که باگذشت زمان هر چه بیشتر شتابان می‌شود. در این میان وسایل ارتباط‌جمعی (روزنامه- رادیو- تلویزیون- سینما) با انتشار اخبار و پیام‌های گوناگون، مهم‌ترین نقش را به عهده داشته‌اند و با انتقال اطلاعات و معلومات جدید و مبادله افکار، درراه پیشرفت فرهنگ  و تمدن بشری، گام‌های مثبتی را برداشته‌اند، این خصیصه وسایل ارتباط‌جمعی باعث شده که برجسته‌ترین متفکران و صاحب‌نظران علوم ارتباطات، عصر کنونی را عصر ارتباطات نام دهند.

 

مهم‌ترین ویژگی رسانه جنبه آگاهی دهندگی و توانایی قدرت عمل در نشر پیام در طیف وسیع و گسترده است. بنابراین خبر از مهم‌ترین بخش‌های آگاهی‌دهنده در این رسانه‌ها خواهد بود. زیرا در ایجاد آگاهی سیاسی – اجتماعی – اقتصادی که ضرورت حفظ حیات و تحول جامعه به شمار می‌روند، نقش عمده‌ای را ایفا می‌کند. خبر در صدر برنامه‌های تلویزیونی قرار دارد و در بین شبکه‌های تلویزیونی دنیا به جبران رقابت این رسانه‌ها درزمینه اطلاع‌رسانی تبدیل‌شده است؛ در حال حاضر شبکه‌های تلویزیونی با شکل تازه‌ای از خبررسانی مواجه هستند، 

خرید متن کامل این پایان نامه در سایت nefo.ir

  تمام سعی و تلاش آن‌ها در ارائه آخرین اخبار و اطلاعات جهان به مخاطبان است، به‌طوری‌که این شبکه‌ها، خبرپراکنی را به‌مثابه یک میدان توسعه و رقابت برای فعالیت‌های خود در نظر گرفته‌اند. با توسعه شبکه‌های تلویزیونی در جهان و ورد اینترنت – ماهواره تلویزیونی به صحنه، مرحله تازه‌ای از شیوه اطلاع‌رسانی است زیرا در این برهه دیگر دروازه‌بانی و یک‌سو بودن اخبار معنا ندارد زیرا مخاطب به دلیل دسترسی داشتن به منابع مختلف اطلاعاتی به مقایسه اخبار از منابع مختلف می‌پردازد.

در این زمان بیشترین تکیه به عنصر گیرنده با مخاطب است، این مخاطب است که تعیین می‌کند رسانه از چه شیوه‌هایی و جه نوع اخباری را منعکس سازد.

 

گرداندن وسایل ارتباط امروز در تمامی مراحل فرایند تهیه و پخش خبر مخاطب حاضر و ناظر خویش می‌بیند.

 

از سویی دیگر طی چند سال اخیر با گسترش مطبوعات به همان نسبت گسترش رشته تخصصی بنام ارتباطات و روزنامه‌نگاری در کشور ما و پرورش نیروهای متخصص در این زمینه موجب شده چند وقت یک‌بار اخبار را از دید کارشناسانه این رخداد بررسی کنیم لذا در این تحقیق سعی شده تا نگرش دانشجویان دختر این رشته در مورد اخبار سیما بررسی شود

 

 

 

1-2بیان مسئله

 

خبر محصول باارزش وجودشان رسانه و عامل معنا بخشی به پدیده‌ها و رخدادهاست، این فعالیت رسانه‌ای از چنان اهمیتی برخوردار است که آن را طبیعی‌ترین کارکرد رسانه دانسته‌اند و بخش عمده‌ای از توان، منابع مالی و امکانات هر رسانه اعم از دیداری، شنیداری و مکتوب به آن اختصاص می‌یابد.

 

یکی از نکات موردتوجه در ارائه خبر در نظر گرفتن مخاطب است؛ زیرا هرگونه ارتباط باهدف تأثیرگذاری بر مخاطب صورت می‌گیرد، ازاین‌رو سیاست‌گذاران رسانه‌ها درصدد دستیابی به آن هستند، ازآنجاکه مخاطبان امروز انتخاب‌گرند و گستره وسیع شبکه‌های مختلف رسانه‌ای، قدرت انتخاب آنان را بالابرده و در چنین شرایطی اعتبار رسانه تا حدود زیادی به میزان رضایت و اقناع مخاطبان وابسته است.

 

با توجه به مطالب گفته‌شده، کوچک‌ترین بی‌تفاوتی نسبت به نیازها و دیدگاه‌های این قشر در جمع‌آوری، تنظیم و ارائه اخبار، موجب بی‌اعتنایی اخبار در میان اقشار جامعه خواهد بود و درنتیجه  جز اتلاف وقت و هزینه و سرمایه برای گرداندگان رسانه نتیجه‌ای نخواهد داشت.

 

نیازهای این قشر از مخاطبان خود تابعی از شرایط سنی، شغلی، تحصیلی، اجتماعی علایق مختلف است که برای ارتقاء کیفیت اخبار باید آن شرایط و علایق را شناخت و بر اساس آن برنامه‌ریزی کرد.

 

 

 

 

 

 

 

1-3بیان اهداف تحقیق

 

1-3-1 هدف كلی

 

شناخت میزان اعتبار اخبار ساعت 21 شبکه اول در نزد دانشجویان دختر رشته ارتباطات

 

1-3-2 اهداف جزئی

 

در كنار اهداف كلی به اهداف جزئی این تحقیق می‌پردازیم :

 

• شناخت میزان بهره‌برداری از اخبار ساعت 21 شبکه اول توسط دانشجویان دختر رشته ارتباطات

 

• شناخت اخبار موردعلاقه دانشجویان دختر رشته ارتباطات

 

• شناخت مهم‌ترین منبع کسب خبر برای دانشجویان دختر رشته ارتباطات

 

• دستیابی به میزان علاقه دانشجویان دختر رشته ارتباطات به اختیار جنجالی و هیجان‌انگیز

 

• بررسی دیدگاه دانشجویان دختر رشته ارتباطات به میزان بی‌طرفی اخبار ساعت 21 شبکه اول

 

• دستیابی به نظرات دانشجویان دختر رشته ارتباطات در مورد نقاط ضعف اختبار ساعت 21 شبکه اول

 

• دستیابی به نظرات دانشجویان دختر رشته ارتباطات در مورد میزان اعمال گرایش‌های سیاسی در تنظیم اخبار ساعت 21 شبکه اول

 

• بررسی نظرات دانشجویان دختر رشته ارتباطات در مورد میزان تأثیر لحن و چهره گوینده در افزایش اعتماد به اختبار ساعت 21 شبکه اول

 

• دستیابی به نظرات دانشجویان دختر رشته ارتباطات در مورد مدت‌زمان اخبار شبکه اول ساعت 21

 

• دستیابی به نظرات دانشجویان دختر رشته ارتباطات در مورد لزوم پخش اخبار و گزارش‌های تصویر در خبر شبکه اول ساعت21

 

• دستیابی به نظرات دانشجویان دختر رشته ارتباطات در مورد لزوم پخش اخبار گزارش‌های تصویری خبر در اخبار ساعت 21 شبکه اول

 

• دستیابی به نظرات دانشجویان دختر رشته ارتباطات در مورد شیوه‌های مطلوب ارائه خبر در اخبار ساعت 21 شبکه اول

 

 

1-4سؤالات و فرضیه‌های تحقیق

 

1-4-1 سؤالات تحقیق

 

• آیا بین سن دانشجویان دختر رشته ارتباطات و میزان اعتماد آنان به اخبار ساعت 21 شبکه اول رابطه معناداری وجود دارد؟

 

• آیا بین سال ورود دانشجویان دختر رشته ارتباطات و میزان اعتماد آنان به اخبار ساعت 21 شبکه اول رابطه معنی‌دار وجود دارد؟

 

• آیا بین میزان علاقه به اخبار سیاسی شبکه اول و میزان اعتماد دانشجویان دختر رشته ارتباطات رابطه معنی‌دار وجود دارد؟

 

• آیا بین میزان رعایت بی‌طرفی در اخبار ساعت 21 شبکه اول و میزان اعتماد دانشجویان دختر ارتباطات رابطه معنی‌دار وجود دارد؟

 

• آیا بین میزان نقاط ضعف اخبار ساعت 21 شبکه اول با میزان اعتماد دانشجویان دختر رشته ارتباطات به آن پخش خبری رابطه معنی‌داری وجود دارد؟

: 

 

نشریات محلی‌ نماینده‌ی آداب و رسوم به طور كلی فرهنگ آن زیست‌ بوم هستند. در این میان نشریاتی موفق‌ترند، كه توانسته‌اند با تكیه بر منابع بومی مطالب مفید‌تری را ارائه دهند.دریافت‌های بومی به تقویت اذهان مردم آن منطقه می انجامد و درهای جامعه‌پذیری را می‌گشاید. بدون این شاخصه، نشریه‌ی بومی با یك نشریه‌ی سراسری تفاوتی ندارد.تمام هارمونی یك نشریه‌ی محلی در این خلاصه می‌شود كه زیرساختِ تعلق به خرده‌ فرهنگ محلی را به دست فراموشی نسپارد . دست ‌اندركاران این نشریه باید به خاطر بسپارند كه رسالت روزنامه نگاری حرفه‌ای آنها وابستگی مستقیمی با اصل برقراری ارتباط با مخاطبان بومی دارد. نشریه‌ی محلی رسالت خاص خود را دارد.شفاف سازی و ایجاد فضایی كه در آن فضا قدرت آگاهی بخشی و نقادی به بالاترین میزان برسد. نشریات محلی باید آن قدر مقبولیت و سندیت پیدا كنند، كه مرجعیت مطالب و اخبار محلی در دست آنان باشد. و این  به آن معناست كه روزنامه محلی به حدی از مستند سازی رسیده است، كه نقش  مرجع را پیدا كرده است.این اوج منزلت و اعتباری ست كه یك نشریه‌ی محلی می‌تواند پیدا كنند.جهان امروز جهان حرفها وشعارهای كلی نیست. زیباترین و جامع ترین فونكسیون و كاركرد نشریات محلی برقراری پیوند و همبستگی میان مردم آن اجتماع است.تمام طبقات و اقشار جامعه به نشریه بومی احتیاج دارند.باید به گونه‌ای ذائقه‌ی‌ اجتماع را جهت دهی كرد،كه در سبد خرید هر خانواده‌ی ایرانی، نشریات جایگاه تثبیت شده باشند .در این تحقیق سی شده تا رابطه معنا دار بین تاثیر نشریات محلی استان خوزستان را بر نگرش فرهنگی مخاطبان بررسی کنیم.

 

 

 

  

خرید متن کامل این پایان نامه در سایت nefo.ir

 

 

 

 

1-1 بیان مساله:

 

این هشدار بی شک در وهلهء اول متوجه رسانه های تصویری فراگیر (صدا و سیما و سینما) و روزنامه ها و نشریه های سرتاسری و با نفوذ است که تأثیر آنی و گستردهء خبرها و گزارش ها و تجزیه و تحلیل ها و پیام های آنان قابل کتمان نیست؛ تأثیری که بنا بر احساس مسئولیت، می تواند سودمند و سازنده باشد و در صورت بی مسئولیتی گردانندگان آن، لاجرم مضّر و مخرّب خواهد بود.

 

یكی از كاركردهای اساسی رسانه ها اطلاع رسانی از وقایع است كه در محیط اجتماعی واقع می شود. پیشرفت بهت انگیز وسائل ارتباط جمعی درقرن حاضر جهان را به دهكده كوچكی تبدیل كرده است كه انسان ها امكان اطلاع یابی از همه وقایع و حوادث جهان را به طور سریع و جامع دارند. در عصر ارتباطات هیچ حادثه ای هر چند در دورترین مناطق جهانی باشد- منحصر به یك منطقه جغرافیایی نیست و از این رو سه ویژگی ، فرا زمانی، فرا مكانی و سرعت فوق العاده از خصیصه های وسائل ارتباط جمعی است. امروزه تمامی ابعاد زندگی فردی و اجتماعی انسان ها در رسانه ها رسوخ كرده و از خصوصی ترین رفتار انسان ها تا بزرگترین تغییرات نهادهای اجتماعی وساختارهای فرهنگی و سیاسی از طریق رسانه ها ارائه می شود.

– رسانه های جمعی اعم از روزنامه ها، مجلات، رادیو و تلویزیون،  بر اصلاح نگرش های نادرست وبرخی باور های غلط رایج در جامعه  نقش مؤثری ایفا می كنند.

 

– وسائل ارتباط جمعی می توانند با بهره گیری از شگردهای تبلیغی و آفرینش های هنری، نفرت و زشتی تزلزل باورها و ارزش های ملی و دینی را به مخاطبان خود القا كنند. بر این اساس، یكی از وظایف و كاركردهای مهم رسانه ها ، آگاه سازی و اطلاع رسانی عمومی است.

 

– كارگزاران رسانه های جمعی می بایست با حساسیت ویژه ای، از ارزش های عام و هنجارهای نهادینه شده اجتماعی پاسداری نمایند و برای تحقق عینی آن با سیر نهادهای فرهنگی هماهنگی كرده و تمام امكانات را برای حفظ كرامت انسانی بكار گیرند.

عام‌گرایی و خاص‌گرایی از موضوعاتی است كه در جریان در گرفتن بحث جهانی شدن در نوشته‌های جامعه‌شناسان مطرح شده است. در تعریف برخی جامعه‌شناسان عام‌گرایی به جریان مورد حمایت سرمایه‌داری جهانی اشاره دارد كه می‌كوشد فرهنگ‌های مقاوم را از سر راه خود بردارد و وارثان آن فرهنگ‌ها در دل یك فرهنگ مصرفی، لذت‌جو و بی‌تعصب حل كند. تا راه را برای گسترش بازار سرمایه‌داری باز شود و خطراتی كه از سوی فرهنگ و مذهب، سرمایه‌های آن‌ها را تهدید می‌كند خنثی شود.

 

خاص‌گرایی نیز اشاره به فرهنگ‌هایی دارد كه خطر را دریافته‌اند و می‌كوشند با پناه بردن به ارزش‌های ملی، مذهبی، بومی، صیانت (حتی در حد افراط) از آن ارزش‌ها خود را از هجوم این فرهنگ عام‌گرا حفظ كنند.

 

 

 

1ـ2ـ بیان مساله

 

امروزه عموم محققان براین باورند كه عامل و حاصل توسعه، انسان است به‌نحوی كه هرگونه تغییر و تحولی در گرایشات، باورهای افراد عامل تغییر در وضعیت عینی آنان است بدون شک رشد و تعالی هر نظام اجتماعی در پرتو همبستگی اجتماعی و وفاق عمومی افراد آن جامعه میسر می‌گردد (ربانی، 1388: 138).

 

خرید متن کامل این پایان نامه در سایت nefo.ir

 

جامعه‌شناسان ایجاد همبستگی اجتماعی افراد جامعه را ناشی از عواملی چون اعتقادات و احساسات مشترک و تعادل و هماهنگی میان باورها و ارزش‌ها می‌دانند و عامل اصلی واگرایی انسان‌ها را جدال و ستیز و کمبود امکانات مادی تلقی می‌کنند. از جمله عوامل تقویت کننده همبستگی اجتماعی داشتن ارزش‌های مشترك، عام‌گرایی، دگراندیشی، همدلی و نوع‌دوستی است و عوامل تهدید کننده آن را سوء‌ظن‌ها، موضع‌گیری‌ها و خاص‌گرایی می‌باشد. هر فردی می‌داند كه بدون پیروی از حداقل ارزش‌های مورد قبول عموم مردم، حیات اجتماعی ناممكن است و این پیش‌فرض در واقع رایطه‌ای است بین عام‌گرایی و وفاق اجتماعی. یعنی توافق جمعی بر سر مجموعه‌ای از اصول و قواعد اجتماعی در یك میدان تعاملی اجتماعی كه موجب انرژی مثبت می‌شود (چلپی، 1383: 17).

 

بنابراین گرایش به كنش‌های عام‌گرایی موجب تحقق ثبات سیاسی، مشاركت عمومی، تعاون و اعتماد اجتماعی بین شهروندان می‌شود.

 

از دیدگاه چلپی در نظم اجتماعی سنتی روابط اجتماعی (communal relationship) بیشتر صبغه عاطفی دارد از این نظر روابط اجتماعی در سطح جامعه بیشتر انتشاری (diffusional) خاص‌گراست بنابراین منشاء ارزشی در جوامع دارای نظم سنتی نوعاً در ماوراء طبیعت و جامعه است. به‌نحوی كه هنجارهای قانونی مبتنی بر سنت، هنجار اخلاقی مبتنی بر سنت‌گرایی و اعضای جامعه به رعایت سنت احساس تعهد دارند لذا نوآوری و خلاقیت فردی چندان جایی ندارد.

 

خاص‌گرایی تمایل نیازی است كه كنشكران را به واكنش براساس ملاك‌ها انتخاب خاص و موقعیت سوژه در یك سیستم روابط با سوژه ترغیب می‌كند (ربانی و دیگران، 1388: 137).

 

خاص‌گرائی منزوی: به دیدگاه عده‌ای اطلاق می‌گردد که گروه خود را از محیط اجتماعی و گروه‌های دیگر جدا نگه می‌دارند در عین اعتقاد به برتری فرهنگی خود، انفعال فرهنگی در پیش می‌گیرند.

 

خاص‌گرائی سرسخت و ستیزه‌جو: این گروه هم مطلق‌اندیش هستند و هم برتری فرهنگی خاص را ادعا می‌کنند با این تفاوت که جهانگیر شدن فرهنگ موردنظر را رسالتی غیر قابل چشم‌پوشی قلمداد می‌کنند.

دورة کنونی حیات بشری با تحوّلات  و دگرگونیهای شگفت انگیزی  همراه  است . تقریبا ً هر سازمانی  با نوعی تغییر در سامانه های اطلاعاتی خود مواجه شده است. امروزه وضعیت سامانه های اطلاعاتی از لحاظ سرعت  و تنوّع جریانهای ارتباطی به گونه ای است که قابل مقایسه با ده سال گذشته نیست (ره نورد آهن،غلامی،کوشکی جهرمی،نامدار،1391). این پدیده از نشانه های وقوع انقلاب اطلاعاتی است و اهمیت یافتن روزافزون آن موجب شکل گیری اقتصاد دانش محور شده است. اقتصاد دانش محور اقتصادی است که در آن تولید، توزیع و استفاده از دانش منبع اصلی  رشد  و ایجاد ثروت  است. اقتصاد  دانش  محور  امروزی  تغییرات گسترده ای در شرایط اقتصادی، اجتماعی و فناورانۀ جوامع ایجاد کرده است.  بدیهی است که سازمان ها نیز از تأثیر چنین تحوّلاتی مصون نمانده و دچار تغییرات بنیادین شده اند. این انقلاب از طرق زیر در مدیریت و رهبری سازمان ها تأثیر گذاشته است: تسریع دروندادها، نیاز به تغییرات بیشتر و سریع تر بروندادها و تغییر جو کسب و کار که رقابت را بر پاسخ به موقع به نیازهای مشتریان مبتنی نموده است. مهم ترین نتیجه چنین شرایطی تهدید بقای سازمان است. آنچه در این بین می تواند ضامن بقای سازمان باشد عملکرد سازمانی است. عملکردی که مؤلّفه های مختلفی را در بر داشته ونگرشی تک بعدی در آن لحاظ نشده باشد. با علم به این موضوع همچنان یک سؤال باقی می ماند و آن ارتقای عملکرد سازمان است. در این راستا اوّلین موج تلاش ها جهت کسب بهره وری و اثربخشی در اقتصاد دانشی جدید بر نصب سخت افزارها و استفاده از فناوری های تجهیزاتی مدرن و به روز استوار بودند و به موازات آنکه عوامل انسانی و اجتماعی توجّهات فزاینده ای را به خود جلب نمود، تلاش هایی برای یکپارچگی نرم افزارها و مغزافزار ها با موارد پیشگفته صورت پذیرفت. به زعم داونپورت و پروساك اکثر سازمان ها گام های اوّلیه فناورانه و تجهیزاتی مورد نیاز جهت ارتقای سطح بهره وری سازمانی  را  برداشته اند،  اما  به  وضع  ثابتی رسیده اند که دیگر ارزش افزوده ای را برای آن ها ایجاد نمی کند. تغییر این وضعیت مستلزم تغییرات عمده و تمرکز بر جنبه های کلیدی نظیر فرهنگ و دیگر حوزه های اجتماعی سازمان نظیر مدیریت و رهبری است. یکی از مهم ترین حوزه های اجتماعی سرمایه های فکری موجود در سازمان است. موضوعی که اغلب با اتّخاذ رویکرد سخت افزاری نسبت به سازمان به دست فراموشی سپرده میشود. سرمایۀ فکری به معنای ترکیب دارایی ناملموس بازار، دارایی فکری، دارایی انسانی و دارایی زیر ساختاری است که سازمان را برای انجام فعّالیت هایش توانمند می سازند. سرمایه فکری از طرق مختلف بر عملکرد سازمانی تأثیر میگذارد. مؤلّفه های سرمایۀ فکری یعنی سرمایۀ انسانی،سرمایۀ ساختاری و سرمایۀ ارتباطی موجبات حداکثر استفاده از پتانسیلهای موجود را فراهم می آورد. (ره نورد آهن و دیگران ،1391)

تا اوایل دهه ی 1950 ، عامل اصلی عقب ماندگی کشورهای در حال توسعه را عمدتاً کمبود سرمایه های مالی و فیزیکی می پنداشتند. در 

خرید متن کامل این پایان نامه در سایت nefo.ir

  چارچوب چنین طرز فکری، این کشورها از راه های مختلف و با توّسل به دوست و دشمن به کسب سرمایه می پرداختند. این امر، موجب تشدید وابستگی و تخریب بنیان های اقتصادی و سیاسی این قبیل کشورها میشد. اما امروزه ، روشن شده که تزریق مقادیر متنابهی از سرمایه های فیزیکی و مالی لزوماً تسریع روند رشد و توسعه ی این کشورها را در پی ندارد . بلکه کشورهایی که از سازمان های قوی و نهادهای اداری کارآمد و در عین حال از سرمایه های انسانی کارآ و متخصّص برخوردارند، میتوانند سرمایه ی فیزیکی و مالی خود را به نحو مناسب تری جذب و در تسریع روند رشد و توسعه به کار گیرند. در اقتصاد نوین ، تولید ثروت و رشد اقتصادی عمدتاً از دارایی های نامشهود (فکری) سرچشمه می گیرد. پیشرفت اقتصاد جدید تأکیدی بر این واقعیت است که خلق ارزش بیشتر به دارایی های نامشهود وابسته است تا به دارایی های مشهود (فیزیکی و مالی). لذا، سرمایه ی فکری منبع اصلی توسعه ی اقتصادی محسوب می شود و سایر عوامل سنّتی تولید مانند زمین، نیروی کار و سرمایه ی مالی در مرتبه ی بعدی اهمیّت قرار می گیرند . در چنین شرایطی سرمایه ی فکری، عامل کلیدی ارتقای عملکرد سازمانی به شمار میرود.(فطرس و بیگی،1389)

 

حدود نیم قرن از عمر مباحث یادگیری سازمانی می گذرد و در حال حاضر نیز به شکل فزاینده ای در حال رشد است؛ چرا که تغییرات و چالش های فراوان دنیای کنونی ایجاب می کند که سازمانی با قدرت یادگیری و به روز رسانی خود شکل گیرد تا بتواند با تحوّلات سریع خود را منطبق کند و به موقع به محرکهای محیطی پاسخ دهد و با کسب دانش و آگاهی به صورتی گسترده و پویا و زنده در حوز ه ی بهسازی و توسعه ی سازمانی به حیات خود ادامه دهد.(علّامه و مقدمی،1388)

 

در ابتدای این فصل به تبیین موضوع تحقیق ، چگونگی شناخت و اهمیّت و ضرورت آن پرداخته می شود و در ادامه، اهداف تحقیق که شامل هدف علمی و هدف کاربردی می باشد و همچنین چهار فرضیه ی پژوهش مورد نظر بیان خواهد شد در پایان این فصل نیز به تعریف و شناخت متغیرهای مستقل، وابسته و میانجی تحقیق و همچنین تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیرهای تحقیق پرداخته خواهد شد.

 

 

 

 

 

 

 

1-2  تبیین موضوع تحقیق و چگونگی شناخت آن (بیان مسئلۀ تحقیق)

 

بحث اساسی در دارایی های نامشهود و سرمایه های فکری این است که عملکرد سازمانها تنها برحسب موضوعات مالی ارزیابی و تفسیر نمی‌شود، بلکه عوامل دیگری نیز وجود دارند که نه تنها بهبود موضوعات مالی، بلکه بقا و جاودانگی غیر مالی سازمانها را نیز تضمین میکنند. به موضوعات غیر مالی که در دوران معاصر اهمیت چشمگیر و قابل ملاحظه ای یافته‌اند، عناوینی چون دارایی نامشهود، سرمایه های فکری و دارایی های دانش محور داده می شود.

 

سرمایه های فکری به صورت گروهی از دارایی های دانشی تعریف می شوند که به یک سازمان اختصاص داشته و جزو ویژگی های یک سازمان محسوب میشوند و به طور قابل ملاحظه ای از طریق افزودن ارزش به ذینفعان کلیدی سازمان، به بهبود وضعیت رقابتی سازمان منجر می شوند (سیّد نقوی و همکاران، 1391). بنتیس ابتدا به سه نوع سرمایه انسانی، ساختاری و مشتری اشاره کرد و در سال2000 طبقه بندی خود را به صورت سرمایه انسانی، سرمایه ساختاری، سرمایه ارتباطی و دارایی یا مالکیت معنوی تغییر داد (بنتیس، 2000). داشتن کنترل بر این داراییها سازمان را قادر می‌سازد از یک طرف حاکمیت داخلی مؤثّری داشته و از طرف دیگر، دارای روابط خارجی مؤفّقی با مشتریان وتأمین‌کنندگان و سایرین باشد. بنابراین، ایجاب می‌کند که شرکت برای مدیریت، کنترل و گزارشگری سرمایه فکری اقداماتی انجام دهد (فطرس و بیگی، 1389).

 

چارلز هندی، نظریه پرداز معاصر نیز بر این باور است كه ارزش سرمایه های فكری سازمان چند برابر داراییهای مادی آنها باشد. شاید بهترین و كاربردی ترین اصطلاح در خصوص سرمایه ی فكری، دانش مفید بسته بندی شده، باشد.(رشیدی،حبیبی فارسانی،1389)

 

برای سالیان  زیادی  تنها  داراییهای  فیزیکی  عامل  اصلی مؤفّقیت سازمانها به شمار میرفت  اما مؤفّقیت تجارت بعد از انقلاب فناوری اطلاعات تغییر کرده است  در اقتصاد نوین، تولید  ثروت و رشد  اقتصادی  عمدتاً  از دارایی های  نامشهود  )فکری ( سرچشمه  می گیرد. در چنین شرایطی سرمایه  فکری،  عامل کلیدی  ارتقای  عملکرد سازمانی  به  شمار  میرود . سرمایه  فکری  به  طور  فزاینده  نقش  اصلی  را  در  عملکرد سازمانها  بازی  میکند . این  سرمایه  یک  منبع  حیاتی  و  محرک  عملکرد  سازمانی  و ارزش سازی  تعریف  شده  است.  سرمایه  فکری  ارزش  نامشهود  داراییهای  شرکت  است که  نقش  فزاینده ای  را  در  عملکرد  سازمانی  هم  چنین  تأثیر  عمده ای  بر  دستاوردهای  مالی از  قبیل  ارزیابی بازار  داردHang Chan, 2009)). مدیریت  سرمایه  فکری  برای  مؤفّقیت بلند مدت  سازمان  بسیار  مهم  تشخیص  داده  شده  است . سازمانهای  برخوردار  از  مدیریت سرمایه  فکری  اصولا ً عملکرد  بهتری  نیز  دارند . برای  اینکه  سازمانها  بدانند  چطور راهبرد  عملیاتی  خود  را  مدیریت  کنند  تا  عملکردشان  افزایش  یابد،  سرمایه گذاری  در سرمایه های  فکری  امری  حیاتی  میباشد.(Walsh, Enz, &Canina,2008، به نقل از موسوی و همکاران،1392)

 

بنابراین، سوال اصلی تحقیق حاضر این است که آیا سرمایه های فکری بر عملکرد سازمانی در شعب سازمان تأمین اجتماعی تأثیر دارد و آیا قابلیت یادگیری سازمانی در رابطه میان سرمایه های فکری و عملکرد سازمانی نقش میانجی دارد؟

 

[1] Abeysekera,

 

[2] Bontis